Martha Roggenkamp Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

Prof. mr. dr. Martha Roggenkamp is op 26 april koninklijk onderscheiden tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Roggenkamp (Groningen, 1955), hoogleraar Energierecht bij de faculteit Rechtsgeleerdheid aan de RUG, geeft op meer dan uitstekende wijze en met een grote persoonlijke inzet invulling aan de werkzaamheden die horen bij de leerstoel Energierecht. Onvermoeibaar en doortastend zet zij zich al meer dan dertig jaar in om het onderwijs en onderzoek op het gebied van energierecht te stimuleren. Zij is de eerste hoogleraar Energierecht in Nederland en wereldwijd geldt zij als pionier en boegbeeld op haar vakgebied dat vele facetten bestrijkt en dat zij op doortastende wijze internationaal op de kaart heeft gezet.

Een autoriteit met een vooruitziende blik

Roggenkamp is al sinds de jaren tachtig actief op het gebied van Energierecht, een in die tijd nog onontgonnen terrein dat sindsdien razendsnel is veranderd. Nadat ze in 1984 een Summer School over energie had gevolgd, beet ze zich in dit onderwerp vast en heeft ze zich ontwikkeld als een autoriteit op dit vakgebied. Ze promoveerde in 1999 aan de universiteit van Leiden en werd in 2005 benoemd tot hoogleraar Energierecht aan de RUG. Door de jaren heen is zij van grote betekenis geweest voor de regulering van de energiesector en de juridische aspecten van urgente thema’s als de liberalisering van de energiemarkten, leveringszekerheid van energie voor consumenten, waddengas, aardbevingsproblematiek in Groningen, publiek aandeelhouderschap in energiebedrijven en CO2-opslag op zee. Ze heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de regulering van het energierecht. Zij staat bekend om haar vooruitziende blik: ontwikkelingen die voortkomen uit nieuwe technieken signaleert ze vaak als eerste. Zo begeleidde zij vanaf 2011 een proefschrift over het juridisch kader van een grensoverschrijdend energienet op de Noordzee toen hierover nog grote scepsis bestond. Inmiddels onderzoeken netwerkbeheerders de aanleg van zo’n net. Ruim voordat er in 2009 een Europese richtlijn over uitkwam, begon zij al aan het schrijven van een boek over de brede juridische analyse van de CO2-afvang in Europa: dat boek verscheen in hetzelfde jaar als de publicatie van deze richtlijn.

Doorslaggevende sleutelrol in Europa

In de Europese wereld van de energie kan niemand om Roggenkamp heen: haar gezag staat als een paal boven water en ze speelt een doorslaggevende sleutelrol binnen allerlei Europese adviesorganen. Zo organiseert zij tweejaarlijkse meetings met internationale academici over actuele onderwerpen in de energiesector, hetgeen telkens leidt tot een boek over zo’n onderwerp bij de Oxford University. In 2002 was ze een van de oprichters van de Nederlandse Vereniging voor Energierecht. Sindsdien werkt ze voortvarend mee aan de organisatie van de European Energy Law Seminars over recente ontwikkelingen in het Europese energierecht en energiebeleid: belangrijke congressen waarvoor zij elke keer toonaangevende sprekers uit binnen- en buitenland weet te strikken. De onderwerpen lopen vaak vooruit op de ontwikkelingen in de praktijk en zijn daarom zeer populair bij de deelnemers.

Toonaangevende publicaties

Roggenkamp was zowel initiatiefnemer als auteur en eerste editor van een toonaangevend handboek over energie in het Europees recht en het recht in verschillende Europese landen. Ook is ze sinds de oprichting redacteur van het Nederlands Tijdschrift voor Energierecht en redacteur van het boek Essential EU Climate Law. In 2018-2019 vervult ze de eervolle positie van hoofdredacteur van de Edgar Elgar Encyclopedia Energy and Environmental Law.

Oprichter van bloeiend onderzoeksinstituut

In 2007 was Roggenkamp medeoprichter van het Groningen Centre of Energy Law, een onderzoeksinstituut dat inmiddels zo’n dertig medewerkers telt en een bloeiend bestaan leidt onder haar bezielende leiding. Dit centrum doet onderzoek naar de hele energieketen, variërend van de wet- en regelgeving over de productie, transport en levering van energie tot het veiligstellen van de voorzieningszekerheid en de bescherming van klimaat en consument. Het centrum onderzoekt naast de wet- en regelgeving ook de economische en sociale effecten van de liberalisering van Nederlandse en Europese energiemarkten. Verder is Roggenkamp medeprogrammaleider van het onderzoeksprogramma Energy & Sustainability van de faculteit gericht op multidisciplinair en internationaal georiënteerd onderzoek naar de energietransitie. Daarnaast is ze bestuurslid van het Groningen Energy and Sustainability Programme van de RUG.

Internationaal onderwijs over energierecht

Roggenkamp staat bekend als een succesvolle promotor, die haar studenten enthousiasmeert om warm te lopen voor het energierecht. Ze is een hoogleraar die zich naast haar onderzoek en bestuurlijke activiteiten met hart en ziel inzet voor het onderwijs. Zo is zij zeer actief bij het opzetten en coördineren van nieuwe cursussen en internationale samenwerkingsverbanden, zoals een innovatieve postacademische master voor energieprofessionals van de RUG en de universiteiten van Aberdeen, Oslo en Kopenhagen. Dankzij haar inspirerende visie en grote gedrevenheid is ze erin geslaagd om een succesvol programma met deze vier universiteiten tot stand te brengen. Inmiddels is ze bezig met het opzetten van een joint degree programma met de prestigieuze George Washington University. Samen met deze universiteit werkt ze aan een innovatief programma voor honours studenten van beide universiteiten, die onderzoek doen naar actuele onderwerpen op het gebied van energierecht.

Initiatiefnemer van nieuwe opleidingen

Roggenkamp heeft een voltijd opleiding Energierecht (Energy & Climate Law) opgezet: de enige in Nederland. Alumni zijn hierover zeer lovend. Daarnaast zette zij in 2010 een uitgebreide postacademische cursus op, gericht op het Nederlands energierecht vanuit een Europees perspectief. Deze wordt op locatie aangeboden bij diverse bedrijven. Naast haar reguliere onderwijsprogramma, werkt zij actief mee aan Summer Schools in onder andere Noorwegen, Spanje, Verenigde Staten, Colombia en Rusland.

Maatschappelijke en relevante impact

Als hoogleraar en bestuurder is Roggenkamp een perfecte ambassadeur voor de RUG, Nederland en Europa. Internationaal worden haar bijdragen aan de instandhouding van een betrouwbare, betaalbare en zo schoon mogelijke energievoorziening zeer gewaardeerd. Niet alleen is ze deskundig en beschikt ze over een brede kennis, ze staat ook bekend als iemand die met haar aanstekelijke nieuwsgierigheid op plezierige wijze mensen met vaak tegengestelde belangen inzicht kan geven in elkaars positie, waardoor een oplossing eerder geaccepteerd wordt. De maatschappelijke relevantie en impact van haar werk zijn enorm: zij draagt substantieel en concreet bij aan de vormgeving en uitvoering van de energietransitie die Nederland niet alleen moet behoeden voor klimaatschade maar ons land ook een competitief voordeel kan bieden door innovatieve energieopwekking en efficiënt energierecht te bevorderen.

Meer informatie

• Vier RUG-hoogleraren koninklijk onderscheiden
• Linda Steg
• Jacquelien Scherpen
• Oscar Kuipers