dr. B. (Barbara) Henkes

Barbara Henkes is als geassocieerd onderzoeker (fellow) verbonden aan de leerstoelgroep Eigentijdse Geschiedenis. In haar onderzoek richt zij zich op vormen van in- en uitsluiting op basis van nationalistische en raciale categorieën, met bijzondere aandacht voor kolonialisme en nationaalsocialisme. Haar aanpak wordt mede gedreven door de vraag hoe persoonlijke en collectieve herinneringen aan gewelddadige vormen van uitsluiting en repressie doorwerken in de hedendaagse samenleving. Momenteel continueert zij haar onderzoek naar de betekenis van ras en nationaliteit voor Nederlandse- Zuid-Afrikaanse relaties in de 20ste eeuw. Daarnaast is zij een nieuw onderzoek gestart naar de (post)koloniale op- en neergang van een multinationaal familiebedrijf in de 19e en 20ste eeuw.

Nadat zij was afgestudeerd in de economische en sociale geschiedenis en criminologie aan de Universiteit van Groningen (Verdoemden in Hongers’sfeer. Werkloosheid en criminaliteit in de jaren dertig. Groningen 1980), werkte zij als journaliste. Zij publiceerde onder meer Kaatje ben je boven. Leven en werken van Nederlandse dienstbodes, 1900-1940 (Nijmegen 1985 ism Hanneke Oosterhof). In 1995 promoveerde zij cum laude aan de Universiteit van Amsterdam (Heimat in Holland. Duitse dienstmeisjes 1920-1950. Amsterdam 1995; Duitse vertaling 1998). Als post-doc onderzoeker deed zij een Oral-History project naar de Groninger Universiteit in oorlogstijd, gevolgd door een onderzoeksproject aan het Meertens Instituut in Amsterdam dat uitmondde in het boek Uit liefde voor het volk. Volkskundigen op zoek naar de Nederlandse identiteit 1918-1948 (Amsterdam 2005). Sinds 2000 is zij weer verbonden aan de universiteit van Groningen en leidde zij onderzoeksprojecten naar Sporen van het slavernijverleden in Groningen (2016/2024 ism Margriet Fokken en Lieuwe Jongsma) en Fryslan (2022). In 2020 publiceerde zij bij uitgeverij Brill Negotiating Racial Politics in the Family. Transnational Histories Touched by National Socialism and Apartheid. (Zie voor meer informatie het onderstaand CV en de publicatielijst onder onderzoek).

----

april 2022-heden: geassocieerd onderzoeker verbonden aan de sectie Eigentijdse Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen en free-lance publicist.

sept. 2019 -sept. 2022: initiatiefnemer en lid stuurgroep van de culturele manifestatie Bitterzoet Erfgoed over Groningen en haar koloniale verleden.

sept. 2017-april 2022: universitair-docent verbonden aan de sectie Contemporaine Geschiedenis van de RuG en free-lance publicist.

sept. 2005 - 2017: universitair-docent verbonden aan de sectie Moderne Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen en free-lance publicist & in 2007 verbonden als gastonderzoek aan het Zentrum fuer NiederlandeStudien in Muenster.

sept. 2000 - sept. 2005: docent verbonden aan de sectie Moderne Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen.

febr. 1998 - dec. 2003: post-doc onderzoeker aan het Meertens Instituut in Amsterdam ten behoeve van het onderzoek naar de volkskunde-beoefening in Nederland met een vergelijkende component naar Vlaanderen en Duitsland in de jaren 1918-1950. Uitgemond in het boek Uit liefde voor het volk. Volkskundigen op zoek naar de Nederlandse identiteit, 1918-1948 (Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2005) .

nov. 1995 - nov. 1997: post-doc onderzoekeraan de Rijksuniver­siteit Gronin­gen ten behoeve van het vooron­derzoek naar de RUG in de jaren 1930-1950. Uitgemond in een verslag 'Voor een waarlijk eigen stijl'. Continuïteit en breuk binnen een academische gemeenschap (november 1997).

1995 - 1997: werkzaam op free-lance basis onder andere als researcher voor de VPRO ter voorbereiding van de documen­taire Heimat in Holland (Cherry Duyns, okto­ber 1995) en voor de stich­ting Survi­vors of the Shoah ter beoorde­ling van inter­views met vervolgden door het nazi-regiem in Nederland (quali­ty assuran­ce).

1990 - 1994: werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker in dienst van de Stichting Neder­lands Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), verbonden aan het Documentatie­cen­trum Nieuwste Geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam. Deze werkzaam­heden werden afgerond met een cum laude voor het proef­schrift Heimat in Holland. Duitse dienst­meisjes 1920-1950 (Amsterdam: Babylon-De Geus, 1995); ook verschenen in het Duits als Heimat in Holland. Deutsche Dienstmädchen 1920-1950 (Strae­len: Straelener Manuskripte Verlag, 1998).

1987 - '90: werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker bij de Promotiewerk­plaats voor Vrouwen aan de Rijksuniversiteit Groningen.

1986 - '87: Lehrbeauf­tragte Landeskunde Neerlandistik aan de Universiteit van Olden­burg.

1982 - '87: free-lance onderzoeker/publicist. Als zodanig onder meer researcher voor docu­mentai­re over de Ar­beidsin­zet (VARA, mei 1983), onder­zoek naar leven en werken van Nederlandse dienst­bodes 1900-1940, resulterend in de publica­tie en gelijknamige tentoonstelling Kaatje ben je boven? Leven en werken van Nederlandse dienstboden 1900-1940 (Nijmegen: SUN, 1985) en beeldresearch voor het boek 'Voorzover plaats aan de perstafel.' Vrouwen in de journalistiek, vroeger en nu. (Amsterdam: Meulenhof Informatie, 1986).

dec. 1980 -'81: redacteur/verslaggever bij de Universiteitskrant (Rijksuniversiteit Groningen)

1973 -'80: universitaire studie geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, met als hoofdvak economische en sociale geschiedenis en bijvakken criminologie en statistiek. Eerstegraads lesbevoegdheid geschiedenis, staatsinrichting en maatschappijleer.

1972 - '73: verblijf in Engeland, Ackworth School (Yorkshire).

1972: eindexamen HBS-b aan het Develsteincollege te Zwijndrecht.

Overige activiteiten:

2020-heden: coordinatie van de colloquia en cursussen Oral History van het Huizinga Instituut voor cultuur-geschiedenis ism Dienke Hondius, Susan Hoogervorst, Marloes Hulsken en Norah Karoush.

2016-heden: lid van de editorial board van het historische tijdschrift Historia, uitgegeven door  the Historical Association of South Africa (HASA).

2016-heden: deelnemer expertgroup 'Unhinging the National Framework', georganiseerd door Babs Boter vanuit de Vrije Universiteit, Amsterdam

2014-heden: deelnemer landelijk netwerk slavernijgeschiedenis 

2008 - 2009: Begeleidingscommissie project ‘Open Archief’ van COGIS, kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld

2007- 2009: Voorzitter Toetsingscommissie voor het programma ‘Getuigen Verhalen’ van het programma Erfgoed van de Oorlog van het Ministerie voor VWS.

2005 – 2009: Redactieraad Geesteswetenschappen van de Amsterdam University Press.

2004 – 2008: Redactie Biografische Woordenboek van Nederland.

2004 - 2007: Redactieraad van het tijdschrift voor etnologie cULTUUR.

1995 - 2001: Redactie van de reeks Migratie- en Etni­sche Studies (Uitgeverij Spinhuis Amsterdam).

1995 - 2001: Redactie van het Jaarboek voor Vrouwenge­schiedenis.

1991 - heden: Bestuur van de Stichting tot behoud en beheer van de archieven van de CPN.

1988 - 1991: Redactie van Fibula, Tijdschrift voor Jeugd en Geschiedenis.

1987 - 1999:Coördinatiegroep van de landelijke geschie­de­niswerk­groep Andere Tijden onder auspiciën van het Inter­na­ti­onaal In­stituut voor Sociale Geschie­denis (IISG).

1987 - 1989: Dagelijks Bestuur van de Inter­facul­taire Werkgroep Emancipatie­vraagstuk­ken/Vrouwenstu­dies (IWEV) aan de Rijksuniversiteit Groningen.

1985: mede-initiatiefneemster van de werkgroep SLOVEN voor baanloze onderzoeksters aan de RUG, uitmondend in de Promotiewerkplaats voor Vrouwen aan de RUG.

1984 – 1987: Coördinatiegroep van de geschiedeniswerkgroep van het IPSO, wetenschappelijk bureau van de CPN; vanaf 1987 opgegaan in de geschiedeniswerkgroep Andere Tijden.

1981: mede-initiatiefneemster van het Interfacultair Vrouwenoverleg (IVO) aan de RUG.

1979 - 1982: Bestuur van de Vereniging voor Monde­lin­ge Historische Docu­menta­tie.

1978 - 1979: Redactie van het Gronings Historisch Tijd­schrift Groniek.

1978 - 1979: studentlid van het Dagelijks Bestuur van het Instituut van Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen.