Onderzoek

Onderzoeksmissie en -doelen

IT-recht bevindt zich op het snijvlak van technologie, recht en ethiek en juristen gespecialiseerd in dit rechtsgebied zijn zich er sterk van bewust dat de snelle ontwikkelingen van informatietechnologie en onze gedigitaliseerde samenleving tot complexe juridische en maatschappelijke vraagstukken leiden. De onderzoeksmissie van de sectie IT-recht is het vervullen van een sturende en leidende rol in het verwoorden, analyseren en oplossen van de bovengenoemde vraagstukken die grote juridische en maatschappelijke uitdagingen met zich meebrengen.

De volgende bijzondere eigenschappen maken de sectie IT-recht uniek in haar soort:

• De uiteenlopende expertise op het gebied van IT-recht die binnen de hechte groep onderzoekers wordt samengebracht om de verstrekkende gevolgen van digitalisering op de maatschappij in kaart te brengen en aan te pakken.

• De stevige verankering in de noordelijke regio.
• De sterke focus op inter- en transdisciplinariteit.
• De nauwe vervlechting tussen nationaal en Europees recht.
• De brede internationale oriëntatie.
• De vernieuwende opleidingen IT-recht (bachelor en master) en innovatieve onderwijspraktijken die direct op het lopende onderzoek aansluiten.

Naast het verzorgen van kwalitatief hoogwaardig onderwijs, is het hoofddoel van de sectie IT-recht het uitvoeren van excellent fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek. Om dat primaire doel te verwezenlijken richt de sectie zich op het bereiken van negen concrete doelstellingen op het gebied van onderzoek, te weten het:

• in kaart brengen, bestuderen en begrijpen van juridische implicaties van bestaande (AI en edge computing) en opkomende (augmented reality en quantum computing) technologieën;
• evalueren van de wederzijdse beïnvloeding van technologische innovaties en het recht;
• verrichten van een diepgaande analyse naar en verwerven van een grondige kennis van de totstandkoming en uitvoering van bestaande wet- en regelgeving en beleid op het gebied van informatietechnologie;
• bijdragen aan de ontwikkeling van klassieke en alternatieve reguleringsinstrumenten;
• voeden en verrijken van het maatschappelijke debat over controversiële bestaande en opkomende technologieën, hun maatschappelijke inbedding en juridische, ethische en maatschappelijke dilemma’s en implicaties;
• stimuleren van samenwerking met juridische experts binnen en buiten de Faculteit Rechtsgeleerdheid, deskundigen uit andere disciplines, zoals ethiek, informatica en sociologie, en met alumni van de opleiding IT-recht om relevante inzichten te combineren en de geïdentificeerde maatschappelijke uitdagingen effectief aan te pakken;
• ontwikkelen, implementeren en verduurzamen van onderwijsinnovatie op basis van onderzoeksresultaten en -inzichten en betrekken van studenten van de opleiding, de Faculteit Rechtsgeleerdheid en andere faculteiten die bij het lopende onderzoek van de sectie;
• zichtbaar en actief zijn op regionaal, nationaal, Europees en internationaal niveau;
• opbouwen van een betekenisvolle verbinding van het onderzoek van de sectie met de overheid, het maatschappelijke middenveld en het bedrijfsleven van de stad Groningen en de regio;
• publiceren in open access en op andere doeltreffende manieren dissemineren van onderzoeksresultaten om een breder publiek bewust te maken van juridische uitdagingen van technologische ontwikkelingen en om de kloof tussen wetenschap en praktijk te overbruggen.

Het tot uitvoering brengen van de onderzoeksmissie en het behalen van de gestelde onderzoeksdoelen vereisen van de onderzoekers van de sectie:

• Het consistent verwerven van onderzoeksfinanciering.
• Een betekenisvolle multidisciplinaire samenwerking op plaatselijk, nationaal en transnationaal niveau.
• Een geïntegreerde inter- of transdisciplinaire aanpak.
• Vindingrijke oplossingen die ethisch en juridisch houdbaar en maatschappelijk relevant zijn.
• Teamgeest en -inspanning.
• Effectieve communicatie.

Onderzoeksgebieden en -thema’s

De sectie IT-recht staat open voor een breed scala aan onderzoeksgebieden en kent een sterke verbinding tussen onderzoek en onderwijs. Binnen de sectie houdt men zich bezig met zowel publiekrechtelijke als privaatrechtelijke aspecten van IT-recht en zijn er de volgende specifieke domeinen van expertise te onderscheiden: communicatie, cybersecurity, gezondheidsrecht, informatierecht, intellectuele eigendomsrecht, privacy- en gegevensbeschermingsrecht, staatsaansprakelijkheid, telecommunicatierecht en vermogensrecht. Staatsrecht, strafrecht, fiscaal recht, notarieel recht, rechtseconomie, rechtsfilosofie en rechtsgeschiedenis vallen als zodanig buiten de focus van de sectie.

De volgende onderzoeksthema’s zijn momenteel voor de sectie het meest relevant:

• AI in relatie tot het recht (automation bias en menselijk toezicht op AI-systemen).
• Cybersecurity & cyberwarfare (digitale veiligheid van kritieke infrastructuur, attributie van kwaadaardige cyberoperaties en rechtsgevolgen van cyberaanvallen).
• Digitalisering (blockchain, clouddiensten, digitale nalatenschap, edge computing, geplande veroudering, online accounts en tokenisation) en de invloed ervan op het recht (nationaal, EU- en internationaal recht).
• E-commerce (inrichting van elektronische bestelomgevingen, consumentenbescherming, contentmoderatie en smart contracts).
• Elektronische communicatie (DSA, platformen en vrijheid van informatie).
• Intellectueel eigendom (softwarebetrekkingen).
• Maatschappelijk verantwoorde innovatie (open standaarden).
• Privacy en gegevensbescherming (surveillance).