Promotie N. (Nanno) Schreuder

Onderzoek naar de geneesmiddelveiligheid van radiofarmaca

Radioactieve stoffen hebben een belangrijke rol in de geneeskunde. Deze zogenaamde radiofarmaca zijn nodig voor het maken van nucleaire scans voor de diagnostiek van ziektes en soms als behandeling, waarbij dan de radioactieve straling ongewenste cellen, zoals kankercellen, in het lichaam kan doden. In het algemeen zijn radiofarmaca zeer veilig, vooral omdat de patiënt maar minieme hoeveelheden krijgt toegediend. Er is alleen weinig bekend over bijwerkingen die de patiënt ervaart, over interacties met andere geneesmiddelen en over het gebruik in een aantal patiëntengroepen, zoals patiënten met een verminderde nierfunctie. Vandaar dat Schreuder zich in zijn promotieonderzoek richtte op een aantal veiligheidsaspecten van deze radiofarmaca.

Als eerste zijn 1002 patiënten gevraagd naar de bijwerkingen van de radiofarmaca die ze kregen toegediend voor het maken van een scan. Dat gebeurde via een vragenlijst die hiervoor speciaal werd ontwikkeld. Uit de antwoorden blijkt dat patiënten vaker een bijwerking ervaren bij diagnostische radiofarmaca dan gedacht werd op grond van tot nu toe bekend onderzoek. De meeste vermoedelijke bijwerkingen die de patiënten meldden, zoals een heet gevoel, vermoeidheid of hoofdpijn, ontstonden kort na de toediening van het radiofarmacon en ze verdwenen meestal ook weer binnen enkele uren. In de studie van Schreuder zijn geen bijwerkingen gemeld die volgens de daarvoor geldende criteria ‘ernstig’ zijn.

Verder onderzocht hij de interactie van radioactief glucose bij diabetespatiënten die metformine gebruiken en een PET scan kregen. Schreuder liet zien dat de darmopname van de radioactief glucose op de scan minder werd als metformine twee dagen gestopt werd voor het uitvoeren van de scan. De darmopname, die storend is voor een goede beoordeling van de scan, blijft echter wel deels aanwezig in het laatste deel van de darm. Ook werd het gebruik van radiofarmaca bij patiënten met de zeldzame stofwisselingsziekte porfyrie onderzocht, waarbij Schreuder concludeert dat het gebruik bij de meeste radiofarmaca waarschijnlijk veilig is, hoewel soms mogelijk preventieve maatregelen nodig zijn. Voor het gebruik van radiofarmaca bij patiënten met een verminderde nierfunctie kon hij onvoldoende informatie vinden en is nader onderzoek nodig. Met dit onderzoek is bijgedragen aan een beter begrip van veiligheid van radiofarmaca. Dit zal leiden tot meer aandacht voor medicatieveiligheid onder patiënten en zorgverleners.

CV Nanno Schreuder

Nanno Schreuder (1972) studeerde Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij volgde een specialisatie tot Nucleair Apotheker aan de Purdue Universiteit in West Lafayette, Verenigde Staten. Momenteel is hij werkzaam als manager van de GE Healthcare Radiofarmaca Apotheek Zwolle. Zijn promotieonderzoek vond plaats bij het Groningen Research Institute of Pharmacy aan de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van zijn proefschrift luidt: Exploring drug safety of radiopharmaceuticals.

Promotores Prof.dr. E.P. van Puijenbroek en Prof.dr. J.G.W. Kosterink