SP jaaroverzicht 1997
Uit: B. de Boer, P. Lucardie, I. Noomen en G. Voerman, 'Kroniek 1997. Overzicht van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 1997' in: G. Voerman (red.), Jaarboek 1997, Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1998), 13-90, aldaar 73-77.
Inleiding
In tegenstelling tot de meeste grotere partijen wist de SP ook in 1997 weer ledenwinst te boeken. Begin januari telde de partij 19.926 leden, eind december 21.975 - een winst van ruim 2.000 leden. De groei was mede het gevolg van de oproep van de SP aan haar leden om huisgenoten als partijlid te werven tegen een gereduceerd contributietarief. Onder de nieuwkomers waren ook gewezen PvdA-leden. In december maakte het oud-lid van de Tweede-Kamer voor de PvdA F. Moor bekend dat hij was toegetreden tot de SP. Eind oktober waren twee PvdA-raadsleden uit de gemeenteraad van Zandvoort naar de SP overgestapt.
Kandidaatstelling Tweede-Kamerverkiezingen
Ook in de opiniepeilingen stond de SP er goed voor: in november werd haar drie zetels winst voorspeld. De partij stelde zich ten doel om bij de Tweede-Kamerverkiezingen vijf zetels extra te halen.
De partijraad van maart boog zich over de kandidatenlijst voor de Tweede-Kamerverkiezingen. Dit orgaan nam op voorstel van het partijbestuur het voorlopige besluit om de zittende kamerleden J.G.C.A. Marijnissen en R.J.L. Poppe op de nummers één en twee te plaatsen. Het huidige Eerste-Kamerlid J.M.A.M. de Wit kreeg de derde plek. De volgende drie posities waren weggelegd voor mevr. A. Kant, H. van Bommel en mevr. J. Hermans, allen medewerkers van de Tweede-Kamerfractie. De partijafdelingen konden tevens voorstellen doen, evenals individuele partijleden. Op 13 december stelde de partijraad de volgorde van de kandidatenlijst voor de Tweede-Kamerverkiezingen vast. Het partijcongres van 24 januari 1998 had het laatste woord.
De partijraad van 13 december besloot verder geen lijstverbinding aan te gaan met GroenLinks en De Groenen (zie hierboven onder GroenLinks en De Groenen). Men meende dat een dergelijke afspraak teveel onduidelijkheid zou opleveren.
Ontwerpprogramma Tweede-Kamerverkiezingen
Voor de opstelling van het conceptverkiezingsprogramma van de SP was door de partijraad van maart een programmacommissie ingesteld, die onder leiding stond van partijsecretaris T. Kox. De eerste versie werd in september aan de afdelingen voorgelegd. De binnengekomen reacties werden door de commissie 'voor zover nodig geacht' verwerkt in de tweede versie. In het ontwerp werd de nadruk gelegd op de volgens de SP toenemende tweedeling in de samenleving. Om deze ontwikkeling tegen te gaan, bepleitte de partij onder meer een redelijker verhouding tussen minimum- en maximuminkomens. 'Op termijn zou het uitgangspunt moeten zijn dat het laagste inkomen ten minste een-derde van het hoogste inkomen is', aldus het concept. Ook wenste de SP een structurele verhoging van het wettelijk minimumloon en van de daaraan gekoppelde uitkeringen. Het ontwerp werd door de partijraad van 13 december vastgesteld; daarna moest het congres van de SP op 24 januari 1998 er nog zijn fiat aan geven.
Tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen en collegevorming
Bij tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen in Drenthe op 29 oktober, die het gevolg waren van een aantal gemeentelijke herindelingen, boekte de SP in Emmen een grote zege. Haar zeteltal ging van twee naar vier. Met 10,4% werd zij de derde partij in deze gemeente. De collegeonderhandelingen leidden vervolgens tot spanningen in de SP-raadsfractie. Twee raadsleden beschuldigden hun fractievoorzitter H. van Rossem ervan dat deze in de onderhandelingen belangrijke programmapunten van de SP zou negeren omdat hij uit zou zijn op een wethouderspost. Van Rossem stapte daarop samen men een fractielid uit de SP-fractie en vormde de groepering 'Socialisten '98'.
Bij de tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen in Boxmeer op 26 november behoorde de SP opnieuw tot de winnaars. Haar stemmental verdubbelde en het aantal zetels steeg van twee naar drie. Niettemin bereikte de SP geen overeenstemming met andere partijen over deelname aan het college van burgemeester en wethouders.
Gemeenteraadsverkiezingen 1998
De electorale resultaten in Emmen en Boxmeer werden door de SP als een goede opmaat beschouwd voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 1998. 'Ons vermoeden dat we er uitstekend voor staan, is duidelijk bevestigd', aldus partijsecretaris Kox (de Tribune, 19 december 1997). Voor de gemeenteraden hoopte de SP op vijftig zetels extra. De partij zou in 58 gemeenten aan de raadsverkiezingen deelnemen. De partijraad stelde in december strenge normen vast waaraan SP-afdelingen moesten voldoen wilden zij met een kandidatenlijst uitkomen: 'een volwaardige afdeling, een goede lijst en voldoende kracht om naast het raadswerk ook het buitenparlementaire werk te garanderen' (de Tribune, 16 januari 1998).
Acties
Evenals in voorgaande jaren voerde de SP in 1997 actie tegen de jaarlijkse huurverhoging op 1 juli. De campagne werd gecordineerd door het partijbestuurslid G. Wouters. Zo'n 600.000 'huurkranten' werden verspreid met daarin de boodschap 'nul is genoeg' (de Tribune, 11 april 1997).
In april begon de SP ook een campagne voor de verhoging van de uitkeringen en het wettelijk minimumloon met vijf procent. In 1996 had de partij zo'n verhoging reeds bepleit in de nota De paarse armoede (zie Jaaroverzicht 1996). Mensen werden opgeroepen om bij de Tweede-Kamerfractie van de partij van hun keuze deze eis kenbaar te maken. Daarbij konden ze gebruik maken van briefkaarten die de SP bij tienduizenden had verspreid. 'Verontruste Nederlanders' als de schaker en tv-presentator H. Böhm, schrijver/dichter S. Vinkenoog en journalist M. van Amerongen werkten aan de actie mee.
Op 26 april richtte de SP het 'Comité tegen de tweedeling in de gezondheidszorg' op. Op uitnodiging van partijvoorzitter Marijnissen was hiervoor een aantal werknemers in de gezondheidszorg naar Utrecht gekomen. Het Comité kantte zich tegen de 'paarse afbraak van de solidariteit en de toename van de elite-zorg' (de Tribune, 9 mei 1997).
Op 6 oktober begon de SP de 'Nederland in Tweeën?!-tour', die tot 22 december duurde. In deze maanden trok de partij door Nederland om verzet aan te tekenen tegen de groeiende sociaal-economische tweedeling in de samenleving: dat wil zeggen de toenemende verschillen tussen armen en rijken. Medestanders konden een manifest ondertekenen waarin tegen deze ontwikkeling werd geprotesteerd.
De drie SP-leden uit de Eerste en Tweede Kamer bleven op prinsjesdag weg bij de door koningin Beatrix uitgesproken troonrede. Op deze wijze wilden ze hun ongenoegen uiten over de 'jubelbegroting' van het 'zelfgenoegzame kabinet-Kok'. Naar de mening van het drietal was de juichende toon die de regering aansloeg over de groeiende welvaart misplaatst, gezien het grote aantal mensen dat in armoede zou leven (de Volkskrant, 15 en 16 september 1997). In plaats van de troonrede bij te wonen hield de SP een 'Toornrede', die in Den Haag werd uitgesproken door een bejaarde vrouw.
Protest tegen de Europese Monetaire Unie
Onder het motto 'Euro-Nee' voerde de SP in 1997 campagne tegen de Europese Monetaire Unie (EMU) en de invoering van de euro. Eind februari begon de partij met de verspreiding van een gelijknamige krant, die een oplage van een miljoen had. Hierin werd opgeroepen tot het verzamelen van handtekeningen om het kabinet te overtuigen van de noodzaak van het houden van een referendum over de Nederlandse deelname aan de EMU. In mei waren 10.000 handtekeningen binnen.
Samen met werknemers van de met sluiting bedreigde Renault-fabriek in het Belgische Vilvoorde hield de SP op 14 maart een protestactie tegen onder meer de afname van de werkgelegenheid in de Europese Unie. De actie was gericht tegen de ministers van Sociale Zaken in de Europese Unie, die in Rotterdam informeel bijeen waren gekomen om te spreken over de werkgelegenheid in Europa.
Begin april kwam de SP in haar strijd tegen de EMU en de euro met een sticker 'Euro-Nee!'. Wat later bezocht een 'bouwploeg' de Postbus 51-winkel in Den Haag. Omdat deze instelling 'platte pro-euro-propaganda' zou maken, werd zij omgebouwd tot het 'ministerie voor euro-propaganda'.
Op 14 en 15 juni belegde de SP in de Beurs van Berlage in Amsterdam de internationale 'EuroStop'-conferentie. Zo'n veertig politieke partijen en organisaties uit Europa namen hieraan deel. De bedoeling van de conferentie, die een paar dagen vóór Europese top van regeringsleiders en de Franse president over de herziening van het Verdrag van Maastricht werd gehouden, was om alternatieven te ontwikkelen voor de 'neoliberale' EMU. Samen met GroenLinks en de SAP organiseerde de SP in de hoofdstad een demonstratie tegen de plannen van de Europese top. Aan deze betoging namen circa 50.000 mensen uit binnen- en buitenland deel.
Van 26 tot 28 september belegde de SP een 'Euro-Nee weekend' voor jongeren. Thema van deze bijeenkomst was 'Eén Europa of liever een menselijke toekomst'. Er werd onder meer gesproken over racisme en milieuvervuiling.
Scholing
Begin 1997 startte de SP een scholingscursus voor haar kader, onder de leus 'zonder inzicht geen uitzicht'. Onderwerp was de 'socialistische wereldbeschouwing anno 1997' (de Tribune, 17 januari 1997). De cursus, die een uitwerking was van een besluit van het in juni 1996 gehouden partijcongres, was vooral bedoeld voor de vele nieuwe bestuursleden.
Verwante instellingen en publicaties
Aan het begin van 1997 verscheen de tweede druk van het boek Tegenstemmen. Een rood antwoord op paars, dat was geschreven door politiek leider Marijnissen. In deze tijd begon de politiek leider van de SP zijn 'tegenstemmen-tour': tot in mei bezocht hij 24 steden om over zijn boek te discussiëren met journalisten en geïnteresseerden. Een wat aangepaste Engelse versie verscheen in juli onder de titel Enough. A socialist bites back! T. Benn, de gewezen leider van de linkervleugel van de Britse Labour Party, wijdde aan Marijnissens boek een lovende recensie in het internationale tijdschrift These Tides.
In januari publiceerde het Wetenschappelijk Bureau Koud hè? De warwinkel van koude-toeslagen in Nederland. In dit rapport pleitten de auteurs P. Verschuren, G. Wouters en P. Romijn voor het toekennen van een koudetoeslag aan huishoudens met een minimuminkomen vanwege de strenge winter.
In april verscheen van de hand van P. Verschuren, medewerker van het Wetenschappelijk Bureau, het rapport Drie jaar later: nog steeds trammelant in WVG-land. Drie jaar na de invoering van de Wet Voorziening Gehandicapten (WVG) werden hierin de gebreken van deze wet op een rij gezet. Onder andere werd gewezen op de onrechtvaardige verschillen in de vergoedingen die er tussen bepaalde gemeenten zou bestaan.
Het Wetenschappelijk Bureau van de SP bracht in augustus het rapport Vrijwillig maar toch verplicht. Een onderzoek naar de praktijk rond de 'vrijwillige ouderbijdrage' in het onderwijs uit. Op verzoek van de Tweede-Kamerfractie van de SP onderzochten H. van Bommel, P.J.J. Lucassen en R. Schonenberg bij honderd scholen hoe de ouderbijdrage was geregeld. Voorgesteld werd onder meer om aan de ouderbijdragen een maximum te stellen en om ouders met een minimuminkomen vrijstelling te verlenen.
Begin september maakte de SP de balans op van drie jaar 'Alarmlijn'. Van dit gratis telefoonnummer, dat op 6 september 1994 door de SP was ingesteld om contact te onderhouden met 'de Nederlandse burger', was in deze periode bijna 10.000 keer gebruik gemaakt. Veel vragen gingen over sociale zekerheid en gezondheidszorg, aldus het rapport B.G.G. 1 x bellen.
Op 27 september hield de SP een conferentie over het 'onderwijs vanuit socialistisch perspectief'. Op deze bijeenkomst spraken zo'n honderd onderwijsgevenden onder meer over de tweedeling in het onderwijs en de sociaal-pedagogische taak van scholen.
Op 11 oktober organiseerde de SP een 'milieu-match' over heikele thema's uit het milieubeleid. Tot de sprekers behoorden het Tweede-Kamerlid van de SP Poppe, minister van Milieu M. de Boer en de directeur van de Stichting Natuur en Milieu A. van den Biggelaar.
Voor haar leden die actief waren in hun bedrijf belegde de SP op 18 oktober een 'Solidair-dag'. Doel van deze bijeenkomst was om ervaringen uit te wisselen en om te bezien op welke wijze de SP haar 'bedrijfsleden' kon steunen. De bijeenkomst ontleende haar naam aan de bedrijvenkrant Solidair, die de SP drie keer per jaar op bedrijven en bouwplaatsen in Nederland verspreidde. Op 20 december kwamen enkele tientallen SP-leden bijeen die de 'vijf kernpunten van "Solidair"' formuleerden. Onder andere werd loonsverhoging geëist en van de vakbond een strijdbare opstelling verlangd. Marijnissen zei in een toelichting dat 'Solidair' niet bedoeld was als een nieuwe vakbond.
Laatst gewijzigd: | 11 april 2023 15:43 |