Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Organisatie Kwaliteitszorg Onderwijsbeleid Active Learning Classrooms Active Learning

Toepassen van active learning als docent

Actieve leeractiviteiten zijn werkvormen die je als docent kunt inzetten om het leren van studenten te bevorderen. Het gebruik van "active learning" (activerend onderwijs) betekent dat de focus van de instructie verschuift van kennisoverdracht naar de kennisconstructie van studenten door het creëren van begeleide taken, interacties, opdrachten en omgevingen die diep, betekenisvol leren cultiveren.

Actieve leeractiviteiten bevorderen begrip in plaats van het onthouden van feiten; ze moedigen studenten aan om het geleerde toe te passen op verschillende problemen en contexten (probleemgestuurd leren). Daarnaast krijgen studenten meer autonomie en eigenaarschap in hun leerproces.

Constructive alignment

Het is bij het kiezen van leeractiviteiten altijd van belang om constructive alignment toe te passen. Passen de leeractiviteiten bij de gestelde leerdoelen en de manier waarop het behalen van deze leerdoelen getoetst zal worden?

Actieve leeractiviteiten

Hieronder staan verschillende voorbeelden van actieve leeractiviteiten. De lijst is zeker niet volledig, maar biedt een handig overzicht om je te inspireren bij het (her)ontwerp van een vak of cursus. De afbeelding is afkomstig van de University of Michigan (Introduction to Active Learning). Op die website staan de genoemde activiteiten ook in detail beschreven.

Een continuum van simpele en complexe actieve leeractiviteiten
Een continuum van simpele en complexe actieve leeractiviteiten
1-2-4-meer piramide

Elke student schrijft korte notities over het onderwerp en vergelijkt ze met een partner. Elk paar bespreekt zijn gecombineerde lijst met een ander paar. Dit biedt een goede basis voor discussie in de bredere groep. Het is een goed idee om de ‘1-2-4’-fasen te beperken, b.v. 2 minuten voor elk individu en voor gekoppeld werk, 5 minuten voor de '4' fase.

Buzz group

Laat de studenten een paar minuten in kleinere groepen een onderwerp of vraag bespreken. Na afloop kan elke groep enkele van hun argumenten of vragen delen.

Case study

Geef studenten een praktijkcase om in kleinere groepen te bestuderen en/of te analyseren met behulp van een richtlijn of raamwerk. Daarna kan elke groep kort hun bevindingen presenteren.

Concept map

Verdeel de studenten in groepjes en laat ze een concept map maken van (een deel van) de toegewezen literatuur. Een concept map is een grafische organizer die kan worden gebruikt om kennis over een bepaald onderwerp te ordenen en weer te geven. Een concept map begint met een hoofdidee/concept dat vervolgens vertakt om de verbinding met andere elementen binnen dit concept te laten zien.

Debat

Verdeel de klas in tweeën en laat elke groep een bepaalde kant van een debat vertegenwoordigen. Geef de studenten 15 minuten om hun betoog voor te bereiden. De schermen kunnen door de studenten worden gebruikt om hun argumenten te presenteren. Nadat beide partijen hun argumenten hebben gepresenteerd, geeft u de studenten 10 minuten om een antwoord voor te bereiden. Geef de studenten tot slot nog 10 minuten om te reageren op de kritiek van de oppositie.

Groepstekst lezen

Selecteer een ‘”moeilijke” tekst of passage. Breek de grote tekst op in secties van 1-2 alinea's. Verdeel de studenten in groepjes van 2-4. Geef elke groep studenten een ander gedeelte van de tekst/passage. Geef de studenten de tijd om hun gedeelte van de tekst door te lezen en te bespreken. Breng de klas weer bij elkaar. Elke groep (beginnend met het eerste deel van de tekst) presenteert hun sectie aan de klas.

Idee line-up

Stel een vraag voor aan de studenten waarop een spectrum aan antwoorden mogelijk is. Vraag de studenten vervolgens om een standpunt in te nemen over waar ze aan de lijn staan (letterlijk). Als de studenten een standpunt hebben ingenomen, vraag ze dan om hun redenering te formuleren en hun gedachten met de klas te delen.

Peer review

In deze activiteit geven studenten hun medestudenten feedback op hun opdrachten. Dit kan in tweetallen of in groepjes.

Pitch van één of twee minuten

Studenten presenteren hun ideeën, uitkomsten of conclusies kort (heel kort) aan de klas. Ze krijgen hiervoor maar één of twee minuten en er is een beperkt aantal powerpoint-slides (indien aanwezig).

Ronde tafel

Laat de klas de tafels in een kring plaatsen zodat iedereen elkaar kan zien. De gespreksleider stelt een vraag. Elke persoon geeft om de beurt een opmerking in de kring. Als een student geen commentaar wil geven, kan hij 'passen'. Herhaal dit voor verschillende vragen.

Discussie in kleine groepen

Verdeel de klas in kleinere groepen en wijs een van de studenten aan als gespreksleider die een discussie van 10 minuten zal leiden over de toegewezen lectuur van die dag. Discussieleiders worden aangemoedigd om het scherm of de geprojecteerde beelden te gebruiken als onderdeel van hun discussie.

Denken, delen, uitwisselen

Laat de studenten individueel nadenken over een probleem of vraag. Laat ze daarna hun bevindingen vergelijken en samen met een andere student tot een gezamenlijke oplossing komen om met de klas te delen.

Referenties en meer informatie

Voor meer informatie en inspiratie op het gebied van actieve leeractiviteiten, zie:

  • Baepler, P., Walker, J. D., Brooks, D. C., Saichaie, K., and Petersen, C. I. (2016). A guide to teaching in the Active Learning Classroom. History, research, and practice. Sterling, Virginia: Stylus Publishing LLC.
  • Queen's University, Canada: Examples of Active Learning Activities. Deze website bevat een handig overzicht van actieve leeractiviteiten, gesorteerd op individuele activiteiten, activiteiten voor kleine groepen, en activiteiten voor grote groepen studenten.
  • University of Michigan, VS: How can you incorporate active learning into your classroom? Een continuüm van actieve leeractiviteiten met een gedetailleerde beschrijving van elke activiteit.  
  • Centre for Academic Teaching and Learning, Universiteit Utrecht: Teaching and Learning Collection. Deze website bevat een collectie van verschillende leeractiviteiten, inclusief uitgebreide beschrijving.
Laatst gewijzigd:20 februari 2024 15:07
View this page in: English