Facebook kondigde in oktober 2021 een naamswijziging aan (‘Meta’) die aangeeft hoe belangrijk ‘metaverse’ is voor de toekomst van het moederconcern. Sinds die naamswijziging kelderde de beurskoers van FB onder meer door een wereldwijde storing, privacy-schandalen, en een daling van actieve gebruikers. Er staat voor Facebook veel op het spel om de juiste strategie te kiezen. Maar hoe belangrijk zal het metaversum voor ons als gebruikers zijn, en waarom investeren bedrijven miljarden in de ontwikkeling van deze VR-wereld? In deze blog beantwoordt Thijs Broekhuizen enkele vragen over de aantrekkingskracht en de toekomst van metaverse.   

Waarom investeren bedrijven als Meta, Microsoft, NVIDIA, Epic Games, miljarden in de ontwikkeling van een metaverse? Eerder dacht men dat Second Live een groot succes zou worden, maar dat liep op niets uit. Waarom zou dit wel een succes worden?

Nieuwe, digitale media waar horden mensen op afkomen hebben altijd een grote aantrekkingskracht op bedrijven. Facebook lijkt het echt te zien als een volgende stap in het verbinden van mensen (aan adverteerders). Facebook is wel een partij om serieus te nemen. Het is het grootste online platform met bijna 2,9 miljard actieve maandelijkse gebruikers. Wil je als bedrijf adverteren, dan kom je er bijna niet meer omheen. Natuurlijk zal niet iedere Facebook-gebruiker zich op Metaverse gaan begeven, maar vanuit de vraagkant is het een belangrijk platform om in contact te komen met (jonge) gebruikers die uitgekeken zijn op de huidige computerscherm-visualisaties. 

 Vanuit de aanbodkant wil men inzetten op het winnende paard. Er zijn concurrenten, zoals Microsoft, Google, NVIDIA, die ook een soortgelijk metaversum willen ontwikkelen. Daarnaast zijn bedrijven zoals Nike al actief bezig om een plek te reserveren in de Metaverse. Het kocht modebedrijf RTFKT dat zich volledig op metaverse richt. Nieuwe mediaplatformen bieden nieuwe kansen. Het is maar de vraag of er meerdere platformen naast elkaar kunnen bestaan. De winnaar in dit soort platformgevechten (Blu-ray vs. HD-DVD, Netflix vs. Disney, TikTok vs. Instagram) slaagt er vaak in om in vroeg stadium zoveel mogelijk backers te krijgen. De gebruiker kiest uiteindelijk voor het platform met het meest aantrekkelijke aanbod. En hoe populairder het platform wordt onder gebruikers, hoe sterker de aantrekkingskracht op aanbieders (bijv. adverteerders). Daarom doen platformen er alles aan om gebruikers te overtuigen dat zij het platform van de toekomst zijn.

Second Life is inderdaad geen groot succes geworden. Het medium is niet zo groot geworden als vele adverteerders, waaronder banken die vestigingen openden, hadden gedacht. Maar dat is achteraf kijken. Ik weet niet of veel mensen al in een vroeg stadium door hadden hoe groot WhatsApp zou worden. Al heb ik wel mijn sterke twijfels over hoeveel mensen zo'n apparaat op hun hoofd willen zetten terwijl zo'n scherm slecht voor je ogen is, en of je op maandagochtend direct wilt deelnemen aan een vergadering.

Hoe verstandig is het dat bedrijven zich hier op richten?

Als er een fit is met de jongere doelgroep dan is het voor adverteerders aantrekkelijk. Daarnaast zal het medium waarschijnlijk extra mogelijkheden bieden die met gewoon internet (2.0) niet mogelijk zijn. Door de mobiele telefoon werd het mogelijk om geo-positioning toe te passen om bijv. een hamburger-actie te promoten voor mensen die net langs een McDonalds lopen. Met een VR-headset kun je precies zien waar de gebruiker naar kijkt. Met deze oog-tracking data kun je veel geld verdienen. Daarnaast biedt de metaverse ook online ervaringen, waardoor het niet alleen een reclamekanaal maar ook een verkoopkanaal wordt. Marc Zuckerberg heeft vast al ideeën hoe je met de VR-wereld en het gevoel van nabijheid commercieel kunt uitnutten. 

 Ziet u toekomst in onroerend goed in het metaversum?

Er gebeuren bijzondere dingen op het internet. Ook de opkomst van NFT (een digitaal eigendomscertificaat van een digitaal werk) laat zien dat de virtuele wereld waarde kan hebben. Als Metaverse een groot succes wordt, en mensen zich via "straten" gaan begeven naar bestemmingen, dan kan ik me voorstellen dat mensen ook gaan beleggen in "virtueel onroerend goed", en dat het loont om hier vroeg bij te zijn voordat daar de huizengekte daar uitbreekt. 

 Ik zie meer kansen op het gebied van tele-services. De ontwikkeling van tele-services (op afstand een dienst genieten) vond al plaats doordat een arts in bijvoorbeeld India een longfoto beoordeelt. Maar nu kan de arts met behulp van een robot en een goede internetverbinding ook veilig opereren op afstand. Dit biedt een verdergaande mogelijkheid om diensten voor de hele wereld aan te bieden, variërend van bijles tot de behandeling voor specifieke angststoornissen. Congressen op locatie kunnen op een gegeven moment vervangen worden, en het milieu is vast beter af als we virtueel gaan reizen naar "exotische" bestemmingen. Het is natuurlijk wel de vraag wat de rol van echtheid (authenticiteit) zal spelen bij de nieuwe generatie: is de virtuele ervaring echt een goede vervanging voor de echte ervaring?

Staan bedrijven die in het metaversum investeren niet veel te ver van de werkelijkheid af? Voor veel consumenten is het immers nog maar een droomwereld…

Je kunt zeggen dat de ontwikkelaars van metaverses erg optimistisch en vooruitstrevend zijn, maar zij zagen ook als eersten de kansen van het internet en sociale media. De huidige sociale media hebben hun beperkingen, en het wordt op een gegeven moment "saai" om steeds maar dezelfde tijdlijn, foto’s en video’s voorgeschoteld te krijgen. Deze verveling probeert FB natuurlijk te voorkomen, omdat anders de advertentie-inkomsten een deuk oplopen. De VR technologie ontwikkelt zich in rap tempo en kan tegen relatief lage kosten aangeboden worden: een VR-bril kun je nu al voor onder de 100 euro krijgen, een goede kost ongeveer 400 euro.

 Gooit Meta niet miljarden over de balk?

Meta zit in een lastige situatie. De investeerders eisen dat Meta groeit. Recentelijk daalde de koers met 25% doordat het voor het eerst in haar bestaan niet meer groeide qua aantal actieve gebruikers. Ze moet dus wel met iets nieuws komen dat concurrenten lastig kunnen kopiëren, en waarmee nog meer advertentie- en verkoopinkomsten kunnen worden gerealiseerd. Het voordeel dat Meta heeft is dat het toegang heeft tot een immens aantal bestaande gebruikers. Uit de literatuur weten we dat het gemakkelijker is om een nieuwe technologie aan te bieden aan een bestaande community (bijv. de introductie van Google Calendar voor Gmail gebruikers), dan een community te vragen om een nieuwe technologie te adopteren. De overgang van Facebook naar Metaverse moet voor de gebruikers zo soepel mogelijk verlopen om zowel de aandeelhouders als de gebruikers tevreden te houden. Of dat gaat lukken? Dat zullen we zien. Volgens Nick Glegg, een topman van Meta, kan dat nog wel 15 jaar duren.

Auteur: Thijs Broekhuizen -  t.l.j.broekhuizen@rug.nl