Promotie R.H.J. (Rik) Beernink

Targeted and untargeted biomarker discovery studies for the great obstetrical syndromes

Nieuwe kandidaat-biomarkers voor het voorspellen van zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging, foetale groeivertraging en spontane vroeggeboorte

Rik Beernink beschrijft in zijn proefschrift enkele nieuwe kandidaat biomarkers voor het voorspellen van zwangerschapsdiabetes, zwangerschapsvergiftiging (preeclampsie), foetale groeivertraging en spontane vroeggeboorte. Verder bevat het proefschrift een data-analyse methode om de reproduceerbaarheid van grote massaspectrometrie studies te verbeteren en een kosteneffectiviteitsanalyse.

Beernink: 'Biomarkers zijn biologische parameters die gemeten kunnen worden om, bijvoorbeeld, een specifieke biologische conditie aan te tonen, een ziekte te diagnosticeren of het effect van een therapeutisch interventie te monitoren. Voor het vinden van nieuwe biochemische markers, zoals eiwitten in het bloed, kunnen twee verschillende strategieën gebruikt worden: een ‘targeted’ en een ‘untargeted’ analysestrategie. In dit proefschrift zijn beide strategieën gebruikt om vroeg in de zwangerschap nieuwe kandidaat biomarkers te vinden voor de ‘Great Obstetrical Syndromes’. Hiervoor zijn twee analysetechnieken gebruikt; enzyme-linked immunosorbent assays (ELISA) en liquid chromatography–mass spectrometry (LC-MS). ‘The Great Obstetrical Syndromes’ is een verzamelnaam voor de meest voorkomende aandoeningen tijdens een zwangerschap en hieronder vallen onder andere zwangerschapsdiabetes, pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging), foetale groeivertraging en spontane vroeggeboorte. Verder beschrijft dit proefschrift een data-analyse methode waarmee de reproduceerbaarheid van grote LC-MS studies verbeterd kan worden en een kosteneffectiviteitsanalyse van een eerste trimester screening test. Naast de positieve klinische effecten van een eerste trimester screening test toonde de kosteneffectiviteitsanalyse aan dat zo’n test in Nederland ook nog eens kosteneffectief is. De beschreven kandidaat biomarkers in dit proefschrift moeten in volgende studies verder gevalideerd worden in grotere en bij voorkeur meer heterogene populaties. Zulke gevalideerde biomarkers kunnen vervolgens leiden tot een eerste trimester screening test, maar kunnen ook nieuwe biologische inzichten geven in de pathofysiologie van de aandoeningen met als resultaat mogelijk nieuwe therapeutische aangrijpingspunten.'

Promotors: Prof.dr. T.I.F.H. Cremers en Prof.dr. S.A. Scherjon