Slimmer werken bij bibliotheken

1. IBL en collectioneren in netwerken van bibliotheken

Beter boeken verzenden in verschillende bibliotheeknetwerken (Gerlach van der Heide - Rijksuniversiteit Groningen)

Inhoud: In de praktijk gebruiken organisaties verschillende netwerken voor het verzenden van aangevraagde boeken. Meestal worden verzendingen tussen bibliotheken onderling gedaan, maar soms ook via een centrale bibliotheek of depot. Deze verzendingen kunnen duur zijn. Daarom gaat deze lezing over methodes en inzichten voor het verbeteren van verzendbeslissingen en het beter omgaan met geretourneerde boeken in verschillende bibliotheeknetwerken.

Kort CV spreker: Gerlach van der Heide is in Februari 2016 gepromoveerd aan de RUG op zijn onderzoek binnen het Dinalog project “Cross-chain Order Fulfilment Coordination for Internet Sales”. Zijn onderzoek gaat over voorraadbeheer en logistiek in verhuursystemen met meerdere locaties, waar openbare bibliotheken een belangrijk voorbeeld van zijn. Tegenwoordig is hij werkzaam als post-doc onderzoeker aan de vakgroep Operations.

Het nieuwe collectieplan van de KB (Theo Bijvoet - Koninklijke Bibliotheek)

Inhoud: In zijn presentatie licht Theo Bijvoet context, aard en stand van zaken van het Collectieplan toe.

Kort CV spreker: Theo Bijvoet (1957), neerlandicus, achtereenvolgens werkzaam bij Letterkundig Museum (conservator), ministerie van OCW (uiteindelijk als hoofd Letteren en Bibliotheken en in die functie nauw betrokken bij totstandkoming van Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen) en Nationaal Archief (bestuurszaken). Thans werkzaam bij de Koninklijke Bibliotheek, afdeling Bibliotheekstelsel. Onder meer belast met het nationaal Collectieplan dat op grond van de nieuwe bibliotheek door de KB wordt voorbereid.

Discussiant: Ronald Spanier (SFB)

---

2. Logistieke processen bij bibliotheken

Ervaringen met een nieuwe layout (Klaran Visscher - Universiteitsbibliotheek Rijksuniversiteit Groningen)

Inhoud: Aan de renovatie van de universiteitsbibliotheek RUG lag een herontwerp publieksdiensten ten grondslag naar holistisch concept, geïnspireerd door o.a. Canadese universitaire instellingen. Belangrijke aspecten: diensten en faciliteiten daar aanbieden waar de klanten (willen) zijn, geen onnodige en onlogische verkeersstromen in het gebouw, introductie van geluidszonering, meer daglichttoetreding, meer variatie in werkplekken, "invite others in". Wat hebben we van dit holistisch concept kunnen realiseren, en hoe zijn de eerste ervaringen - van studenten en wetenschappelijke staf, van bezoekers, van medewerkers? Zijn we erin geslaagd om 'slimmer' te kunnen werken?

Kort CV spreker: Drs K.A. Visscher (Klaran) (MA bibliotheek- en informatiewetenschappen, 1998) is werkzaam als sectorhoofd Publieksdiensten bij de Universiteitsbibliotheek RUG en maakt deel uit van het Projectcoordinatieteam Renovatie UB-gebouw. Naar verwachting zal de renovatie begin 2017 voltooid zijn.

Fysiek en digitaal - maar in welke verhouding? Verwachtingen voor de bibliotheeklogistiek (Frank Huysmans - Universiteit van Amsterdam)

Inhoud: Velen dachten dat het laatste uur voor de openbare bibliotheek geslagen had. E-books zouden gedrukte exemplaren en dus ook de bibliotheken overbodig gaan maken. Inmiddels weten we beter. In de Engelstalige landen, voorlopers op het gebied van e-books, is het marktaandeel van 'digitaal' inmiddels gestabiliseerd rond de 30%. In ons land zitten we zo rond 7% en is de groei veel minder snel gegaan. Ook het digitale uitlenen staat nog in de schaduw van de fysieke uitleen. Wat betekent dit voor de collectievorming en logistiek in de openbarebibliotheeksector? En welke verschillen zijn er te verwachten voor vestigingen in de stad en in de regio?

Kort CV spreker: Prof. dr. Frank Huysmans is sinds 2005 bijzonder hoogleraar Bibliotheekwetenschap vanwege de Koninklijke Bibliotheek aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast is hij zelfstandig onderzoeker en adviseur in de publieke informatievoorziening bij WareKennis in Den Haag (https://warekennis.nl). In zijn onderwijs en onderzoek ligt de nadruk op openbare bibliotheken en hun maatschappelijke waarde. Hij is nauw betrokken geweest bij de tot standkoming en vormgeving van het werkpakket "Netwerkontwerp voor bibliotheken" binnen het Dinalog-project "Cross-chain Order Fulfillment for internet sales"

---

3. Slim gebruik maken van data

Beter gebruik maken van linked data bij bibliotheken (Enno Meijers - Koninklijke Bibliotheek)

Inhoud: In deze presentatie neemt Enno Meijers u mee in korte vogelvlucht langs de belangrijkste Linked Data ontwikkelingen bij bibliotheken en erfgoedinstellingen en laat zien hoe de Koninklijke Bibliotheek hierop inspeelt. Hierbij komen onderwerpen aan bod als de Nationale Bibliotheek Catalogus, het publiceren van Linked (Meta)Data bronnen en de samenwerking binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed. In deze presentatie staat de vraag centraal wat betekenen deze ontwikkelingen voor het beter zichtbaar maken van de beschikbare kennis en informatie bij de bibliotheken?

Kort CV spreker: Enno Meijers werkt als informatiemanager de Koninklijke Bibliotheek waar hij met name werkt aan het beter zichtbaar maken van de (erfgoed)collecties van bibliotheken in een breed perspectief van de Nationale Bibliotheek Catalogus tot Linked Open Data. Hij heeft een achtergrond in Elektrotechniek en Bedrijfskundig Informatica en werkt ruim 15 jaar in de bibliotheeksector onder andere bij Bibliotheek.nl en de Zeeuwse Bibliotheek.

Ervaringen met hackathons vanuit de e-logistiek (Tom Steffens - Dubistr)

Inhoud: In een wereld die steeds sterker data-gedreven is, staan mens en “ding” in steeds nauwere onderlinge verbinding. Die interconnectiviteit biedt kansen voor een slimmere organisatie van e-fulfilment. De daarvoor benodigde data-gedreven innovatie vraagt van organisaties, nieuw en oud, een 'fail-faster-learn-faster' mentaliteit en beheersing van innovatieprocessen met zeer korte ontwikkelings- en feedbackcycli.

Kort CV spreker: Tom Steffens heeft vier jaar aan de Rijksuniversiteit Groningen gewerkt, als projectleider van het Dinalog project ‘Cross Chain order Fulfilment coordination for Internet Sales’. Nu doet hij freelance consultancy klussen in innovatie management. Momenteel organiseert hij voor zijn voormalig werkgever het vak 'Data-driven Business Innovation' voor Master-studenten Technology and Operations Management. Daarnaast is Tom founder van Dubistr, een tech-startup in B2C retailbezorging.

Discussiant: Jerry van Leeuwen (Rijksuniversiteit Groningen)

---

4. Trends en logistiek in de regio

Cargo-hitching in krimpgebieden (Marjolein Veenstra - Rijksuniversiteit Groningen)

Inhoud: In krimpregio's is het behouden van diensten voor inwoners vaak relatief duur. Om de kosten te kunnen drukken zijn nieuwe vormen van samenwerking nodig. Een voorbeeld hiervan is het combineren van goederen- en personenvervoer waardoor met minder chauffeurs en voertuigen kosten worden bespaard en gewenste diensten kunnen worden behouden. In deze lezing worden aan de hand van, onder andere, de resultaten uit een stakeholders analyse in het veld, kansen voor bibliotheken voor mogelijke samenwerking in transport belicht.

Kort CV spreker: Marjolein Veenstra is promovenda binnen de vakgroep Operations. Ze doet onderzoek binnen het Dinalog project “Cargo Hitching”, waarin gekeken wordt naar mogelijkheden om personen- en vrachtvervoer te combineren. Marjolein houdt zich voornamelijk bezig met het ontwikkelen van wiskundige modellen voor het maken van locatie- en routeringsbeslissingen.

Bibliotheek van de toekomst – een nieuwe strategie voor de bibliotheken in Groningen (Jacqueline Roelofs - Biblionet Groningen)

Inhoud: Bibliotheken zitten midden in een transitie van de klassieke bibliotheek (het lenen) naar de maatschappelijke – educatieve bibliotheek. De bibliotheken in Groningen zoeken naar mogelijkheden om de klassieke bibliotheek zo te vernieuwen dat mensen en middelen grotendeels kunnen worden ingezet voor nieuwe functies en programmalijnen, zoals de doorlopende leerlijn mediawijsheid, 'Leven lang leren', 'Werken aan geletterdheid' en 'Meedoen in de samenleving'. Voor de klassieke bibliotheek ontwikkelen we concepten zoals 100% zelfbediening, 100% cashless, boetevrije abonnementen en focus op de digitale bibliotheek om zo ook logistieke kosten te verminderen. In deze lezing gaat Jacqueline Roelofs in op dit nieuwe perspectief van de bibliotheken en wat dit betekent voor de bibliotheek.

Kort CV spreker: Jacqueline Roelofs MBA is sinds augustus 2016 verantwoordelijk voor de bibliotheken in de provincie Groningen (muv het Groninger Forum) bij Biblionet Groningen. Voordat zij in Groningen begon heeft ze in verschillende functies gewerkt bij Rijnbrink Nijverdal/Arnhem, onder andere als directeur HRM, directeur facilitair bedrijf en als netwerkmanager voor het Overijssels bibliotheeknetwerk. Daarvoor was zij werkzaam als organisatieadviseur en trainer bij Bureau Essers. Jacqueline Roelofs is haar loopbaan begonnen als voedingskundige bij verschillende thuiszorgorganisaties.

De kracht van communities: Dorpsbibliotheek (Anne Bonvanie-Lenferink - Rijksuniversiteit Groningen)

Inhoud: De presentatie behandelt de kracht van communities met betrekking tot het zelfvoorzienend zijn in bibliotheekbehoeften. Kleine kernen hebben te maken met een afkalving van de bibliotheekvoorzieningen die in hun kern beschikbaar zijn, en kennen tegelijkertijd een relatief groot onderling vertrouwen en een gevoel van saamhorigheid. Dorpsbibliotheek speelt in op bestaande behoeften en eigenschappen door kleine kernen voor elkaar en met elkaar mini-bibliotheken op te laten zetten, waar gebruik wordt gemaakt van het aanwezige kapitaal in dorpen.

Kort CV spreker: Anne Bonvanie-Lenferink is promovendus aan de RUG. Haar onderzoek behandelt innovaties in de zorg om arbeid duurzamer te maken, met name door nieuwe monitoringstechnieken te ontwikkelen voor het fysieke en cognitieve functioneren van werknemers. Daarnaast is ze, onder andere, oprichtster van dorpsbibliotheek.nl, een initiatief om kleine dorpen zelfvoorzienend te maken in hun bibliotheekbehoefte.