dr. A. (Anja) Holwerda

Werkzame elementen van interventies voor gezinnen met meervoudige en complexe problemen
Voor gezinnen met meervoudige en complexe problemen (GMCP) zijn diverse interventies beschikbaar. Omdat de problematiek van GMCP complex is en elk GMCP een unieke combinatie van problemen en krachten heeft, is het belangrijk dat interventies steeds op hun specifieke behoeften worden toegespitst. Door eerder onderzoek hebben we zicht op kansrijke elementen van deze interventies, maar dit is niet genoeg om ze onderbouwd toe te kunnen spitsen op een gezin. We gebruiken een bestaande dataset met informatie over 473 GMCP en de inhoud van de interventie om de invloed van de manier waarop elementen worden aangeboden op de effectiviteit voor subgroepen te onderzoeken. Ook volgen we 10 GMCP en de betrokken professionals tijdens de interventie om zicht te krijgen op de relatie tussen de timing en intensiteit waarin kansrijke elementen worden ingezet en het wekelijks functioneren van GMCP. Met deze kennis kunnen interventies beter aansluiten bij GMCP en kan de effectiviteit vergroot worden.

Tools voor het toepassen van werkzame elementen in de hulp aan gezinnen met zware opvoedproblemen en meervoudige en complexe problemen
Van 2016 tot 2020 heeft het consortium Zware Opvoedproblemen en Gezinnen met Meervoudige en Complexe Problemen (ZOP&GMCP) onderzoek gedaan naar werkzame elementen in de hulp aan deze gezinnen. Dit onderzoek heeft waardevolle kennis opgeleverd. Echter, worstelden professionals met de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk. In dit ZonMw VIMP-project hebben het Expertisecentrum voor GMCP, de Kenniswerkplaats Jeugd Friesland, Windesheim lectoraat Jeugd, C4Youth, Stjoer, Jimmy’s Leeuwarden, Community Support en Zorgbelang Groningen samen met ervaringsdeskundige jongeren, ouders en professionals de opgedane kennis m.b.t. de elementen ‘samenwerken met het sociaal netwerk van gezinnen’ en ‘samenwerken met jeugdigen’ vertaald naar praktische handvaten en tools voor professionals.

Samen op weg naar een gedragen verklarende analyse / Kenniswerkplaats Jeugd Friesland
Een verklarende analyse is een voorwaarde voor gezamenlijke besluitvorming over in te zetten hulp, gelijkwaardige samenwerking met jeugdigen en gezinnen en effectieve en passende hulp die aansluit bij hun wensen en behoeften. Doel van een gedragen verklarende analyse is dat de analyse voor jeugdige en ouders/opvoeders begrijpelijk, herkenbaar en logisch is en een vertrekpunt vormt voor het formuleren van doelen en een passend plan van aanpak. Dit is vaak echter niet het geval. Jeugdigen en gezinnen geven aan dat ze zich niet altijd gehoord en serieus genomen voelen door hulpverleners, dat ze vaak een andere kijk hebben op wat er speelt en op de hulp die ze nodig hebben. Hulpverleners vinden het soms lastig gelijkwaardig samen te werken met jeugdigen en ouders/opvoeders in dit proces.
Met een implementatie impuls subsidie van ZonMw (VIMP) hebben we hulpmiddelen ontwikkeld om professionals te helpen met het maken van een gedragen verklarende analyse en dit beter toe te passen in hun dagelijkse praktijk. In een aantal leer- en ontwerpsessies met professionals van jeugdhulpaanbieders, wijk- en gebiedsteams en ervaringsdeskundige jeugdigen en ouders is bestaande kennis gebundeld over wat werkt/helpt (positieve ervaringen), wat niet (belemmeringen) en wat nodig is om vanuit gelijkwaardige samenwerking tot een gedragen Verklarende Analyse en plan van aanpak te komen.

Leren van Praktijkervaringen in de jeugdhulpverlening / Kenniswerkplaats Jeugd Friesland
Wat is er nodig om te zorgen dat jongeren en gezinnen goed worden geholpen en dat problemen niet (nog) erger worden? Hoe kan het dat hulp soms goed werkt en in andere gevallen stagneert? Wat en hoe kunnen we met elkaar leren van praktijkervaringen in de jeugdhulpverlening? Welke patronen zijn er te onderscheiden in termen van succes- en belemmerende factoren in de hulpverlening?

Werkzame elementen van kleinschalige woonvoorzieningen voor jongeren
De Kenniswerkplaats Jeugd Friesland heeft in samenwerking met het Jeugd Expertisenetwerk Noord-Nederland (het JENN), een onderzoek uitgevoerd naar de werkzame elementen van kleinschalige woonvoorzieningen voor jongeren. Doel van dit onderzoek was het achterhalen wat de werkzame factoren zijn die leiden tot een succesvolle plaatsing van jongeren binnen een kleinschalige woonvoorziening én leiden tot duurzaam verblijf. Het onderzoek heeft concrete aanknopingspunten en praktische handvaten opgeleverd om er meteen in de praktijk mee aan de slag te gaan.

Maatwerk voor Kwetsbare gezinnen: Tijdige, passende en effectieve hulp voor gezinnen met meervoudige en complexe problematiek / Kenniswerkplaats Jeugd Friesland
Wat heeft een kwetsbaar gezin echt nodig en hoe kan dat in de praktijk gerealiseerd worden? In dit project is een maatwerkaanpak ontwikkeld voor gezinnen die met meerdere problemen kampen. Jongeren, ouders, professionals, beleidsmakers en onderzoekers werken hierbij samen. Belangrijke thema's zijn de aansluiting bij het gezin en de samenwerking met gezin en andere betrokken professionals.

Academische Werkplaats Transformatie Jeugd Friesland
Samenwerken in de AWTJ is een kansrijke aanpak om met ouders, jeugdigen, beleidsmakers, zorg-, onderzoek- en
onderwijsprofessionals te werken aan het verder versterken van de eigen kracht van cliënten, hun veilig en gezond opgroeien, en snellere, lichtere en integrale hulp. Doel is samen beperkingen in de zorg-organisatie weg te nemen, afstemming en samenwerking duurzaam te verbeteren en hierdoor een daadwerkelijke jeugdhulp transitie in Friesland te realiseren. Het bijeenbrengen en benutten van bestaande kennis is hierbij essentieel. Door ouders en jeugdigen centraal te zetten en systematische leer- en verbetercycli op casus- en collectief niveau in te voeren, krijgen cliënten meer regie en ontstaan inzichten in succesfactoren en knelpunten in de zorg. Deze worden vertaald naar concrete oplossingen en kennisproducten ter benutting in praktijk, beleid en de opleiding van professionals. Zo ontstaat een cultuur waarin ‘samen leren en verbeteren’ intrinsiek onderdeel is van het handelen.

Dialoogtafelproject / Academische Werkplaats Transformatie Jeugd Friesland
In dit project zijn 26 Dialoogtafels uitgevoerd binnen de Jeugdhulpverlening. Dialoogtafels zijn op een gestructureerde wijze uitgevoerde casus-specifieke gesprekken tussen ouders, jeugdigen en alle betrokkenen bij hun zorg (van welzijn- en jeugdhulpprofessionals tot leerkrachten, vrijwilligers, familie en bekenden). Tijdens deze casus-specifieke gesprekken wordt het zorgtraject op een systematische manier geëvalueerd. Hierbij gaat de aandacht vooral naar factoren die de zorgverlening bevorderen dan wel belemmeren.
Door deelname aan de dialoogtafels krijgen alle betrokkenen  inzicht in de patronen van de zorguitkomsten, bepalende succesfactoren en knelpunten in de zorg, dilemma’s en mogelijkheden om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Een dialoogtafel helpt professionals bovendien om te reflecteren op hun handelen en met elkaar een lerende organisatie te ontwikkelen. De inzichten vanuit de casus-specifieke dialoogtafels bespraken we vervolgens in casus-overstijgende dialoogtafels om de gezamenlijke ‘lessons learned’ en werkzame principes te formuleren. Wat werkt er goed in de Friese jeugdzorg? Waar liggen aanknopingspunten voor verbetering?

‘Beleving en feitelijk computergebruik medewerkers. Wat kunnen we verbeteren?’ praktijkonderzoek onder begeleiders van Talant, zorgvoorzieningen voor mensen met een beperking

Samenwerkingsverbanden tussen GGZ en UWV gericht op re-integratie van mensen met een matige tot ernstige psychische stoornis in kaart

De effectiviteit van hulpverlening aan multiprobleemgezinnen: een programmeringsstudie

Participatiemogelijkheden in werk van Wajonggerechtigden: prospectief cohortonderzoek met 2-jarige follow-up