Het is tragisch om te beseffen dat volwassenen met psychische problemen, in hun kindertijd wellicht hetzelfde hebben zien gebeuren bij hun ouders. De eerste internationale studie die ooit op dit gebied is uitgevoerd, benadrukt hoe belangrijk het is om niet alleen ouders met psychische klachten te behandelen, maar ook hun kinderen. De cirkel van generatielange geestelijke problemen zou hierdoor doorbroken kunnen worden.

Verband tussen ouder en kind 

Samen met drie collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen heb ik een analyse toegepast op data van meer dan 21.000 mensen uit meer dan 13 verschillende landen in Europa. Ons onderzoek toont aan dat volwassenen met mentale problemen significant vaker melden dat zij als kind ook hún ouder onder psychische problemen hebben zien lijden. De omgeving waarin zij zijn opgegroeid, zou zich in de loop der jaren hebben vertaald naar een verslechterde sociale en economische omstandigheden, met psychische klachten als gevolg. Dit onderzoek is recentelijk verschenen in PLOS ONE.

Deze resultaten zijn des te meer verontrustend als je kijkt naar het feit dat gemeenten tekortkomen aan financiële middelen om kinderen geestelijke gezondheidszorg te kunnen bieden. Sinds het moment dat de verantwoordelijkheid bij gemeenten is komen te liggen, stijgen de tekorten en versombert de jeugdhulp. Door deze negatieve ontwikkeling loopt de samenleving kansen (op een positief vooruitzicht) mis, want de opbrengsten van jeugdhulp zijn veelal groter dan de kosten. Uit een Amerikaanse analyse blijkt bijvoorbeeld dat gedragstherapie bij depressieve kinderen, per uitgegeven dollar, meer dan 23 dollar oplevert aan opbrengsten voor de samenleving.

HeadsUP: Hoe goede jeugdhulp de samenleving vooruit helpt

Aangezien deze effecten per land kunnen verschillen, is het van belang om soortgelijke analyses uit te voeren binnen Nederland. Hiertoe zijn Accare (kinder- en jeugdpsychiatrie) en expertisecentrum Healthwise van de Rijksuniversiteit Groningen een onderzoeksprogramma gestart, genaamd HeadsUP. Binnen HeadsUP wordt onderzocht wat de maatschappelijke en financiële baten van jeugdzorg zijn, hoe die kunnen worden berekend en hoe die zich verhouden tot kosten van zorg.

Tijdens de Kick-off van onderzoeksprogramma HeadsUP komen verscheidene experts op dit gebied samen aan de Rijksuniversiteit Groningen om te bespreken hoe wij onze kinderen het beste kunnen beschermen tegen psychische problemen. Met de uitkomsten die het onderzoeksprogramma moet opleveren, kunnen we de opbrengsten van jeugdhulp en jeugd GGZ helder in kaart brengen en zullen we streven naar de meest effectieve en efficiënte hulp voor kinderen.

Verder lezen

> Lees over het nieuwste onderzoek van HeadsUP-onderzoeker Annabeth Groenman.
> Lees meer over onderzoeksprogramma HeadsUP in de factsheet. 

door Jochen Mierau