Kennisclips maken in de DIY-studio

Waarom zou je een DIY-studio gebruiken?

Een lange tijd geleden zag ik voor het eerst de aankondiging dat er in het Harmoniegebouw een Do-It-Yourself-studio zou komen, maar ik had geen idee wat dit was en had nooit gedacht dat de studio voor mij zo'n redder in nood zou blijken te zijn. De opbouw naar het academisch jaar 2020-2021 was vol onzekerheden. Zouden we überhaupt fysieke lessen kunnen geven? Zouden de lessen volledig online zijn of zouden we gebruikmaken van een hybride vorm van lesgeven? Ik had het gevoel dat de onzekerheid evenzeer bij de studenten heerste als bij mij, waardoor ik begin augustus 2020 de knop omzette en besloot om volledig online te gaan lesgeven en te zoeken naar manieren om dit zo optimaal mogelijk te realiseren.

Met twee cursussen in blok 1 die een vrij traditionele opzet hebben van twee uur hoorcollege en twee uur werkcollege per week, zou ik in voorgaande jaren altijd de week beginnen met het bespreken van de belangrijkste (theoretische) concepten, zodat de studenten voldoende tijd hadden om vragen te stellen en vervolgens de rest van de week met het materiaal bezig konden gaan om een beter begrip van de onderwerpen te krijgen. Met de overstap naar online onderwijs wilde ik dezelfde inhoud beschikbaar maken, maar dan in hanteerbaarder formaat. De DIY-studio bleek daarbij niet alleen van vitaal belang, maar maakte ook een herstructurering van de cursussen mogelijk die de inhoud en de betrokkenheid van de studenten bij het cursusmateriaal op belangrijke punten heeft verbeterd.

De studio zelf en hoe het werkt

De DIY-studio is een ruimte op de tweede verdieping van het Harmoniegebouw (direct tegenover de balie van AV Services). De studio zelf ziet er zeer professioneel uit, met een groen scherm, geluiddemping en microfoons en lichtspots die aan het plafond zijn bevestigd. Er is een laptop in de ruimte aanwezig en uiteraard ook een camera, geïntegreerd in een apparaat dat je dia's aan de rechterkant projecteert, terwijl er een autocue over de camera loopt waardoor je altijd direct in de camera kijkt bij het lezen van je script.

Bij het voorbereiden van een opname in de studio is het een goed idee om de instructievideo te bekijken. Het studiogebruik is echter zeer intuïtief en binnen 5 minuten nadat het bekwame, behulpzame personeel van AV Services je wegwijs heeft gemaakt, maak je al je eerste opname. De eerste stap is het voorbereiden van je powerpoint presentatie en het toevoegen van een script per dia (in de comments), dat de autocue vormt tijdens de opname. Dat hoeft niet volledig uitgeschreven tekst te zijn maar kan ook bestaan uit keywords die jou voldoende zeggen. Zorg er dan wel voor dat je niet als vanzelf te lang ingaat op die onderwerpen. Eenmaal voorbereid breng je de ppt op een USB-stick naar de studio en selecteer je per dia of je in de opname zowel jou als de dia, alleen de dia of alleen jou als presentator wilt laten zien. Je neemt dan plaats op de voetstappen die voor je op de vloer zijn geplaatst en je start de opname. Als je klaar bent, wacht je enige tijd voordat de video wordt opgeslagen op de USB-stick en kun je de video vervolgens uploaden naar bijvoorbeeld Nestor met behulp van de P2Go-optie.

Mijn ervaring - bevestigd door feedback van studenten - is dat de geluids- en videokwaliteit van de DIY-opnames uitstekend is en sterk contrasteert met wat je vanuit huis kunt doen (tenzij je professionele opnameapparatuur hebt natuurlijk). Gezien niet alle studenten altijd een optimale internetverbinding hebben, is de beeld- en geluidskwaliteit nog belangrijker. De studio is erg gemakkelijk te gebruiken en je hoeft niet technisch onderlegd te zijn om snel en gemakkelijk professioneel ogende video's te kunnen produceren.

Asynchrone mogelijkheden voor (over)learning

Hoewel het prima is om alle video's die je wilt opnemen van tevoren te plannen, had ik door tijdsdruk voor aanvang van de cursus geen tijd om al mijn zeven cursusweken voor te bereiden. In plaats daarvan heb ik een wekelijks twee uur durende sessie in de studio geboekt. Ik bereidde dan een korte (niet meer dan 3 minuten) introductie tot elke week voor, waarbij ik de vorige week kort herhaalde en vooruit keek aan de hand van de nieuwe leerdoelen van die week. Deze korte video duidde ook het begin van de week voor studenten aan. Deze opzet stelt je in staat kritisch naar je cursus kijken: Wat wil ik mijn studenten echt van deze specifieke week laten meenemen? Wat moeten ze aan het einde van de week weten en kunnen?

Op basis van de leerdoelen heb ik het lesmateriaal en de dia's van voorgaande jaren kritisch bekeken, elke week in subthema's geknipt en aan de hand daarvan korte kennisclips voorbereid. Vervolgens heb ik deze kennisclips opgenomen. Hoewel ze af en toe langer waren, probeerde ik te streven naar kennisclips van niet meer dan 10 tot 12 minuten, maar korter (ca. 7 minuten) is eigenlijk zelfs nog effectiever. Deze opnames kwamen in een aparte map 'wekelijkse kennisclips' op Nestor te staan. Na het lezen van de artikelen of hoofdstukken van die week werd het eerste uur van het twee uur durende college besteed aan het bekijken van de kennisclips en het voorbereiden van vragen aan de hand van de clips en het te lezen materiaal. Tijdens dit eerste uur zat ik al in de online lesomgeving (ik gebruikte Blackboard Collaborate Ultra voor dit doel zodat alle cursusmaterialen en opnames in één omgeving werden geïntegreerd), en beantwoordde ik vragen van studenten die de clips al eerder hadden bekeken en vragen ter verduidelijking of verdieping hadden. Met andere woorden, het eerste uur bood differentiatiemogelijkheden. Het tweede uur was dan een vraag- en antwoordsessie, geïnitieerd door de studenten en gestuurd door hun vragen. De vraag- en antwoordsessie zelf werd ook opgenomen. De werkcolleges gingen dieper in op de wekelijkse onderwerpen en boden praktijkgerichte oefeningen en discussies die meestal via parallelgroepen in Blackboard Collaborate Ultra werden gerealiseerd.

In vergelijking met voorgaande jaren had ik nu een grotere ‘flipped classroom’-ervaring: na het lezen van het materiaal, het bekijken van de clips en met een duidelijk begrip van de leerdoelen van die week, waren de vragen die de studenten tijdens de Q&A stelden veel diepgaander, weerspiegelden ze hun eerdere interactie met het cursusmateriaal en bleek dat ze zich het materiaal veel meer eigen hadden gemaakt. Je kunt dit nog meer in je voordeel laten werken door de studenten te vragen om voorafgaand aan de Q&A vragen in te sturen, zodat je de tijd hebt om ze door te nemen en je college voor te bereiden, zoals sommige van mijn collega's hebben gedaan. Het discussieforum op Nestor kan hierbij een nuttig hulpmiddel zijn. De examens voor de cursus waren ook niet slechter gemaakt dan in voorgaande jaren en overstegen in het geval van een essay-opdracht eerdere prestaties. Toekomstige jaren zullen moeten uitmaken of dit een langdurig of eenmalig effect is.

Als docent kon ik met behulp van de wekelijkse leerdoelen, de kennisclips en de (opgenomen) vraag- en antwoordsessies, ter aanvulling op het leesmateriaal (dat ik voor één cursus via Perusall realiseerde), wekelijks middelen creëren die gedurende de hele cursus beschikbaar bleven. Studenten konden clips steeds opnieuw bekijken, in hun eigen tijd, en dit effect van ‘overlearning’ en de mogelijkheid om een bepaalde uitleg opnieuw te bekijken, is iets wat synchrone, fysieke lessen niet gemakkelijk kunnen bieden. De evaluatie van de studenten is overweldigend positief. Studenten waardeerden de beschikbaarheid en de kwaliteit van de opgenomen clips en de structuur die door middel van de clips in de cursus werd aangebracht.

In het kort

Mogelijke toepassingen. Ik heb de DIY-studio gebruikt om wekelijkse leerdoelen en kennisclips over bepaalde onderwerpen uit de cursus op te nemen, maar ik heb de tool ook aanbevolen aan mijn PhD-studenten, die de studio hebben gebruikt om wervingsvideo's op te nemen voor deelnemers aan hun onderzoeksprojecten. En omdat veel academische conferenties online zijn, kan het tevens gebruikt worden om poster pitch presentaties op te nemen of misschien zelfs wetenschappelijke artikelen te presenteren tijdens online conferenties. Kortom, de DIY-studio kan onderwijs- en onderzoekstoepassingen hebben.

Voordelen. Onderstaande voorbeelden zijn in mijn ervaring het meest treffend. De DIY-studio:

1. Is zeer eenvoudig en intuïtief in gebruik en - mocht je aarzelen - er zijn altijd uitstekende medewerkers van AV Services beschikbaar (letterlijk aan de andere kant van de hal) om te helpen;
2. Resulteert in zeer professioneel ogende MP4-geformatteerde video's met een zeer hoge geluids- en videokwaliteit;
3. Stelt je in staat om je cursus te herstructureren en in korte kennisclips te knippen;
4. Creëert bronnen voor studenten die ze op elk moment tijdens (of na) de cursus weer kunnen bekijken in hun eigen tijd. Dit kan ook nuttig zijn voor studenten in verschillende tijdzones (zoals in deze tijden van een pandemie);
5. Creëert een flipped classroom-ervaring, wat ertoe leidt dat studenten zich de stof meer eigen maken en gestructureerde vragen stellen tijdens de Q&A-sessies;
6. Kan leiden tot bronnen en video's die - indien zorgvuldig gemaakt - je cursussen de komende jaren ten goede kunnen komen.

Nadelen. Er zijn ook enkele nadelen die genoemd moeten worden. Sommige van deze kwesties (vermeld onder punt 3) zijn bekend bij de medewerkers van AV Services, die er momenteel aan werken.

1. Je hebt een script of een goede set trefwoorden nodig om de autocue effectief te kunnen gebruiken, dus je moet een aanzienlijke hoeveelheid tijd investeren in het voorbereiden of herstructureren van je ppt-dia’s, maar de investering wordt in de komende jaren terugverdiend;
2. Het vergt enige oefening om niet te ‘geoefend’ te klinken bij het lezen van de autocue;
3. Er zijn af en toe haperingen en enkele minder optimale functies in het systeem:

• De verbinding tussen de hoofdcomputer en de laptop in de opnamestudio gaat af en toe verloren, maar het opnieuw opstarten van beide apparaten verhelpt dit probleem. Het is echter wel vervelend als dit midden in een opname gebeurt, wat leidt tot verlies van werk;
• Bij te lange opnames (20 minuten of meer) schakelt het systeem soms uit. De lichten gaan dan weer aan en de opname stopt. Het dwingt je wel om de lengte van je opnames te beperken;
• Het duurt relatief lang voordat video's op de USB-stick worden opgeslagen, wat leidt tot een paar minuten wachttijd na elke opnamesessie;
• De autocue is uitstekend, maar de dia's zelf worden heel klein geprojecteerd naast de autocue, zodat je de inhoud van de dia's niet kunt lezen en je je ppt goed moet kennen om te weten wat er komt.

Kosten. De DIY-studio is kosteloos te gebruiken voor medewerkers van Letteren en Rechten. Tijdslots kunnen eenvoudig worden geboekt via AV Services, bij wiens balie ook de sleutel kan worden afgehaald en ondersteuning kan worden gevraagd. Ik was verbaasd over de beschikbaarheid van de studio, vooral in deze coronatijd. De studio was meestal beschikbaar wanneer ik er gebruik van wilde maken.

Leercurve. De DIY-studio is zeer gebruiksvriendelijk, ook voor mensen die zich misschien niet zo prettig voelen bij het gebruiken van techniek. Je leert heel snel en na letterlijk vijf minuten instructie kun je beginnen met het opnemen van collegefragmenten of onderzoekspresentaties.