Partijgeschiedenis

Splinter werd op 21 december 2020 opgericht door het Tweede Kamerlid Femke Merel van Kooten-Arissen, die in 2019 uit de fractie van de Partij voor de Dieren was getreden. De partij noemde zich ‘groen, progressief, sociaal-democratisch en liberaal’. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 haalde ze ruim 30.000 stemmen (0,29%), te weinig voor een zetel.

Van Kooten-Arissen kwam in de zomer van 2019 in botsing met de partijtop van de PvdD. Zij vond dat de partij zich teveel beperkte tot dierenkwesties en hekelde de sfeer in de Kamerfractie. Op 16 juli verliet ze de fractie en zette haar werk in de Kamer voort als zelfstandige Groep Van Kooten-Arissen. In december 2019 meldde ze zich aan bij 50PLUS, vanaf 1 januari 2020 vormde ze samen met Henk Krol een fractie. Met hem richtte ze in mei van dat jaar de Partij voor de Toekomst op, waarbij zich in juni de Groep Otten van het Eerste Kamerlid Henk Otten aansloot. De samenwerking strandde echter snel. In augustus verliet Van Kooten de nieuwe partij om opnieuw een eigen fractie te vormen, terwijl ook Krol een eigen partij stichtte, de Lijst Henk Krol.

De naam ‘Splinter’ werd als geuzennaam gebruikt: Splinter vond versplintering goed voor de democratie, alle 150 Kamerleden zouden eigenlijk onafhankelijk het volk moeten vertegenwoordigen zonder fractiediscipline en coalitiedwang. Het partijlogo stelt een veelkleurige feniks voor, de mythische vogel die zichzelf regelmatig vernieuwt.

Van Kooten voerde de kandidatenlijst aan, die gekenmerkt werd door diversiteit qua geslacht, leeftijd en etnische achtergrond. Op de tweede plaats stond Marjan Schnetz, die jarenlang actief lid van de PvdA was geweest. De overige tien kandidaten leken weinig of geen partijpolitieke ervaring te hebben.

Het verkiezingsprogramma bestond uit negentien hoofdstukken met soms gedetailleerde voorstellen, met name over dierenwelzijn en veehouderij, klimaat, emancipatie van LHBTIQ+ en zorg. Splinter pleitte voor meer centrale regie in de zorg, maar ook in de ruimtelijke ordening. Voorts wees de partij biomassa- en kerncentrales af en pleitte zij onder meer voor een vliegtaks en belasting op autogebruik (rekening rijden). Progressief liberaal waren haar voorstellen voor een ruimhartig asielbeleid – met name voor de LHBTIQ+ vluchtelingen – en voor abortuspillen via de huisarts en legalisatie van gebruik èn teelt van cannabis. Het liberalisme van Splinter had duidelijk een seculier karakter: confessioneel onderwijs wilde de partij het liefst afschaffen en de vrijheid van godsdienst zou naast vrijheid van meningsuiting niet afzonderlijk gewaarborgd hoeven worden. De sociale kant van de partij uitte zich in een voorzichtig pleidooi voor een basisinkomen of negatieve inkomstenbelasting, verhoging van AOW en minimumloon, en verlaging van de AOW-leeftijd naar 65. Op staatkundig gebied streefde ze naar een bindend correctief referendum en maatregelen om verloop en fractiedwang in de Tweede Kamer tegen te gaan. Splinter wilde geen Nexit maar evenmin meer Europese integratie.