PIONEER: Physical Internet, an Outlook on Neighborhood and Environment for E-commerce Retail

Hoofdaanvrager

Subsidie van: TKI Dinalog
Tijdsperiode: 2019-2022
Budget : €500.000

Consortium Partners: Rijksuniversiteit Groningen, Districon, ViaTim, Cycloon/Fietskoeriers.nl, Wehkamp, DHL, Centric, IMCC, Dropper, ZUPR.

Het Physical Internet (PI) is een toekomstvisie voor geheel open en verbonden logistiek netwerken, waarbij fysieke, digitale, operationele en financiële interconnectiviteit centraal staan. Uit onderzoek blijkt PI kansen te bieden voor efficiëntere en duurzamere logistiek. Uitwisseling en bundeling van bezorgingen, en het delen van opslag- en transportcapaciteit tussen logistieke partijen wordt met de realisatie van PI-gebaseerde netwerken een vanzelfsprekendheid.

In de huidige ontwikkelingsfase van e-commerce waarin veel wordt geëxperimenteerd met nieuwe logistieke concepten, is de stap naar het introduceren van PI-gebaseerde concepten veel kleiner dan in andere markten waar de logistieke organisatievorm al is uitgekristalliseerd. Bovendien kunnen door de groei van de markt zelfs kleine logistieke veranderingen op langere termijn zeer grote impact hebben. Doordat e-commerce vooral betrekking heeft op vervoer van pakketten, is het bundelen van stromen -waarop veel van de voordelen van PI zijn gebaseerd- extra relevant.

Een kernaspect van het Physical Internet is de meerlaagse netwerkstructuur, met verschillende typen hubs waar goederen kunnen worden op- en overgeslagen. Een belangrijke rol hierin spelen de micro-hubs, kleinschalige logistieke operaties op vaste locaties met een klein geografisch verzorgingsgebied (stadskern, woonwijk of straat). Micro-hubs zijn niet alleen een theoretisch concept voor PI, maar worden ook in de huidige logistieke markt steeds vaker gebruikt.

Dit project richt zich op het ontwikkelen van PI-gebaseerde concepten rondom micro-hubs voor e-commerce, waarbij een balans wordt gezocht tussen servicegerichtheid, efficiëntie, duurzaamheid en leefbaarheid.

Werkpakket 1: Buurtbewoner als pakketbezorger. Het kleinste type micro-hub is de street-hub. Dit is een verdeelpunt voor pakketten, dat in een woonhuis kan zijn gevestigd. ViaTim is een start-up die street-hubs aan het opzetten is. Pakketten van webwinkels zoals wehkamp.nl worden daar door DHL bezorgd. De street-hub vormt in de huidige logistieke structuur een extra schakel. Maar de street-hub bespaart ook stops en kilometers van bestelbusjes. In dit werkpakket wordt de logistieke waarde van street-hubs en de impact op duurzaamheid en leefbaarheid onderzocht. Daarnaast worden concepten ontwikkeld voor integratie van street-hubs in PI-gebaseerde logistieke netwerken.

Werkpakket 2: Multichannel logistiek. De logistiek van winkels en webwinkels is nu vaak nog gescheiden. Integratie biedt mogelijkheden, bijvoorbeeld voor bezorging van online bestellingen vanuit winkels, of snellere belevering van winkels. Deze integratie maakt van winkels feitelijk micro-hubs zoals bedoeld in het Physical Internet. Districon, Centric, IMCC en ZUPR zijn elk vanuit een andere specialiteit bezig met het dichter bij elkaar brengen van de logistiek voor online en offline productverkoop. De focus is op ketenregie, transport, voorraadbeheer en magazijnaansturing. Verder wordt gekeken naar mogelijkheden voor voorspellende logistiek.

Werkpakket 3: Logistieke netwerkintegratie van fietskoeriers. Er verschijnen steeds meer fietskoeriers in steden. Deze fietskoeriers werken vanuit een city-hub vanaf waar zij het laatste segment van de bezorging overnemen op milieuvriendelijke wijze. Met Cycloon/Fietskoeriers.nl en Dropper worden in dit werkpakket de mogelijkheden onderzocht voor fietskoeriers in PI-gebaseerde netwerken en wordt geëxperimenteerd met verschillende organisatie- en aansturingsvormen van fietstransport tussen micro-hubs. Daarnaast worden algoritmes voor resource pooling en dynamische inzet voor integratie van deze lokale dienstverlening ontwikkeld.

Het onderzoek draagt aan diverse doelen van de sector bij, namelijk het dichter bij elkaar brengen van vraag en aanbod, optimalisatie van warehouse operaties, retourlogistiek als centrale business, verminderen knelpunt last-mile bezorging, effectieve multichannel sales strategieën en bundelen van bestellingen. Tevens draagt dit project bij door nieuwe ketenregietoepassingen te ontwikkelen en een verwachte vermindering van af te leggen kilometers en CO₂ emissies door de inzet van micro-hubs en fietskoeriers. De toppositie van Nederland in e-commerce kan verder worden uitgebouwd door nieuwe PI-gebaseerde concepten. Participerende masterstudenten zullen als jonge professionals de opgedane kennis gelijk mee de praktijk in nemen.

De gekozen opzet van het project biedt de participerende bedrijven, waaronder een drietal start-ups, de mogelijkheid tot directe implementatie van de kennis, die in dit project wordt ontwikkeld aan de hand van praktijkanalyses, casussen, theorie-ontwikkeling en pilots. Door externe communicatie, discussie- en werkgroepen zullen resultaten buiten het consortium worden gedeeld. De ontwikkelde kennis over samenwerking tussen start-ups en gevestigde partijen kunnen ketenregieconcepten verder brengen. Sociale effecten zijn dat nieuwe arbeidsplaatsen ontstaan, die ook kansen bieden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.