De uitspraak “Er is niets zo praktisch als een goede theorie” is lang geleden gedaan door psycholoog Kurt Lewin (1890-1947). Het is al jaren één van mijn favoriete motto’s in mijn werk als docent en onderzoeker op het gebied van ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf (MKB). Waarom is het zo’n belangrijk motto? En wat hebben ondernemers en managers hieraan, met name in franchising? 

Theorie en praktijk: onlosmakelijk met elkaar verbonden 

Een theoretisch model is bruikbaar voor de bedrijfspraktijk omdat het inzicht geeft in factoren die belangrijk zijn in bepaalde besluitvormingssituaties. Laat ik dit verhelderen met voorbeelden. De meeste bedrijfskundigen zijn bekend met Porter’s “Vijfkrachten Model” of Osterwalder’s “Business Model Canvas”. Beide modellen helpen ondernemers of managers om een situatie systematisch te analyseren en op basis hiervan beslissingen te nemen. Niets zo praktisch als een goede theorie dus… 

Maar het werkt ook de andere kant op: wetenschappers hebben vaak de praktijk nodig om relevante en goede theoretische modellen te ontwikkelen. Ondernemers of managers kunnen wetenschappers inzicht geven in hun belangrijkste praktijkvraagstukken, hoe men die tot dusver opgelost heeft en met welke effecten. Op basis daarvan kunnen nieuwe modellen ontwikkeld worden, die (andere) ondernemers of managers vervolgens weer kunnen gebruiken. Theorie en praktijk zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Franchising in theorie en praktijk: voortdurende vraagstukken

Het “niets zo praktisch als een goede theorie” motto gebruiken mijn collega Maryse Brand en ik ook in ons onderzoek en onderwijs op het gebied van franchising. Al meer dan 20 jaar proberen wij theoretische modellen te ontwikkelen die franchisegevers en -nemers kunnen gebruiken in hun besluitvorming. Bij het ontwikkelen van die modellen gebruiken we data en praktijkinzichten van onder andere franchisegevers, franchisenemers, adviseurs en accountants. Ook in franchising zijn theorie en praktijk dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar dan zijn we er nog niet, want over welke soort vraagstukken moeten we dan inzichten genereren? 

Er zijn vraagstukken in franchising die al jarenlang onderzocht worden. Denk aan strategische spanningsvelden waar (startende) franchisegevers mee te maken hebben, zoals het bepalen van formulepositionering en -hardheid. Daarnaast is het effectief managen van franchiserelaties een voortdurend thema. Voor franchisenemers zijn belangrijke vraagstukken hoe zij hun franchisevestigingen en de relatie met de franchisegever effectief kunnen managen. Mochten er lezers zijn met interesse in dit soort thema’s: schroom niet om contact te zoeken. We hebben verschillende praktijkartikelen op dit gebied geschreven. 

Franchising in theorie en praktijk: nieuwe vraagstukken

Een recent en niet te missen onderwerp, waarover wij ons in verschillende eerdere blogs al hebben uitgelaten, is de Wet Franchise die per 1 januari 2021 is ingegaan. Deze nieuwe wet levert voor franchisegevers en -nemers verschillende vraagstukken op rond de interpretatie en implementatie ervan. We hebben daarom bijvoorbeeld gewerkt aan een model voor het vaststellen en implementeren van ‘drempelwaarden’ (zoals bepaald in Artikel 921 van de Wet Franchise). Hier kunt u binnenkort een blog over verwachten. Een ander belangrijk en gerelateerd vraagstuk is de organisatie van overleg tussen franchisegevers en -nemers: door de nieuwe wet is dergelijk overleg nóg belangrijker geworden. Hierbij is ook een zeer belangrijke rol weggelegd voor belangenbehartiging van franchisenemers (bijvoorbeeld in franchisenemersverenigingen). Ook hiervoor zijn we – op basis van inzichten verschillende experts uit de franchisepraktijk – een model aan het ontwikkelen dat met name bruikbaar zal zijn voor franchisenemers. Ook hierover kunt u binnenkort een blog verwachten. 

Met onze theoretische modellen hopen we franchisegevers en -nemers bruikbare handvaten te geven, zodat ook zij kunnen ervaren hoe praktisch een goede theorie kan zijn!  

Auteur: Evelien Croonen - e.p.m.croonen@rug.nl

Evelien is universitair docent op het gebied van Ondernemerschap en Midden-en Kleinbedrijf (MKB) aan de Faculteit Economie & Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Haar specialisatie ligt op het gebied van franchising als samenwerkingsvorm tussen ondernemers.