FAQ
Jan Hemel
Wat zijn de hoofdzaken als ik een handleiding voor software wil schrijven?
Het belangrijkste is de doelen voor ogen te houden: (1) het boek moet zo vroeg mogelijk uitkomen; (2) het moet ongeveer f 100,- kosten; (3) het moet ten minste 1000 pagina's tellen; (4) het moet minstens 1kg wegen; (5) het kaft moet weergeven dat je niet goed snik bent als je het laat liggen.
Hoe krijg ik de vereiste omvang?
Het belangrijkste is dat je veel schermbeelden toont.
Realiseer je dat de doorsnee gebruiker is opgegroeid in het strips-tijdperk dus nauwelijks kan, en zeker niet wil lezen. Met name afbeeldingen van de knoppen voor OK en Annuleren, en paginavullende plaatjes van het documentscherm nemen meer ruimte in dan duizend woorden. Vermijd dus ook schermbeelden waarop de tekst leesbaar is.
Zorg dat je leuke plaatjes hebt die de begrippen "tip", "waarschuwing", "hier moet u zelf iets doen", "zo gaat het met de muis", en "met het toetsenbord kan het ook" symboliseren, en zorg voor de daardoor noodzakelijke legenda; Deze symbolen moeten allemaal op elke pagina gebruikt worden.
Hoe formuleer ik de uitleg?
Programma's worden steeds gemakkelijker te bedienen, dus het evenwicht moet hersteld worden door ingewikkelder handleidingen. Formuleer zo dat in ieder geval duidelijk wordt dat de lezer niet kan tippen aan jouw kennis, en elk streven daartoe doelloos is. Onnavolgbare gedachtesprongen zijn hiervoor een onmisbaar hulpmiddel.
Hoe kom ik aan een titel?
Ga uit van de naam van het programma, al dan niet voorzien van versienummer.
Neem vervolgens een willekeurige greep van circa vier woorden uit de volgende reeks: Hèt boek; Naslag; Compleet; Volledig; 100%; Alles over; Onthullen; Verklaren; Handboek; Voor iedereen; Voor beginners; Voor gevorderden.
Bouw uit de gekozen collectie met behulp van wat kleine verbindende woordjes een aansprekende titel, zo mogelijk een die nog niet bestaat. Gebruik nu de overige woorden als ondertitel of om als kreten op het kaft te zetten. Zorg dat je naam (als belangrijkste onderscheidende kenmerk) duidelijk op het kaft verschijnt.
Hoe kom ik aan de benodigde kennis?
Hiervoor zijn twee mogelijkheden: (1) koop een aantal boeken over dezelfde versie van het programma en noteer de overeenkomsten. Door deze aanpak zal je boek uitmunten in betrouwbaarheid. (2) koop een aantal boeken over de vorige versie van het programma; gebruik een vroege bèta-release van de komende versie om te zien of de oude functionaliteit nog bestaat; op deze wijze zal je boek een van de eerste zijn.
Voorkom te allen tijde dat je zelf gaat experimenteren en onderzoeken; je zult onherroepelijk stuiten op tientallen nieuwe en onbegrijpelijke functies, waardoor je boek nooit op tijd op de markt verschijnt.
Welke structuur kies ik?
Kies een structuur die begrijpelijk is, ga daarbij uit van wat het programma biedt, en nooit van wat de gebruiker wil: (1) loop systematisch alle menu's van links naar rechts bij langs en bespreek deze. Deze aanpak spreekt mensen aan die werken in de volgorde waarin de functionaliteit wordt aangeboden.
Het alternatief is een alfabetische behandeling van alle functies, vooral prettig voor al degenen die de problemen op alfabetische volgorde tegenkomen.
Waarschuwing: probeer nooit aan te sluiten op de wijze waarop mensen in de praktijk te werk gaan: dit kost zeer veel tijd, en de doorsneegebruiker zal de structuur niet herkennen. Zou je het zelf leuk vinden als de problemen voor je voeten waren weggemaaid?
Wat moet ik verder nog weten?
Gebruik het programma nooit zelf. Elk ander programma is goed. Als je het namelijk zelf zou gebruiken, zou blijken dat je beschrijving van de functies alleen maar klopt voor een overigens leeg bestand. Zodra er functionaliteit gecombineerd wordt, zouden er spookachtige verschijnselen gaan optreden die met behulp van je uitleg niet te verklaren, bestrijden of voorkomen zijn. Dit werkt alleen maar demotiverend.
Index
pictogram 1