Toen ik zag dat op 12 mei 2023 VERS, een feest voor taaltalent, in Groningen plaatsvond, appte ik meteen vriendin Hannah of ze met me mee wilde. ‘Omg ja heel leuk!’ was het antwoord. Zo zaten we op die zonnige middag in een zaal vol middelbare scholieren aantekeningen te maken over alle leuke en interessante dingen die voorbijkwamen. Onder andere dichter Theo Danes en schrijfster Aafke Romeijn waren te gast. De knaller van VERS was de finale van de Olympiade Nederlands 2023. Finalisten van deze taalwedstrijd presenteerden hun onderzoeksresultaten. Taal is alles en alles is taal; het is daarom een mooi initiatief om de taal te vieren met taalfeesten zoals VERS.

Xyzfftnllncczzt 

Theo Danes had de eer om VERS te mogen aftrappen met geweldig creatieve en grappige taalraadsels. Een half uur lang heeft Theo het publiek vermaakt en hun hersens laten kraken met raadsels als ‘-i*’ (minister), ‘-imu-komen’ (minimum inkomen) en ‘xyzfftnllncczzt’. Wat dit laatste raadsel betekent, mag je zelf proberen uit te vogelen. 

Hannah en ik waren niet zo denderend in het oplossen van deze raadsels, maar we hebben wel enorm gelachen! Hannah riep trots ‘aardappelbrug’ toen er een plaatje van een aardappel bovenop een brug op het scherm verscheen. Logisch toch? Nee helaas, het was een brugpieper… Het begon bij ons beide meteen te kriebelen om zelf ook dit soort creatieve taalspelletjes te maken. 

Fascinatie voor Groningse leegte

Na het optreden van Theo stond er een interview met Aafke Romeijn op het programma. Aafke vertelde in dit interview over haar boek 7B, het vervolg op haar debuutroman Concept M. 7B speelt zich af in het fictieve, dystopische Groningen van 2040. ‘Waarom Groningen?’ werd gevraagd. Dat wist Aafke meteen te vertellen: ze heeft een diepe fascinatie voor de Groningse leegte. Naderhand heb ik meteen deze boeken op mijn Goodreads gezet, Aafke heeft me erg nieuwsgierig gemaakt naar haar verhalen.

Aafke is momenteel actief als schrijfster en muzikant, maar vroeger was ze docente Nederlands! Op de vraag ‘waarom moet men Nederlands studeren?’ antwoordde ze: ‘Het is een veelzijdige en interessante studie waarbij je eerst een heel breed idee van cultuur, literatuur en taal krijgt. Daarna kun je je specialiseren in jouw eigen interesses binnen de neerlandistiek.’

Olympiade Nederlands 2023

Aafke beaamt dat prikkelend onderwijs erg belangrijk is: ze liet haar leerlingen (bijna) alles lezen wat ze wilden in plaats van een vaste literatuurlijst op te leggen. Zo wakker je hopelijk liefde voor taal en literatuur aan bij leerlingen. Je hoort steeds meer in het nieuws over de lees- en schrijfvaardigheid van Nederlandse jongeren. Krantenkoppen als ‘Leesprestaties middelbare scholieren gaan achteruit’ komen regelmatig voorbij. Het is natuurlijk goed dat hier aandacht aan wordt besteed, maar hierdoor komt de focus erg op het negatieve te liggen. Er zijn genoeg scholieren die wél met plezier bezig zijn met taal.

De 750 leergierige deelnemers die participeerden in de voorronde van de Olympiade Nederlands 2023 zijn een uitstekend voorbeeld van jongeren die wel degelijk goed zijn in taal en er ook plezier in hebben. De acht finalisten presenteerden hun onderzoeken in Groningen. De onderwerpen waren zeer indrukwekkend: van onderzoek naar de genreverschillen tussen blij- en treurspel uit de zeventiende eeuw tot onderzoek naar hoe men roken bij scholieren kan ontmoedigen. 

Winnares Charlotte Schravendijk trachtte met haar onderzoek beter te begrijpen hoe kinderen met een taalontwikkelingsstoornis taal leren. Voor haar onderzoek had haar begeleider dr. Imme Lammertink van de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit een imaginaire taal ontwikkeld. Deze taal heeft Charlotte aan haar proefpersonen geleerd. Een deel van de proefpersonen werd blootgesteld aan een consistent taalaanbod zonder grammaticale fouten en de overige proefpersonen kregen een taalaanbod mét fouten. Charlotte bevestigde hiermee dat consistentie bij het leren van een taal cruciaal is. Kortom, een erg knap in elkaar gezet onderzoek met mooie resultaten. 

Taal is alles en alles is taal. Een middag als deze is alleen maar meer bevestiging dat taal mensen op meerdere manieren verbindt. Luchtige gedichten en hersenkrakers, gesprekken over romans en docentschap en jonge onderzoekers die met trots hun bevindingen mogen presenteren: VERS heeft het allemaal geboden. De bonus voor mij was dat ik mijn Goodreads weer aan heb kunnen spekken!

p.s.: ‘xyzfftnllncczzt’
Ik zei: ‘zet ff thee’, en Ellen en Cees zetten thee.

Wil je meer lezen van Suzanne? Ze schreef ook een blog over studievereniging ZaZa en over de literaire verbeelding van het waddengebied.