Bommen Berend: vijf blogs ter gelegenheid van 350 jaar Groningens Ontzet

De viering van Groningens Ontzet, of ‘Bommen Berend’, is een oude traditie in Groningen. In het jaar 2022 vieren wij 350 jaar Groningens Ontzet en dit jubileumjaar wordt extra groots gevierd. Uitgebreide feesten voor bijzondere jubilea zijn echter niets nieuws. Dit gebeurde bijvoorbeeld ook in het jaar 1872, toen Groningen het zogenaamde Tweede Eeuwfeest van het Ontzet vierde.

De sterk ontwikkelde leescultuur in de vroegmoderne Republiek bracht met zich mee dat er jaarlijks een immense hoeveelheid pamfletten verscheen waarin auteurs reflecteerden op actuele zaken. Maeghd van Groningen uit ‘Rampjaar’ 1672 is zo’n pamflet.

Vrijwel direct na de belegering door bisschop Bernhard van Galen—in Groningen beter bekend als Bommen Berend—verspreidde het nieuws over Groningens Ontzet zich in rap tempo door de Lage Landen. Dit was mede te danken aan de vele gedrukte pamfletten die gretig aftrek vonden bij het nieuwslustige publiek in de steden van Holland. De Belegringh van Groeningen is zo’n pamflet.

We schrijven het jaar 1673. De belegering en bevrijding van de stad Groningen zijn inmiddels een jaar geleden, en langzaam maar zeker is de stad aan het herstellen van de schade die de vliegende bommen en kanonskogels van het leger aangevoerd door de bisschop van Münster aangericht hebben. Dominicus Lens, een uitgever die met zijn zaak in de Kromme Elleboog is gevestigd, heeft een boek laten drukken dat het verhaal van de belegering navertelt.

“Het gebeurt maar al te vaak, dat de Groningsche jeugd zich op den 28sten Augustus op allerlei wijzen vermaakt, en toch het vermaak niet heeft van te weten, en eens te kunnen vertellen, wat dan toch dit feest eigenlijk te beduiden heeft.”

De Groningse hoofdonderwijzer Aart Cornelis de Zwart (1836-1885) geeft in deze regels precies weer wat zijn reden is geweest om dit “feestgeschenkje te maken voor den 28sten Augustus.”