Zoutgebruik verhoogt kans op hart- en vaatziekten en nierfalen bij diabetici

Patiënten met diabetes lopen door de hoeveelheid zout in voeding een groot risico op hart- en vaatziekten, nierfalen en vroegtijdig overlijden. Overmatig zoutgebruik stopt tevens de beschermende regulatie van bloeddrukverlagende medicatie. Dit blijkt uit een groot onderzoek onder 1177 patiënten met diabetische nierziekten door klinisch farmacoloog Hiddo Lambers Heerspink van het UMCG. Hij heeft als eerste onderzoek gedaan in hoeverre zoutinname de langetermijneffecten van bloeddrukverlagende geneesmiddelen beïnvloedt bij patiënten met type 2 diabetes. Hij publiceert hierover op 22 maart 2012 in het wetenschappelijk blad 'Kidney International'.

Bij patiënten met diabetes en nierschade bestaat een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten, op eindstadium nierfalen, en op vroegtijdig overlijden. Bescherming daartegen berust op goede regulatie van de bloedsuiker, gecombineerd met medicijnen die ingrijpen op het zgn. renine-angiotensine-aldosteron-systeem (RAAS).  Van deze middelen is echter uit korte termijn-studies bij hypertensie en nierziekte bekend dat ze minder werkzaam zijn als de voeding te veel zout bevat. Of dit ook geldt voor patiënten met diabetes, en of dit zich vertaalt in slechtere langere termijn-uitkomsten voor hart, nieren en overleving, was nog niet bekend. Door gebruik te maken van harde gegevens over zoutgebruik, brengen de uitkomsten van de studie van Hiddo Lambers Heerspink hier verandering in.

Voor zijn onderzoek deed hij een analyse van gegevens van twee grote studies bij patiënten met diabetische nierziekte, de RENAAL/IDNT datasets. Dit waren de studies die het oorspronkelijke bewijs leverden voor de beschermende werking van RAAS-blokkade in patiënten met diabetes. Door zoutmeting in de urine werd de hoeveelheid zout in de voeding van 1177 patiënten vastgesteld: die bedroeg gemiddeld plm 10.5 g/d: ruim boven de norm voor gezonde voeding van 6 gram/dag. Bij een zoutgebruik van 12 gram of meer was de beschermende werking van RAAS-blokkade voor hart en nieren niet meer aanwezig; bij deze patiënten was de uitkomst vergelijkbaar met die in de controlegroep. Was het zoutgebruik lager (plm 8 gram) dan was de werkzaamheid van de RAAS-blokkade veel beter: het risico op hart- en vaatziekte, en verlies van nierfunctie was in deze patiënten maar liefst twee keer zo klein!

Volgens Lambers Herspink tonen deze resultaten ondubbelzinnig aan, dat zoutreductie essentieel is voor bescherming tegen hart- en vaatziekten en progressie van nierschade bij patiënten die zijn aangewezen op RAAS-blokkade. Bovendien laat de studie zien dat het gunstige effect al optreedt bij een slechts milde zoutbeperking, hetgeen overeenkomt met recente resultaten uit korte termijn-studies en bij patiënten met niet-diabetische nierziekte.  Deze hoopgevende resultaten bieden de basis voor hernieuwde aandacht voor leefstijl-begeleiding ter correctie van excessief zoutgebruik bij de nierpatiënt met diabetes. Lambers Heerspink verwacht op grond van deze studie dat daarvan veel gezondheidswinst te verwachten is.

Noot voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met persvoorlichting UMCG, bereikbaar via 050-361 22 00