Cultural encounters of the sexular kind

Andere benadering seksualiteit door christelijke ontwikkelingsorganisaties effectiever

Christelijke ontwikkelingsorganisaties zouden wellicht effectiever een brug tussen religieuze en seculiere actoren kunnen slaan indien donoren, waaronder de Nederlandse overheid, meer ruimte zouden creëren voor andere benaderingen van seksualiteit en seksuele gezondheid. Dat stelt godsdienstwetenschapper Brenda Bartelink naar aanleiding van haar onderzoek naar de samenwerking tussen christelijke ontwikkelingsorganisaties in Nederland en Oeganda.

Wanneer religieuze leiders of organisaties zich uitspreken tegen het gebruik van condooms of tegen homoseksualiteit, wordt dit in Nederland toegeschreven aan een conservatieve religieuze moraal. Brenda Bartelink concludeert in haar proefschrift op basis van onderzoek naar de samenwerking tussen christelijke ontwikkelingsorganisaties in Nederland en Oeganda, dat controverses rondom seksualiteit en religie ook moeten worden bezien in de context van een culturele ontmoeting tussen organisaties die elk over andere machtsbronnen beschikken die zij inbrengen in de onderhandeling.

Bartelink analyseert in haar proefschrift het Educaids-netwerk, waarin Nederlandse organisaties een brede benadering van seksuele voorlichting in het onderwijs introduceerden via de christelijke organisaties in Oeganda. In deze benadering staat de eigen keuze van jongeren voor preventiemethodes zoals condooms en anticonceptie centraal. Hoewel zowel de Nederlandse als de Oegandese organisaties vanuit een christelijke motivatie voorlichtingscampagnes opzetten, kwamen religieuze en morele dilemma’s nauwelijks aan de orde. De Oegandese organisaties kregen zo een seculier liberale benadering van seksualiteit opgelegd, mede beïnvloed door de macht van Nederlandse organisaties om verdere financiering te continueren of te stoppen. In reactie hierop voerden Oegandese organisaties religieuze en morele argumenten tegen condoomgebruik of homoseksualiteit aan als begrenzing van deze invloed en ter bevestiging van de eigen christelijke moraal en identiteit. De weerstand tegen condoomgebruik of homoseksualiteit moet daarom ook worden bezien in de context van de onderhandeling tussen de organisaties uit verschillende culturele contexten. Ze kunnen niet slechts worden uitgelegd als een uitdrukking van religieuze opvattingen over seksualiteit, maar bieden inzicht in de culturele dynamiek waarbinnen opvattingen over religie, seksualiteit en secularisme vorm krijgen.

Brenda Bartelink studeerde Algemene Godsdienstwetenschap. Ze verrichtte haar onderzoek aan de Faculteit Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap binnen het onderzoeksprogramma Comparative Study of Religion. Bartelink werkt nu als post-doctoraal onderzoeker aan de RUG.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/1ef17ccc-0beb-44ad-b962-f26d0126dbd8