De Jantina Tammes leerstoel

De Jantina Tammes leerstoel werd in 2001 ingesteld ter bevordering van onderwijs en onderzoek op het terrein van genderstudies aan de RUG. Degene die de leerstoel bekleedt, een vooraanstaande professor van buiten Nederland, wordt uitgenodigd om enkele maanden in Nederland door te brengen om o.a. colleges te geven en een openbare voordracht te houden: de Jantina Tammes Lecture. Elk jaar is een andere faculteit die een professor benoemt; op die manier wordt ervoor gezorgd dat genderstudies de volle aandacht krijgen over de hele breedte van de universitaire disciplines.

Wie was Jantina Tammes?

Jantina Tammes werd in 1871 geboren in Groningen. Na het doorlopen van de Middelbare School voor Meisjes (MSM) volgde Tammes colleges aan de RUG als voorbereiding op het behalen van haar MO-aktes natuur- en scheikunde en kosmografie (1892) en plant-, dier-, delfstof-, en aardkunde (1897).

Nadat ze een tijdje als lerares verbonden was geweest aan de MSM, werd Tammes in 1897 de assistent van hoogleraar botanie J.W. Moll aan de RUG. In die hoedanigheid kreeg ze de kans om laboratoriumonderzoek te doen in Amsterdam, waar zij kennismaakte met vraagstukken van variatie, evolutie en genetica. Ze publiceerde als een van de eersten in Nederland op dit nieuwe wetenschapsgebied.

Al gauw kreeg Tammes een laboratoriumplaats aangeboden aan de RUG en kreeg ze eveneens de kans om onderzoek te doen op Java: helaas beletten gezondheidsredenen haar om te gaan. In Groningen schreef ze de daaropvolgende jaren echter belangrijke artikelen. Als inkomstenbron verzorgde ze bovendien colleges bij het Landbouwonderwijs in Groningen.

In 1911 had Tammes een eredoctoraat in de plant- en dierkunde gekregen. Drie jaar later werd Tammes de conservator van het Groningse laboratorium. In 1919 volgde de benoeming tot buitengewoon hoogleraar in de leer der variabiliteit en erfelijkheidsleer. Tammes maakte tevens deel uit van redacties van wetenschappelijke tijdschriften als Genetica en zette zich in voor organisaties voor studentes en gestudeerde vrouwen. Ze betoonde zich tevens tegenstander van een eugenetische bevolkingspolitiek.

Om tijd vrij te maken voor onderzoek, beëindigde Jantina Tammes in 1937 haar buitengewoon hoogleraarschap en vervolgde ze haar onderzoek in de genetica. In 1947 overleed Jantina Tammes in Groningen.

Jantina Tammes professoren

• 2001/2: Faculteit der Economische Wetenschappen: Dr. Joyce P. Jacobsen, hoogleraar Economie, Wesleyan University, USA
• 2002/3: Faculteit der Wijsbegeerte: Dr. Nancy Fraser, hoogleraar Politicologie en Filosofie aan de New School for Social Research in New York
• 2003/4: Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen: Dr. Janet D. Momsen, hoogleraar aan het Department of Human and Community Development, University of California, USA
• 2005: Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen: Dr. Londa Schiebinger, hoogleraar aan het Department of History, Stanford University, USA
• 2006/7: Faculteit der Medische Wetenschappen: Dr. Jill B. Becker, Professor of Psychology, University of Michigan
• 2007: Faculteit Bedrijfskunde: Dr. Michelle Ryan, Senior Research Fellow in the School of Psychology at the University of Exeter, UK
• 2008: Faculteit Theologie en Godsdienstwetenschappen: Dr. Mona Siddiqui, hoogleraar islamic studies in Glasgow
• 2009: Faculteit der Letteren: Dr. Dena Goodman, hoogleraar Geschiedenis en Vrouwenstudies aan de University of Michigan, USA
• 2010/11: Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen: Dr. Joanna Wyn, hoogleraar Sociology of Education, University of Melbourne, Australië
• 2013: Faculteit Economie en Bedrijfskunde: Dr. Victoria Brescoll, hoogleraar Organisational Behaviour, Yale University USA
• 2015: Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen: Dr. Aileen Stockdale, hoogleraar Environmental Planning, Queen's University Belfast, UK