SP jaaroverzicht 1996
Uit: J. Hippe, P. Lucardie, I. Noomen en G. Voerman. 'Kroniek 1996. Overzicht van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 1996' in: G.Voerman (red.), Jaarboek 1996 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1997), 13-87, aldaar 70-73.
Inleiding
'Achter ons ligt de fase van het "tegengeluid". De komende jaren worden de periode van het "tegenwicht". We gaan tegengas geven en we gaan aan gewicht winnen'. Zo omschreef partijsecretaris T. Kox de doelstellingen van de SP aan de vooravond van het partijcongres in juni. Wat betreft de ontwikkeling van het ledental zag hij in ieder geval zijn verwachtingen bewaarheid worden. Aan het begin van 1996 telde de SP 17.056 leden, aan het einde bijna 20.000. Onder de nieuwkomers was E. Meijer, de vroegere vice-voorzitter van GroenLinks. Deze was uit teleurstelling over het te weinig rode profiel van deze partij in maart overgestapt naar de SP (zie verder in deze Kroniek onder GroenLinks). Het partijcongres stelde als doel dat de partij in 1999 ten minste 25.000 leden zou hebben. De SP hoopte zo wat het ledental betreft uit te groeien tot de vierde partij van Nederland.
Partijcongres
Op 8 juni kwam in Amsterdam het zesde partijcongres van de SP bijeen. Een kleine zeshonderd afgevaardigden bogen zich over de koers van de partij en over de voorstellen om de statuten en huishoudelijke reglementen te wijzigen. Zo werd besloten dat het partijcongres in plaats van één keer in de vijf jaar, minimaal eens per vier jaar bijeen diende te komen (de partijleiding zei toe ernaar te streven om in de praktijk het congres eens per drie jaar bijeen te roepen). De instelling van een 'S-team' moest bijdragen tot de verbetering van de scholing en opleiding in de partij. Een SP-Jongerenteam werd in het leven geroepen om de partij aantrekkelijker te maken voor jongeren. Het congres zag niet de noodzaak in van een aparte jongerenorganisatie voor de SP. Verder wilde men de contacten met gelijkgestemde groepen in het buitenland aanhalen, onder andere om een gemeenschappelijk front te maken tegen de Europese Monetaire Unie (EMU).
De statutenwijzigingen en andere plannen van het partijbestuur kregen de unanieme instemming van de afgevaardigden. Op instigatie van het congres werd verder besloten tot de uitgave van een blad voor studenten. In het voorbereidingsmateriaal voor het congres had het partijbestuur te kennen gegeven hierin weinig heil te zien.
Het congres herkoos J.G.C.A. Marijnissen, de voorzitter van de Tweede-Kamerfractie van de SP, als partijvoorzitter. Marijnissen was in 1988 in deze functie aangetreden. Als gevolg van de aangenomen statutenwijzigingen wees het congres nu ook zelf de partijsecretaris aan. De zittende partijsecretaris Kox werd zonder tegenkandidaten herkozen.
Deelname aan het college van burgemeester en wethouders
In de congresvoorstellen werd er ook voor gepleit om de mogelijkheden te verkennen van het leveren van wethouders door de SP. Enkele dagen na het partijcongres, op 11 juni, was het reeds zo ver. De SP-gemeenteraadsfractie in Oss bereikte toen overeenstemming met de PvdA, D66 en de plaatselijke partij Voor De Gemeenschap (VDG) over deelname aan het college van burgemeester en wethouders. Het was voor het eerst in de partijgeschiedenis dat de SP wethoudersposten ging bezetten. Het verwijt dat de SP geen bestuursverantwoordelijkheid wil dragen is nu voorgoed de wereld uit, aldus partijleider Marijnissen. 'De reden dat de SP niet in colleges is vertegenwoordigd, is dat andere partijen dit niet wilden' (Trouw, 13 juni 1996).
De gelegenheid om deel te nemen aan het gemeentebestuur van Oss deed zich voor nadat het oude college van CDA, VVD en VDG uit elkaar was gevallen. De negen leden tellende raadsfractie van de SP leverde twee wethouders: fractievoorzitter J. Iding, landschapsarchitect bij de provincie Noord-Brabant, en H.P.J. van Gerven, als huisarts verbonden aan 'Ons Medisch Centrum' van de SP. Tot de plannen van het nieuwe college behoorde het opknappen van oude wijken in Oss en de verhoging van de reiskostenvergoeding voor gehandicapten.
Tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen
Als gevolg van gemeentelijke herindelingen werden op 27 november in Noord-Brabant in een aantal gemeenten tussentijdse raadsverkiezingen gehouden. Voor de SP verliepen deze succesvol: in de vijf gemeenten waar zij deelnam, werd vooruitgang geboekt. De partij maakte met één zetel haar opwachting in de nieuwe gemeenteraad van Breda (3,7%) en van Roosendaal (3,5%). In Tilburg steeg het zeteltal van drie naar vier (10,4%). In Dongen bleef de SP op vijf zetels steken (22,8%). De 2,1% die in Bergen op Zoom werd behaald, was niet genoeg voor een zetel (zie de Tribune, 20 december 1996). De SP nam in Dongen aanvankelijk deel aan de onderhandelingen voor een nieuw college van burgemeester en wethouders, maar viel uiteindelijk uit de boot.
Acties
Op 16 maart besloot de partijraad van de SP tot acties tegen de jaarlijkse huurverhoging. Al enkele jaren tekende de partij bezwaar aan tegen deze verhoging. In 1993 voerde zij actie onder het motto 'Nul is genoeg'. Een volkspetitie leverde toen een kwart miljoen handtekeningen op. Nu werden de huurders opgeroepen om de automatische afschrijving van de komende huurverhoging stop te zetten. Op deze wijze maakte de huurder tevens officieel bezwaar tegen de verhoging. Aan de 'Nationale Huurstaking '96', die werd gecoördineerd door het partijbestuurslid G. Wouters, namen volgens opgave van de SP tot eind juni zo'n 18.000 huurders deel.
Op 1 mei ging het door de SP geïnitieerde actiecomité 'VoorZorg!' van start met een campagne gericht tegen het thuiszorg-beleid van staatssecretaris mevr. E.G. Terpstra van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Onder het devies 'Stop uitverkoop thuiszorg' werd meer geld voor de thuiszorg gevraagd en afschaffing van het systeem van eigen bijdragen geëist. In november had het comité ruim 150.000 handtekeningen ingezameld.
Aan de actie was de publicatie van het rapport Stop uitverkoop thuiszorg door het Wetenschappelijk Bureau van de SP vooraf gegaan. De beide auteurs H.P.J. van Gerven en B.T.H.M. Palm gingen hierin de gevolgen na van de bezuinigingen van het kabinet-Kok op de thuiszorg.
Asbestfonds
In maart verscheen de brochure Naar een asbestfonds, het verslag van het symposium dat onder die titel op 27 oktober 1995 was gehouden. Gedurende 1996 zette de SP haar inspanningen voort om te komen tot een betere schadeloosstelling voor asbestslachtoffers. Bedrijven die met asbest-claims te maken kregen, zouden samen met hun verzekeraars en de overheid een fonds moeten vormen dat uitkeringen verstrekte aan de slachtoffers (zie Jaaroverzicht 1995 ). In 1995 had staatssecretaris Linschoten van Sociale Zaken gezegd hierbij geen taak voor de overheid te zien. Zijn opvolger De Grave zag dit anders: naar zijn mening diende de staat ook bij te dragen aan het fonds.
Verwante instellingen en publicaties
Als reactie op de kabinetsnota 'De andere kant van Nederland' over het armoedevraagstuk gaf de SP op 22 maart een tegennota uit, De paarse armoede geheten. Volgens de partij was de groeiende armoede het gevolg van het 'neo-liberale' paarse beleid. Om de in financiële problemen verkerende huishoudens te helpen, eiste de SP onder andere een structurele verhoging van het wettelijk minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen, 'om te beginnen met vijf procent'. De SP wilde het plan financieren door een verhoging van de vennootschapsbelasting en door burgers met een topinkomen zwaarder te belasten.
In oktober publiceerde het Wetenschappelijk Bureau van de SP het rapport Van kwaad tot erger. Willekeur, vertraging, fouten en privacy-schending door de nieuwe bijstandswet, geschreven door P. Verschuren. Hij deed hierin verslag van een onderzoek naar de effecten van de nieuwe Algemene Bijstandswet, die in januari 1996 was ingevoerd. Zijn conclusie luidde dat er door de nieuwe wet niet te rechtvaardigen verschillen waren ontstaan in het niveau van de uitkeringen tussen de onderzochte gemeenten. Ook zouden er grote problemen zijn bij de invoering van de wet. Naar aanleiding van de in het rapport geconstateerde schendingen van de privacy organiseerde de SP een actie onder de leus 'Stop de girogluurders'. Op deze wijze protesteerde de partij tegen het verplicht tonen van bank- en giroafschriften door uitkeringsgerechtigden aan sociale diensten.
In december publiceerde SP-leider Marijnissen het boek Tegenstemmen. Een rood antwoord op paars. In deze uitgave trok hij ten strijde tegen het neo-liberalisme. Met name de PvdA en het kabinet-Kok nam hij onder vuur. Een reclamespotje voor de radio waarin het boek werd aangeprezen, vond geen genade in de ogen van de STER. Deze organisatie had er moeite mee dat enkele teksten van VVD-leider Bolkestein en de voorzitter van de Tweede-Kamerfractie van de PvdA, Wallage, hiervoor zonder hun toestemming waren gebruikt. Het spotje werd vervolgens aangepast.
Laatst gewijzigd: | 06 september 2023 16:06 |