Dyslexie in de Engelse les

Sommige leerlingen met dyslexie lezen beter Engels dan verwacht. Dat komt omdat ze een strategie gebruiken die effectief is voor een taal met een onregelmatige schrijfwijze. Voor het schrijven in het Engels geldt dit positieve effect niet .

Om welke leerlingen gaat het?

Je kunt leerlingen met dyslexie grofweg indelen in twee groepen: we noemen ze voor het gemak de spellers en de raders. De eerste groep blijft spellend lezen en slaagt er niet in om hele woorden te overzien. Deze leerlingen lezen daardoor ook langzaam, maar maken niet extreem veel fouten. De andere groep slaagt er juist niet in om letters te verklanken en aan elkaar te plakken. Deze kinderen vallen direct uit bij het leren lezen op de basisschool. Ze gebruiken een andere strategie om toch het lezen onder de knie te krijgen: ze benutten de context en de beginletters en ze raden het hele woord. Deze leerlingen lezen sneller, maar maken wel veel fouten. Uit het onderzoek blijkt dat de raders beter Engelse woorden kunnen lezen dan de spellers.

Engels versus Nederlands

Alle leerlingen met dyslexie hebben moeite met leren lezen. Maar we leren lezen in het Nederlands volgens de methode van hakken en plakken. Je spreekt elke letter los uit en plakt de klanken aan elkaar om het woord te lezen. Dat werkt prima voor een regelmatig gespelde taal als het Nederlands, maar voor het Engels gaat het niet. Dezelfde combinaties van letters kun je heel anders uitspreken, en dezelfde klanken kun je heel anders schrijven. Spellend lezen is niet effectief, maar radend lezen wel! Soms gaat het lezen in het Engels voor raders zelfs beter dan in het Nederlands, omdat de nadruk op het spellen wegvalt.  

Schrijven is iets anders dan lezen

Uit het onderzoek bleek ook dat hoewel de raders het beter doen met lezen van het Engels, je geen positieve effecten ziet bij het schrijven. Engels schrijven is voor alle leerlingen met dyslexie een enorm probleem. Dat is ook wel te begrijpen, want je schrijft natuurlijk ook letter voor letter.

Wat betekent dit nu voor de schoolpraktijk?

• Moeten we gaan vaststellen welk type dyslexie een leerling heeft en hoe doen we dat?
• Wat kunnen we doen met deze indeling om resultaten te voorspellen en leerlingen effectief te kunnen begeleiden?
• Wat betekent dit voor de benadering van deze leerlingen bij regelmatig gespelde
• Hoe kunnen positieve effecten bij lezen beter benut worden bij schrijftaken?
• Hoe gebruik je positieve ervaringen met het Engels in het motiveren van deze leerliingen?

Meer informatie over dit onderzoek? De Powerpoint-presentatie is te downloaden.

Heeft u zelf een vraag of probleem rond dyslexie waaraar praktisch onderzoek gedaan zou moeten worden? Stel uw vraag aan de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie.