Oratie dhr. prof.dr.ir. D.J. Bezemer: Schuiven met Schuld

Prof.dr.ir. Dirk Bezemer onderzoekt de verdeling van bankkrediet. Hij bouwt daarbij voort op het werk van de Amerikaanse econoom Hyman Minsky. Bezemer constateert in Nederland een vermindering van leningen aan niet-financiële bedrijven, en een toename van bankleningen aan financiële bedrijven en, vooral, van eigenwoninghypotheken. Die schuldverschuiving is in ons land bijzonder groot geweest. Terwijl in het begin van de jaren ’90 nog de meeste bankleningen naar het bedrijfsleven gingen en een kleiner deel naar vastgoed- en financiële markten, was de situatie in 2008 omgekeerd. De huidige hoogconjunctuur in Nederland zou daardoor wel eens fragiel kunnen zijn, met gevaar voor bubbels en instabiliteit, betoogt hoogleraar Bezemer.

In een situatie van hoge schulden kan bij een schok het sentiment snel omslaan. Dat is met name het geval als een schok de financieringsmogelijkheden zou treffen. Eén zo’n schok komt er vrijwel zeker aan. Rentes in de VS zullen stijgen als de overheid gaat investeren. Om kapitaaluitstroom te voorkomen zal Europa moeten volgen. Een kleine renteverhoging kan in geval van hoge schulden een forse aanslag op cash flows zijn. Zal dit het vertrouwen waarop de economie nu drijft niet aantasten?

Nu is Nederland een kleine open economie, waar de inkomensgroei voor een belangrijk deel afhangt van buitenlandse groei, en niet slechts van binnenlands vertrouwen. De globale groei is echter zwak, alweer omdat ook internationaal de private schulden uitzonderlijk hoog zijn. Instellingen zoals het IMF, de OESO en de Bank voor Internationale Betalingen hebben hier de afgelopen jaren meerdere keren voor gewaarschuwd.

Onze economische groei en stabiliteit zouden gebaat zijn bij het terugdringen van schuldverschuiving, door te bevorderen dat krediet reële investeringen financiert – denk aan betere infrastructuur in het noorden van het land, of de transitie naar duurzame energie. We hebben kansen om duurzame groei te bevorderen en onze financiële fragiliteit te verminderen. De toepassing van Minsky’s theorie op schuldverschuiving helpt ons de kwetsbaarheden van het Nederlandse groeimodel te zien, zodat we er iets aan kunnen doen.

Lees ook het uitgebreide nieuwsbericht: Waarom schuldverschuiving Nederlandse hoogconjunctuur kwetsbaar maakt

Meer informatie

• Oratie: dhr. prof.dr.ir. D.J. Bezemer
• Titel: Schuiven met Schuld
• Leeropdracht: Economie van de internationale financiële ontwikkeling
• Faculteit: Economie een Bedrijfskunde
• Aanmelden uiterlijk een week van te voren door de antwoordkaart terug te sturen of door opgave via het online aanmeldingsformulier