Over the past years, Coen Heijes’s research has focused on the interrelationship between blackface, race and the theatre industry. Using Shakespeare productions of Othello as a case study, he demonstrated in his latest monograph, published by Cambridge University Press, how the Dutch theatre industry has struggled with these issues.

What led you to this, quite interdisciplinary, research?

“The topic of diversity as such has always been a common thread in my research, maybe also because I have worked for almost a decade abroad, in the Caribbean, Eastern Europe, the UK, where you are always confronted with ‘the Other’.  Living around the globe, inevitably influenced my research and fits within the university’s strategy that focuses on interdisciplinary and complex, societal challenges.

I try to apply this convergence research by integrating knowledge and methods from the Social Sciences and the Humanities, in particular classical literature.”

Why Shakespeare?

“First of all, the global impact of Shakespeare is huge: he is the most read, taught, translated, adapted and performed author of all time, not only in the Anglophone world, but also in for example Russia, India, China or Eastern Europe, where he forms  a compulsory part of the curriculum. This makes him the perfect vehicle for the international class-room and cross-comparative research. Many of his themes are highly relevant today: race, gender, leadership, sustainability, religious conflict, ethics, power relations, all of which are important in today’s business world. And he always presents this in an ambivalent, multi-layered way, filled with dilemmas and human frailty, without taking any clear sides. On stage, directors address these issues as well.

It is not surprising that over the past years renowned business schools and MBA programs have started using Shakespeare to provide their students with another approach to leadership and decision-making, arguing that his examination of human nature, with its contradictions, irrationality, biases and emotions, works better than studying a handbook.”

Could you explain the most important findings of your research?

“In researching blackface and racism in the theatre industry, I chose to use the play Othello as my primary focus. It is one of Shakespeare’s more controversial plays in which the racial discourse is a central element: Othello is a successful Moor in an otherwise white Venetian republic, who is treated differently on account of his skin colour.

In interviews with actors, directors, translators, audience members and in analyzing the productions and their reception since World War Two, it became evident that systemic racism is a part of the Dutch theatre industry. There is a strong tendency to either ignore this or to be unaware of the limited, racial perspective.

Although I was somewhat hesitant about the impact of this study, it was very satisfying that the professional magazine for the performing arts in the Netherlands argued that my analysis of the Dutch theatre industry, and its denial of systemic racism, might serve as a critical self-reflection and should be read by everyone employed in the sector.”

What are the wider implications of your research?

“The importance of the topic has only  increased over the last couple of years. During my research, George Floyd was killed in Minneapolis and Black Lives Matter protests spread across the USA and cities worldwide, including Groningen. While my research focused on the Dutch theatre industry, it supported other research about a paradox in Dutch society: the coexistence of systemic racism and xenophobia alongside the (self-)perception of a tolerant society and denial of racial discrimination.

At the time of writing, a Dutch First Division football match had to be temporarily halted due to racist abuse. A Dutch baker who changed the name of a circular chocolate éclair from ‘Moor’s Head’ to ‘Cream’s Head’, - after a customer’s complaint, - was accused of destroying Dutch traditions and being a traitor to his country. And the inevitable Black Pete debate keeps going on, a tradition which draws international scrutiny and is incomprehensible to academic colleagues in the US and the UK. It is not a typical Dutch discussion, however, but representative of a wider discourse which needs to be addressed more robustly, more globally and in a more sustained manner. And not only in the theatre industry.”

What can we expect of you in the future?

“As far as research goes, I am currently working with a colleague at the Freie Universität Berlin on the impact of religious differences on perception and cooperation, where we use Shakespeare’s controversial Merchant of Venice as a starting point. With another colleague at the University of El Paso, Texas, I am heading a conference seminar on Shakespeare as part of an interdisciplinary approach to leadership, ethics and diversity.

For myself, I have just started on another monograph, this time focusing on Shakespeare and leadership styles, a topic I have also been exploring with bachelor’s and master’s students at our own faculty.

Education-wise, my research has also led to lectures for the Research Master Cultural Leadership and the University College Groningen, while next year, I will be giving a course in the Honours Program, combining Social Sciences (leadership and diversity studies) and Humanities (theatre and performance) in order to address topical issues for leaders in the 21st century. All in all, many exciting things to look forward to.”

For more information, please contact Coen Heijes (c.p.a.heijes@rug.nl).

To read more:

Heijes, Coen (2020). Shakespeare, Blackface and Race: Different Perspectives (Cambridge University Press).

Heijes, Coen and Ayanna Thompson (2020), ‘Introduction to special issue: Shakespeare, blackface and performance: a global perspective’, Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance, 22.37: 9-14

Heijes, Coen and Ayanna Thompson (2020). “In a year of Black Lives Matter protests, Dutch wrestle (again) with the tradition of Black Pete”, The Conversation. https://theconversation.com/in-a-year-of-black-lives-matter-protests-dutch-wrestle-again-with-the-tradition-of-black-pete-150592

Nationale Theater (2020). Teaser of the Othello Productions of 2020, company website. 

https://www.youtube.com/watch?v=HnFCrohAH-A

Nederlandse vertaling

Blackface, Shakespeare en Nederlands theater.

Het onderzoek van Coen Heijes heeft zich de afgelopen jaren gericht op de samenhang tussen blackface, ras en de theaterindustrie. Aan de hand van Shakespeare-producties van Othello als casestudy, demonstreerde hij in zijn nieuwste monografie, uitgegeven door Cambridge University Press, hoe de Nederlandse theaterindustrie met deze problemen heeft geworsteld.

Wat leidde je tot dit nogal interdisciplinaire onderzoek?

“Het onderwerp diversiteit als zodanig is altijd een rode draad geweest in mijn onderzoek, misschien ook omdat ik bijna een decennium in het buitenland heb gewerkt, in het Caribisch gebied, Oost-Europa, het VK, waar je altijd met‘ de Ander ’wordt geconfronteerd. Woonachtig geweest te zijn over de hele wereld heeft onvermijdelijk mijn onderzoek beïnvloed en past binnen de strategie van de universiteit die zich richt op interdisciplinaire en complexe maatschappelijke uitdagingen. Ik probeer dit convergentieonderzoek toe te passen door kennis en methoden uit de Sociale en Geesteswetenschappen, in het bijzonder de klassieke literatuur, te integreren. ”

Waarom Shakespeare?

“Allereerst is de wereldwijde impact van Shakespeare enorm: hij is de meest gelezen, onderwezen, vertaalde, bewerkte en uitgevoerde auteur aller tijden, niet alleen in de Engelstalige wereld, maar ook in bijvoorbeeld Rusland, India, China of Oost Europa, waar hij een verplicht onderdeel van het curriculum vormt. Dit maakt hem het perfecte voorbeeld voor het internationale klaslokaal en vergelijkend onderzoek. Veel van zijn thema's zijn tegenwoordig zeer relevant: racisme, gender, leiderschap, duurzaamheid, religieuze conflicten, ethiek, machtsverhoudingen, die allemaal belangrijk zijn in de zakenwereld van vandaag. En dat presenteert hij altijd op een ambivalente, gelaagde manier, gevuld met dilemma's en menselijke kwetsbaarheid, zonder duidelijke kanten te kiezen. Op het podium pakken regisseurs deze kwesties ook aan.

Het is niet verwonderlijk dat in de afgelopen jaren gerenommeerde business schools en MBA-programma's Shakespeare zijn gaan gebruiken om hun studenten een andere benadering van leiderschap en besluitvorming te bieden, met het argument dat zijn onderzoek van de menselijke natuur, met zijn tegenstrijdigheden, irrationaliteit, vooroordelen en emoties, beter werkt dan het bestuderen van een handboek. "

Kunt u de belangrijkste bevindingen van uw onderzoek toelichten?

“Bij het onderzoeken van blackface en racisme in de theaterindustrie, koos ik ervoor om het toneelstuk Othello als mijn primaire focus te gebruiken. Het is een van Shakespeare's meer controversiële toneelstukken waarin racisme en het denken in termen van ras centraal staan: Othello is een succesvolle Moor in een verder blanke Venetiaanse republiek, die vanwege zijn huidskleur anders wordt behandeld.

In interviews met acteurs, regisseurs, vertalers, toeschouwers en bij het analyseren van de producties en hun ontvangst sinds de Tweede Wereldoorlog, werd duidelijk dat systemisch racisme een onderdeel is van de Nederlandse theaterindustrie. Er is tezelfdertijd ook een neiging om dit te negeren of zich niet bewust te zijn van het beperkte, raciale perspectief.

Hoewel ik wat aarzelend was over de impact van dit onderzoek, was het zeer bevredigend dat het vakblad voor podiumkunsten in Nederland betoogde dat mijn analyse van de Nederlandse theaterindustrie, en de ontkenning van systemisch racisme, als een kritisch zelfreflectie zou kunnen dienen en gelezen zou moeten worden door iedereen die zich in deze sector beweegt. "

Wat zijn de bredere implicaties van uw onderzoek?

“Het belang van het onderwerp is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Tijdens mijn onderzoek werd George Floyd vermoord in Minneapolis en Black Lives Matter-protesten verspreidden zich over de VS en steden over de hele wereld, inclusief Groningen. Terwijl mijn onderzoek zich richtte op de Nederlandse theaterindustrie, ondersteunde het ander onderzoek naar een paradox in de Nederlandse samenleving: het naast elkaar bestaan ​​van systemisch racisme en xenofobie naast de (zelf) perceptie van een tolerante samenleving en het ontkennen van rassendiscriminatie.

Op het moment van schrijven moest een voetbalwedstrijd van de Nederlandse Eerste Divisie tijdelijk worden gestaakt vanwege racistisch misbruik. Een Nederlandse bakker die de naam van een cirkelvormige chocolade-éclair veranderde van 'moorkop' in 'roomkop', - na een klacht van de klant, - werd beschuldigd van het vernietigen van Nederlandse tradities en het zijn van een verrader van zijn eigen land. En het onvermijdelijke Zwarte Piet-debat gaat door, een traditie die internationaal kritisch wordt bekeken en onbegrijpelijk is voor academische collega's in de VS en het VK. ​Het is echter geen typisch Nederlandse debat, maar representatief voor een breder onderwerp van discussie dat robuuster, mondiaal en duurzamer moet worden aangepakt. En niet alleen in de theaterindustrie. "

Wat kunnen we in de toekomst van je verwachten?

“Wat onderzoek betreft, werk ik momenteel samen met een collega van de Freie Universität Berlin aan de impact van religieuze verschillen op perceptie en samenwerking, waarbij we Shakespeare's controversiële Merchant of Venice als uitgangspunt nemen. Met een andere collega aan de Universiteit van El Paso, Texas, leid ik een seminar over Shakespeare als onderdeel van een interdisciplinaire benadering van leiderschap, ethiek en diversiteit.

Voor mezelf ben ik net begonnen aan een andere monografie, deze keer gericht op Shakespeare en leiderschapsstijlen, een onderwerp dat ik ook heb onderzocht met bachelor- en masterstudenten van onze eigen faculteit.

Op het gebied van onderwijs heeft mijn onderzoek ook geleid tot lezingen voor de Research Master Cultural Leadership en het University College Groningen, terwijl ik komend jaar een cursus ga geven in het Honours Programma, waarin ik Sociale Wetenschappen (leiderschap en diversiteitsstudies) en Geesteswetenschappen (theater en performance) combineer om actuele kwesties voor leiders in de 21e eeuw aan te pakken. Al met al veel spannende dingen om naar uit te kijken. "

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Coen Heijes (c.p.a.heijes rug.nl).

Om meer te lezen:

Heijes, Coen (2020). Shakespeare, Blackface and Race: Different Perspectives (Cambridge University Press).

Heijes, Coen and Ayanna Thompson (2020), ‘Introduction to special issue: Shakespeare, blackface and performance: a global perspective’, Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance, 22.37: 9-14

Heijes, Coen and Ayanna Thompson (2020). “In a year of Black Lives Matter protests, Dutch wrestle (again) with the tradition of Black Pete”, The Conversation. https://theconversation.com/in-a-year-of-black-lives-matter-protests-dutch-wrestle-again-with-the-tradition-of-black-pete-150592

Nationale Theater (2020). Teaser of the Othello Productions of 2020, company website. 

https://www.youtube.com/watch?v=HnFCrohAH-A