Informatiekunde

Informatiekunde (IK) bestudeert informatie- en communicatieprocessen bij organisaties en individuen: het verwerven, coderen, organiseren, verwerken, verdelen en presenteren van informatie. IK onderzoek aan de RUG is gespecialiseerd op intelligente IK technieken, toegepast op traditionele, d.w.z. zwak gestructureerde informatiedragers.

De nadruk op intelligente technieken en oudere informatiedragers past goed bij de opdracht van de Groningse IK om een bijdrage te leveren aan de geesteswetenschappen d.m.v. de inzet van de computer. Deze nadruk staat in contrast tot vele andere IK groepen die zich vaak richten op de inzet van databases in organisaties en op de bedrijfmatige consequenties hiervan.

Verschillende onderzoekslijnen vallen onder deze paraplu van intelligente techniek toegepast op traditionele informatiedragers. De voornaamste is de computationele taalkunde, de studie van taal vanuit een computationeel perspectief, b.v. hoeveel tijd en geheugen zijn nodig om een woordvorm zoals 'loopt' terug te brengen naar de vorm die in een woordenboek te vinden is. Uiteraard zijn taal en vooral zijn schriftelijke neerslag in tekst de traditionele informatiedragers par excellence. Intelligente taalverwerking maakt nu al eerste generaties van talige IK applicaties mogelijk, zoals automatische verwerking van email of telefoongesprekken, computer-ondersteund taalonderwijs, intelligent zoeken en verzamelen van informatie, computer-ondersteunde vertaling, of multilinguale documentatie.
Om een brede reeks van toepassingen te ondersteunen is ook aandacht voor de basistechnologie onmisbaar. Deze wordt ook in een reeks van projecten onderzocht, b.v. over parsing, of leeralgoritmen, en het ontwikkelen van geannoteerde corpora die kunnen worden gebruikt om zulke systemen te trainen en te evalueren (Corea, DCOI en IRME).

De historisch-culturele informatiekunde past intelligente technieken toe bij het digitaliseren en verwerken van historisch bronnenmateriaal, zoals archieven van belastingsheffing, en historische kaarten, waar beeldverwerking centraal staat. Dit onderzoek is nauw verweven met webtechologie, en zoekt naar geschikte middelen voor de presentatie van geesteswetenschappelijk onderzoek op de web. Deze groep maakte ook de zeer populaire site over de Amerikaanse geschiedenis, From Revolution to Reconstruction (and what happened afterwards...).  Een nieuw onderzoeksproject is het digitaliseren van de Sonttol Registers.

Naast deze twee hoofdlijnen zijn er pogingen om de onvolprezen synergie in de geesteswetenschappelijke (alfa-)informatica te benutten, door de twee lijnen te verbinden, bijvoorbeeld door middel van  een project dat taalverwerkende technieken gebruikt ten dienste van cultureel onderzoek, met name om de vergelijkbaarheid van taalvarieteiten te analyseren, en een nieuwe onderzoekslijn over visualisatie en diagrammatische communicatie en redenatie (zie ook dialectometry.net).