prof. dr. T.A.F. (Theo) Kuipers

For an extended Dutch version, see below.

Theo A.F. Kuipers (1947) studied mathematics and philosophy in Eindhoven and Amsterdam. He got his PhD in 1978 in Groningen, based on Studies in Inductive Probability and Rational Expectation (Synthese Library 123). From 1988 till 2010 he was full professor of philosophy of science at the University of Groningen. A synthesis of his work on confirmation, empirical progress, and truth approximation, entitled From Instrumentalism to Constructive Realism appeared in 2000 as Volume 287 in the Synthese Library of Kluwer AP. A twin synthesis of his work on the structure of theories, research programs, explanation, reduction, and computational discovery and evaluation, entitled Structures in Science, appeared in 2001 as Volume 301 in the Synthese Library.

            He was for two years (1982/3, 1996/7) a regular fellow of the Netherlands Institute of Advanced Study (NIAS) in Wassenaar (since 2016 in Amsterdam). Several short stays followed. In fall 2009 he was Guest-of-the-Rector.

In December 2005 there appeared two volumes of Essays in Debate with Theo Kuipers, with in total 34 essays related to the books of 2000 and 2001, respectively. Both volumes start with a synopsis of the corresponding book and each essay is followed by a reply of Kuipers:

- Roberto Festa, Atocha Aliseda and Jeanne Peijnenburg (eds.), Confirmation, Empirical Progress, and Truth Approximation, Essays in Debate with Theo Kuipers. Vol. 1 (Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 83). Amsterdam / New York: Rodopi, 2005.

- Roberto Festa, Atocha Aliseda and Jeanne Peijnenburg (eds.), Cognitive Structures in Scientific Inquiry, Essays in Debate with Theo Kuipers. Vol. 2 (Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 84). Amsterdam / New York: Rodopi, 2005.

            In 2007 appeared General Philosophy of Science: Focal Issues, Handbook of the Philosophy of Science, Vol 1, edited by Theo Kuipers. Series editors Dov Gabbay, Paul Thagard and John Woods. Amsterdam: Elsevier.

            In 2009 he became Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (Knight in the Order of the Dutch Lion) and in 2010 he became a member of the Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen (Royal Holland Society of Sciences and Humanities). He retired in 2010 with the farewell lecture “Waarheids-benadering in theorie en praktijk” (“Truth approximation in theory and practice”).

           In 2019 appeared Nomic Truth Appproximation Revisited, Synthese Library 399 (printed and e-book), Springer.

Email: T.A.F.Kuipers rug.nl

Webpage: http://www.rug.nl/staff/t.a.f.kuipers

 C.V. Theo Kuipers

 Theo A. F. Kuipers (Horst, 19-6-1947) is sinds 2010 emeritus hoogleraar wetenschapsfilosofie van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij was daar vanaf 1975, als medewerker van Lolle Nauta, verbonden aan de Centrale Interfaculteit, later Faculteit Wijsbegeerte geheten. In 1988 werd hij hoogleraar, op aanbeveling van onder anderen Jaakko Hintikka, Richard Jeffrey, Karl Popper en Wolfgang Stegmüller. Hij studeerde wiskunde en filosofie in Eindhoven resp. Amsterdam, alwaar hij van 1969 tot 1971 kandidaat-assistent was bij Haskell B. Curry en Else Barth en onder andere colleges inleiding logica gaf. Van 1971 tot 1975 was hij adjunct-secretaris (» secretaris-beheerder) van de Centrale Interfaculteit van de UvA en waar hij de naam Cimedart[1] bedacht voor het faculteitsblad, dat in 2020 zijn 50^ste jaargang inging. Hij promoveerde in 1978 in Groningen, onder begeleiding van Hans Mooij en Aart Stam, op het proefschrift Studies in Inductive Probability and Rational Expectation[2]. Zijn oratie, in 1989, was getiteld Onderzoeksprogramma's gebaseerd op een idee (Van Gorcum). Zijn afscheidscollege in 2010, getiteld “Waarheidsbenadering in theorie en praktijk” verscheen in Hollands Maandblad. Hij verbleef twee jaar (82/83, 96/97) als fellow op het Netherlands Institute of Advanced Study (NIAS) en in najaar 2009 als ‘Guest of the Rector’. Hij is sinds 2010 lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW). In 2009 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Lokaal

In Amsterdam was hij zowel het eerste studentlid van een benoemingscommissie voor een hoogleraar als van het bestuur van de Centrale Interfaculteit (1970). In de periode 1977 tot 1986 was hij, in het kader van het zogenaamde experimenteerartikel in de Wet Universitaire Bestuurshervorming (WUB), als niet-hoogleraar, vier jaar voorzitter van de Centrale Interfaculteit en in de periode 1988 tot 2000 zes jaar decaan van de Faculteit Wijsbegeerte, door hem steevast Centrale Interfaculteit der Wijsbegeerte genoemd. In de eerste periode heeft hij zich, samen met Lolle Nauta en anderen, met succes zeer ingezet voor het behoud van de opleiding wijsbegeerte in Groningen, die tot tweemaal bedreigd werd met (gedeeltelijke) sluiting. Geïnspireerd door de pleidooien van Derek Philips, entameerde hij discussies met stafleden en studenten over het belang van het schrijven en presenteren van papers, mede ter voorbereiding van de alom verplichte doctoraalscriptie. Sinds het begin van de landelijke onderwijsvisitaties rond 1990 behoort de Groningse opleiding tot de als beste beoordeelde. Verder stimuleerde hij stafbijeenkomsten om kennis te nemen van elkaars lopende onderzoek. Van 1993 tot 2010 vervulde hij, als vertegenwoordiger van de Faculteit Wijsbegeerte, diverse functies in de Interfacultaire Onderzoekschool Behavioural and Cognitive Neurosciences (BCN).

Nationaal

Nog als vertegenwoordiger van de Universiteit van Amsterdam in de Sectie Wijsbegeerte van de Academische  Raad (SWAR), schreef hij in 1973/4, samen met Marcel Fresco, een nota voor de Academische Raad over het (toen nog niet vanzelfsprekende) belang van ethiek in het wetenschappelijk onderwijs. Hij was eind jaren zeventig nauw betrokken bij het, onder leiding van Dirk van Dalen, opstellen van een landelijk leerplan logica voor filosofie en andere studenten. Hij was van 1978 tot 1986 redactiesecretaris van het Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte. In 1980 richtte hij, samen met Hans Smits van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de eerste NWO-werkgemeenschap wijsbegeerte op, te weten de Werkgemeenschap Wetenschapsfilosofie. In 1985 richtte hij, wederom met Hans Smits, ter overkoepeling van de, inmiddels, vijf werkgemeenschappen wijsbegeerte, de Stichting Wijsgerig Onderzoek Nederland (SWON-NWO) op. Beide initiatieven speelden een belangrijke rol in de stimulering en coördinering van NWO-onderzoeksprojecten wijsbegeerte. Van 1989 tot 1991 was hij voorzitter van het Discipline Overlegorgaan Wijsbegeerte (DWB) van de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU). Hij was van 1997 tot 2003 lid van het Gebiedsbestuur Geesteswetenschappen van NWO, als portefeuillehouder filosofie. 

Van 1988 tot 2018 coördineerde hij, tot 1993 samen met Paul Wouters van de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISvW), de organisatie, door een steeds wisselende universiteit, van de Vlaams-Nederlandse Filosofiedag. Deze vond, op initiatief van Renate Bartsch, voor het eerst plaats in Amsterdam, in 1979, en in 2022, na enkele onderbrekingen, vond de veertigste editie plaats in Wageningen. Sinds 2018 is de coördinatie in handen van de landelijke Onderzoeksschool Wijsbegeerte (OZSW). In 1993 organiseerde hij, wederom samen met Paul Wouters, het eerste Nederlands-Vlaamse Congres voor Algemene en Speciale Wetenschapsfilosofie. Dit driejaarlijkse congres vindt sinds 2013 plaats onder de titel “Philosophy of Science in the Forest”.

Internationaal

Van 2000 tot 2013 speelde hij als lid van de Steering Committee, onder leiding van Maria Carla Galavotti (Bologna), en met enkele anderen, een belangrijke rol in (de totstandkoming van) twee opeenvolgende netwerken van de European Science Foundation (ESF): "Historical and contemporary perspectives of philosophy of science in Europe" resp. "The Philosophy of Science in a European perspective". Van 2009 tot 2013 was hij lid resp. vice-president van de European Philosophy of Science Association (EPSA). In dat kader zette hij, samen met Ties Nijsten van Springer, de boekserie European Studies in the Philosophy of Science op. Hij initieerde en redigeerde drie internationale themanummers over waarheidsbenadering: What is closer-to-the-truth? A parade of approaches to truthlikeness[3], met twaalf bijdragen, en in het verlengde van door hem geïnitieerde symposia op internationale congressen (EPSA resp. LMPS), samen met Gerhard Schurz, Belief Revision Aiming at Truth Approximation[4], met zeven bijdragen en, samen met Ilkka Niiniluoto en Gustavo Cevolani, Approaching probabilistic truths[5], met tien bijdragen. In 2007 verscheen onder zijn redactie het Handbook General Philosophy of Science (Elsevier), met tien hoofdstukken, Vol.1 van een zestiendelige serie handboeken over wetenschapsfilosofie, onder algemene redactie van Dov Gabbay, Paul Thagard and John Woods.

Onderzoeksgroep

Samen met Anne Ruth Mackor redigeerde hij, op uitnodiging van de hoofdredacteur Leszek Nowak, een verzameling artikelen van zeventien (oud-)leden van zijn onderzoeksgroep “Promotieclub Cognitieve Patronen” (PCCP), getiteld Cognitive patterns in science and common sense(1995)[6], met een voorwoord van Leszek Nowak. Hij begeleidde, meestal samen met een vak-beoefenaar, twintig promovendi, waarvan er zes hoogleraar werden. Acht proefschriften werden (ook) als handelseditie uitgegeven. Zijn vakgroep Wetenschapsfilosofie, Logica en Kentheorie (WLK), later Theoretische Filosofie (TF), behaalde steeds zeer hoge scores in de vijfjaarlijkse landelijke onderzoekvisitatie.

Publicaties

Hij schreef vier boeken, was (co-)redacteur van zes boeken en themanummers van tijdschriften, en publiceerde verder ruim 150 artikelen, waarvan tien samen met anderen. Een synthese van zijn werk over confirmatie, empirische vooruitgang en waarheidsbenadering, getiteld From Instrumentalism to Constructive Realism[7], met dertien hoofdstukken, verscheen in 2000. Een synthese van zijn werk over de structuur van theorieën, onderzoeksprogramma’s, verklaring, reductie, ontwerponderzoek en computationele ontdekking en evaluatie, getiteld Structures in Science[8], met dertien hoofdstukken, verscheen in 2001. In 2019 verscheen een synthese van nieuwe artikelen over kwalitatieve waarheidsbenadering, waaronder de rol van esthetische criteria, getiteld Nomic Truth Approximation Revisited[9], met zestien hoofdstukken. Sindsdien publiceert hij over kwantitatieve waarheidsbenadering.

Reacties

In 2005 verschenen er in de serie Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities[10] twee delen “Essays in Debate with Theo Kuipers”, onder redactie van Roberto Festa, Atocha Aliseda en Jeanne Peijnenburg. Deze delen zijn getiteld Confirmation, Empirical Progress, and Truth Approximation resp. Cognitive Structures in Scientific Inquiry, met in totaal 34 essays gerelateerd aan de boeken van 2000 resp. 2001. Beide delen beginnen met een synopsis van het betreffende boek en bevatten een repliek op elk essay. Ter gelegenheid van de 100^ste jaargang van het Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte in 2008 schreef hij als eerste, op uitnodiging, een focusartikel, "Comparatief realisme: het beste antwoord op anti-realisme”, dat werd gevolgd door zes reacties en zijn repliek "Comparatief versus dichotoom realisme”.

[1] Centrale Interfaculteit Mededelingen en Artikelen.

[2] Synthese Library, Vol. 123, Reidel/Springer.

[3] Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, Vol. 10, Rodopi/Brill, Amsterdam, 1987.

[4] Special Issue van Erkenntnis. 75.2, 2011.

[5] Topical Collection van Synthese, 200.2, 2021/2.

[6] Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, Vol. 45, Rodopi/Brill, 1995.

[7] Synthese Library, Vol. 287, Kluwer AP/Springer.

[8] Synthese Library, Vol. 301, Kluwer AP/Springer.

[9] Synthese Library, Vol. 399, Springer.

[10] Vol. 83 en 84, Rodopi/Brill.

Email: T.A.F.Kuipers rug.nl

Webpage: http://www.rug.nl/staff/t.a.f.kuipers