Promotie R.S. (Renée) van der Kooij

Langzame vaccin-afgifte  in lichaam maakt boosters overbodig

Voor veel vaccins zijn meerdere doseringen vereist voor een optimale bescherming tegen de ziekteverwekker. Momenteel worden deze vaccins door middel van meerdere injecties toegediend, wat vaak leidt tot een lagere vaccinatiegraad. Een dergelijk vaccinatieschema, ook wel prime-boost schema genoemd, bestaat uit de toediening van een eerste dosis (primer) gevolgd door een tweede en soms zelfs derde of vierde dosis (booster) enkele weken, maanden of jaren later.

De vaccinatiegraad voor bovengenoemde vaccins zou verbeterd kunnen worden door een alternatieve vaccinformulering te ontwikkelen die zowel de primer als de boosterdoses omvat, zodat een enkele injectie volstaat. Het antigeen moet daarbij gecontroleerd worden afgegeven uit de formulering, bijvoorbeeld door het antigeen te verwerken in een matrix van een biologisch afbreekbaar polymeer.

In het onderzoek van Renée van der Kooij werden verschillende formuleringen ontwikkeld met zowel een pulserend als een continu afgifteprofiel. Twee verschillende prototypes van een implantaat met een pulserend afgifteprofiel bleken geschikt te zijn voor de (bifasische) gepulseerde afgifte van een vaccin. De prototypes waren echter te groot voor klinische toepassing en daarom werden injecteerbare microsferen ontwikkeld. Microsferen met een kern-schilstructuur leidden tot een uitgestelde afgifte van een model-antigeen, waarbij de tijd tot de uitgestelde afgifte gevarieerd kon worden.

Monolithische microsferen leidden tot een continue afgifte, waarbij de totale afgifteduur gevarieerd kon worden. Deze microsferen induceerden in muizen een sterke antilichaamrespons, gelijk aan de immuunrespons na een primer-booster injectie van het model-antigeen. Vervolgonderzoek met een klinisch relevant antigeen en optimalisatie van de ontwikkelde formuleringen en afgifteprofielen is echter noodzakelijk.

Promotors: prof.dr. H.W. Frijlink en Dr. W.J.L. Hindrichs