Promotie M. (Marloes) Dankers

New medicines in primary care

Perspectives and practices of healthcare professionals

Zorgverleners moeite met rationeel voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen

Het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen in de eerstelijnszorg is niet gemakkelijk te voorspellen; er is geen samenhang, concludeert Marloes Dankers uit haar promotieonderzoek. Zorgverleners vinden het moeilijk een reële inschatting te maken van de effecten en risico’s van nieuwe geneesmiddelen en de farmaceutische industrie beïnvloedt hun keuzes met allerlei strategieën.

Dankers: ‘Het thema ‘nieuwe geneesmiddelen’ en de bijbehorende afwegingen qua (kosten)effectiviteit zijn een maatschappelijk relevant thema en dit proefschrift biedt meer inzicht in hoe zorgverleners in Nederland omgaan met deze vraagstukken.

Rationeel gebruik van nieuwe geneesmiddelen is belangrijk voor de kwaliteit en betaalbaarheid van zorg. We hebben de visies en keuzes van zorgverleners in de eerstelijnszorg ten aanzien van nieuwe geneesmiddelen onderzocht, verdeeld in drie deelonderwerpen:

• Voorkeuren van zorgverleners voor eindpunten en afkapwaarden voor klinische relevantie bij de beoordeling van nieuwe geneesmiddelen. Zorgverleners zijn strenger dan de officiële instanties. Een geneesmiddel dat volgens een instantie klinisch relevant is, is dus niet per definitie ook klinisch relevant in de ogen van een zorgverlener.
• Factoren die de keuze beïnvloeden om nieuwe geneesmiddelen voor te schrijven. De houding van zorgverleners ten opzichte van nieuwe geneesmiddelen is belangrijk. De farmaceutische industrie probeert die houding te beïnvloeden.
• Voorschrijfpatronen van nieuwe geneesmiddelen. Er zijn grote verschillen tussen huisartsenpraktijken. Die verschillen zijn niet goed te verklaren doordat de praktijken verschillende type patiënten hebben.

We trekken twee belangrijke conclusies:

1)            Het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen in de eerstelijnszorg is niet gemakkelijk te voorspellen. Voorschrijfpatronen verschillen per geneesmiddel. Het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen is niet goed te verklaren door verschillen tussen patiënten en huisartsenpraktijken. Er is geen samenhang in het voorschrijven van verschillende nieuwe geneesmiddelengroepen.

2)            Wetenschappelijk bewijs speelt maar een beperkte rol in het besluit van zorgverleners om nieuwe geneesmiddelen voor te schrijven. Zorgverleners vinden het moeilijk een reële inschatting te maken van de effecten en risico’s van nieuwe geneesmiddelen. De individuele houding van een zorgverlener is belangrijk bij de keuze voor een nieuw geneesmiddel. Tot slot beïnvloedt de farmaceutische industrie keuzes met allerlei strategieën.’

Promotores Prof.dr. C.E.M.J. van Dijk