Discussiëren
Discussies willen nog wel eens ontsporen. Door een zekere mate van structuur in een discussie te brengen en door je aan een paar simpele regeltjes te houden, vergroot je de kans op een succesvol verloop. Hieronder vind je tips over het organiseren, het leiden van en het deelnemen aan een (formele) discussie.
Een discussie organiseren
Als je een discussie organiseert, houd dan rekening met de volgende zaken:
- Een discussie verloopt het best in een groep van 5 tot 15 personen.
- In de groep moet niet iedereen dezelfde mening hebben, maar de meningen moeten ook niet zo ver uit elkaar liggen dat een discussie onmogelijk wordt.
- Het onderwerp van de discussie moet aansluiten bij de interesses en belangen van de deelnemers.
- Een discussie komt alleen tot bloei als het onderwerp van discussie concreet genoeg is. Formuleer het discussiethema daarom in de vorm van een vraag, opdracht of stelling. Dus niet 'biotechnologie' maar 'biotechnologie kan het wereldvoedselprobleem oplossen'.
Een discussie leiden
Hoe groter het aantal deelnemers, hoe belangrijker de structuur en de leiding van de discussie worden (Korswagen 1993).
Structuur
Een veel gebruikte structuur voor discussies zie je hieronder. Wanneer in een discussie meerdere (deel)onderwerpen aan bod moeten komen, doorloop je de verschillende fasen meerdere malen.
| Discussiedelen | Functies |
|---|---|
| Inleiding |
- Welkom - Huishoudelijke mededelingen - Onderwerp van discussie - Doel van discussie - Belang van discussie - Geplande structuur van discussie |
| Beeldvorming | Feitelijke informatie over het thema geven (meestal door de voorzitter) |
| Meningsvorming | Meningen uitwisselen en bespreken |
| Afsluiting | - Samenvatting en conclusies - Dankwoord |
Leiding
Een formele discussie wordt geleid door een voorzitter. Een goede voorzitter is onpartijdig. Ben je sterk bij een bepaald onderwerp betrokken en wil je graag meedoen aan de discussie, dan is een ander misschien geschikter voor het voorzitterschap. Hieronder vind je de belangrijkste taken van de voorzitter.
| Taken | Tips |
|---|---|
|
Discussie voorbereiden
|
- Verdiep je in het discussiethema. - Wat moet je weten om de discussie te kunnen leiden? Welke vragen zou je kunnen stellen om de discussie op gang te brengen? - Maak een tijdsschema: welke deelonderwerpen moeten aan bod komen? Hoeveel tijd is daarvoor nodig? - Bereid een inleiding voor. Zie 'Structuur' hierboven. |
|
Discussie leiden
|
- Zorg dat de rode draad van de discussie duidelijk blijft. - Integreer bijdragen in het geheel; vraag door als de bedoeling van een bijdrage niet duidelijk is; vat de discussie samen als die dreigt te stokken; verwijs voorbarige opmerkingen naar een volgend (deel)onderwerp; stimuleer de discussie door middel van vragen; kap afdwalingen van het onderwerp af. - Houd het tijdsschema in de gaten, maar pas op voor verstarring! - Maak aantekeningen. Ze kunnen je helpen bij het geven van een samenvatting van de discussie. |
|
Voor een open sfeer zorgen
|
- Geef ruimte aan gevoelsuitingen. - Zorg dat de deelnemers elkaar laten uitspreken. - Geef iedereen evenveel gelegenheid om zijn zegje te doen. - Toon waardering voor de inbreng van de deelnemers. - Corrigeer hinderlijk gedrag. |
Deelnemen aan een discussie
Als deelnemer ben je medeverantwoordelijk voor het verloop van de discussie. Hieronder vind je 5 regels om een discussie niet in het honderd te laten lopen (Van Eemeren, Grootendorst & Snoeck Henkemans 1995). Soms worden deze regels al dan niet opzettelijk overtreden. Zie daarvoor Argumenteren.
- Iedereen is vrij zijn standpunten of twijfels naar voren te brengen.
- Als je een standpunt naar voren brengt, ben je verplicht het te verdedigen als dat van je gevraagd wordt.
- Indien je je standpunt niet afdoende kunt verdedigen, moet je het intrekken.
- Als je tegenstander zijn standpunt afdoende verdedigt, moet je je twijfel aan dat standpunt intrekken.
- Formuleer zo helder en concreet mogelijk. Vermijd onduidelijkheid en dubbelzinnigheid.
Bronnen
- Eemeren, F.H. van, Grootendorst, R., & Snoeck Henkemans, A.F. (1995). Argumentatie. Inleiding in het analyseren, beoordelen en presenteren van betogen. Groningen: Wolters-Noordhoff.
- Korswagen, C.J.J. (Red.). (1993). Drieluik mondelinge communicatie. III. Doeltreffend leiding geven en deelnemen aan informatie-, discussie- en vergaderbijeenkomsten. Houten/Zaventem: Bohn Stafleu Van Logum.
© 2002 | RUG, Faculteit der Letteren, project Communicatieve Vaardigheden
| Laatst gewijzigd: | 25 augustus 2023 09:40 |