Veni-beurzen voor tien Groningse onderzoekers

Aan tien onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG is een Veni-beurs van maximaal 320.000 euro toegekend: Ariane Gayout, Kira Tiedge, Michelle Bruijn, Kostia Gorobets, Arpan Rijal, Amaury de Vicq de Cumptich, Lars de Wildt, Merel Semeijn, Tycho Dekkers en Valerie Wiersma. De Veni-beurzen worden jaarlijks toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) en zijn gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn.

NWO selecteert onderzoekers op basis van de wetenschappelijke kwaliteit en het innovatieve karakter van het ondezoeksvoorstel, de wetenschappelijke en/of maatschappelijke impact van het voorgestelde project en de kwaliteit van de onderzoeker. Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van het NWO-Talentprogramma. Landelijk heeft de NWO aan 174 onderzoekers een Veni-financiering toegekend.

On the fly: understanding multiscale turbulence through animal fight

Ariane Gayout, Faculty of Science and Engineering
Vanwege het schudden van het toestel, zorgt turbulentie in de luchtvaart voor veiligheidsvraagstukken omtrent passagiers. Dieren vliegen echter continu in zo'n omgeving. Dit project gebruikt insecten, zoals vlinders en lieveheersbeestjes, om te begrijpen hoe zij zich aanpassen aan turbulentie in gecontroleerde wervelingen. Het bestuderen van de fysica van deze insecten zal leiden tot nieuwe bio-geïnspireerde besturing voor vliegtuigen en drones op basis van het leren van dieren.

Designing crops for a salty future

Kira Tiedge, Faculty of Science and Engineering
Over de hele wereld worden landbouwgebieden bedreigd door een toename van zout in de bodem. Deze verzilting heeft grote gevolgen voor welke plantensoorten daar kunnen groeien en vormt daarmee een ernstige bedreiging voor onze voedselvoorziening. Dit project onderzoekt hoe van nature aanwezige stoffen in planten gebruikt kunnen worden om de weerbaarheid van gewassen tegen verzilting te vergroten. De resultaten helpen bij het ontwikkelen van nieuwe gewasvariëteiten die bestand zijn tegen huidige en toekomstige klimaat gerelateerde stressoren om duurzame gewasproductie en voedselzekerheid mogelijk te maken.

Protecting Homes: understanding the impact of housing and property rights in Dutch eviction cases

Michelle Bruijn, Faculteit Rechtsgeleerdheid
Jaarlijks worden duizenden mensen in Nederland gedwongen hun huis uitgezet. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor hun gezondheid en druist in tegen het recht op huisvesting en het recht op eigendom. Hoe het recht mensen beschermt tegen huisuitzettingen is echter onduidelijk. Bruijn onderzoekt daarom beslissingen van rechters over de rechtmatigheid van huisuitzettingen en de invloed van het recht op huisvesting en het recht op eigendom op deze beslissingen. Dit doet ze door juridisch onderzoek te combineren met machine-learning technieken. Bovendien ontwikkelt ze een online tool (Phria) die uitlegt hoe rechters bescherming bieden tegen huisuitzettingen en welke rol mensenrechten hierbij spelen.

Alternative Legalities: how the Russian invasion of Ukraine fractures international law

Kostia Gorobets, Faculteit Rechtsgeleerdheid
Rusland rechtvaardigt de invasie van Oekraïne niet door te wijzen op bijzondere regels en verdragen, maar door middel van historische voorbeelden en mythen: een beroep op de expansie van de NAVO en veroordeling van westerse hypocrisie gaan gepaard met verwijzingen naar Ruslands soevereiniteit, haar roemrijke verleden en de uniciteit van de Russische beschaving. Daarmee wordt een parallelle juridische realiteit geconstrueerd waarin regels niet langer een centrale rol spelen en waarmee inbreuk gemaakt wordt op het internationale recht als een universeel normenstelsel voor het gedrag van staten. Dit rechtsfilosofische onderzoeksproject analyseert hoe deze alternatieve versie van het internationaal recht wordt geconstrueerd.

Time out for well being: the algorithmic cure for employee fatigue

Arpan Rijal, Faculteit Economie en Bedrijfskunde  
Schaarste op de arbeidsmarkt en snel werknemersverloop worden vaak in verband gebracht met een gebrek aan welzijn op de werkvloer. Bestaande modellen en algoritmes voor personeelsroosteren optimaliseren vooral prestatiematen die gaan over efficiëntie. De efficiënte roosters die deze modellen maken hebben vaak gestreste werknemers tot gevolg, wat tot grote productiviteitsverliezen kan leiden. Dit project stelt een nieuwe manier van personeelsroosteren voor, waarin vooral fysieke vermoeidheid – een grote bepalende factor in welzijnsbeleving – wordt geminimaliseerd. Als onderdeel van deze nieuwe manier van roosteren zal dit project wiskundige modellen en algoritmes ontwikkelen die kunnen leiden tot verbeterd werknemerswelzijn in arbeidsintensieve werkomgevingen.

Who benefited from colonialism? The distribution of colonial profits of the Netherlands, 1860s-1950s

Amaury De Vicq de Cumptich, Faculteit Economie en Bedrijfskunde
We weten dat koloniserende landen rijk zijn geworden van het kolonialisme, maar niet hoe deze koloniale rijkdom binnen die landen verder werd verdeeld. Wie profiteerde het meest? Dit onderzoek werpt voor Nederland licht op deze kwestie. Door recent gedigitaliseerde financiële en successiebelastinggegevens te analyseren, worden de winstgevendheid van koloniale bedrijven en de voornaamste begunstigden van deze koloniale investeringen onthuld. De bevindingen dragen bij tot een beter begrip van ons koloniale verleden, bieden meer nuance aan de lopende discussies over koloniale reparaties, en ondersteunen het debat over vermogensongelijkheid in Nederland.

Reorienting global gaming: how Western games adapt to Chinese worldviews

Lars de Wildt, Faculteit der Letteren
Videogames verspreiden veelal Westerse wereldbeelden. Omdat games zo duur zijn om te maken, nemen game-ontwikkelaars vaak geen risico’s. Om China als opkomende markt te veroveren moeten games echter aangepast worden aan Chinese consumenten en de strenge regels van hun staat. Maar hoe doen ze dat zonder hun internationale publiek te verliezen? Tot nu toe maakten ze aangepaste versies voor de Chinese markt, maar dat is nog duurder. Het is aannemelijk dat game-ontwikkelaars steeds vaker hun games vanaf het begin al aanpassen op Chinese wereldbeelden. Door dit proces van aanpassing te bestuderen, leren onderzoekers hoe China de mondiale mediacultuur beïnvloedt.

Fact, fiction and deception in the digital age: a formal semantic exploration of impure discourses

Merel Semeijn, Faculteit Wijsbegeerte  
Recente ontwikkelingen in kunstmatige intelligence en de alomtegenwoordigheid van sociale media creëren nieuwe soorten taalgebruik, en nieuwe rollen voor bestaande soorten taalgebruik. Dit taalfilosofisch project onderzoekt drie moderne soorten taalgebruik die ‘onzuiver’ zijn, d.w.z., die we niet eenduidig als ‘fictie’, ‘leugen’ of ‘feit’ kunnen classificeren: hoaxes (verspreid via sociale media), gesprekken met chatbots, en roddel-media (e.g., juice-channels). Het project combineert concepten en formele hulpmiddelen uit de filosofie, semantiek, logica, AI-onderzoek, esthetiek en mediastudies om precieze theoretische explicatie van deze typen taalgebruik te produceren. Resultaten van dit onderzoek stellen gebruikers in staat hun eigen onafhankelijk begrip van moderne media te ontwikkelen.

ADHD: It's not just the child

Tycho Dekkers, UMCG
ADHD is de meest voorkomende mentale stoornis bij kinderen. Echter, door het diagnosticeren van ADHD kan onbedoeld decontextualisatie optreden: de problemen worden vooral aan het kind zelf toegeschreven, en niet aan de interactie van het kind met de context. In dit project zal Dekkers onderzoeken in hoeverre het diagnosticeren van ADHD leidt tot decontextualisatie, welke negatieve gevolgen dit kan hebben en hoe deze gevolgen tegen kunnen worden gegaan.

SUGAR-CART: specific use of glycosylation adaptiations to reinforce chimeric antigen receptor T cells

Valerie Wiersma, UMCG
De behandeling met gemodificeerde immuuncellen die afkomstig zijn van de patiënt zelf, zogenaamde chimere antigeen receptor (CAR) T-cel therapie, biedt perspectief voor patiënten met eindstadium diffuus grootcellig B-cel lymfoom (DLBCL). Helaas is deze behandeling in ~50% van de patiënten niet effectief. Om CAR T-cel therapie te verbeteren focust dit Veni project zich op suiker. Elke cel is ‘versierd met suiker’, maar het is onbekend welke ‘suikerversiering’ de beste CAR T-cel responses geeft. Door de optimale ‘suikerversiering’ te bepalen, en op basis hiervan een nieuwe CAR T-cel te ontwikkelen, beoogt dit Veni project de behandeling van DLBCL te verbeteren.