Partijgeschiedenis

Op 20 februari 2004 was de partij Europa Transparant opgericht door Paul van Buitenen, die als ambtenaar van de Europese Commissie vanaf 1998 fraude en vriendjespolitiek in de Europese instellingen aan de kaak had gesteld. Europa Transparant won in juni 2004 ruim 7% van de stemmen en twee zetels in het Europese Parlement. Nog diezelfde week werd Nederland Transparant opgericht. Het bestuur bestond uit G.E.L.M. de Wit, tevens voorzitter van Europa Transparant, en A.C.M. Brom, eveneens kandidaat europarlementariër bij deze formatie. Van Buitenen was aanvankelijk ook bestuurslid van Nederland Transparant, maar trok zich in 2005 terug om ‘functievermenging te vermijden en het verschil tussen de vereniging Europa Transparant als a-politieke one-issue beweging en Nederland Transparant als politieke beweging te benadrukken’(www.nederlandtransparant.nl geraadpleegd 25 september 2007).

Ook op lokaal niveau ontstonden in elf gemeenten ‘transparant’ partijen. Hiervan namen er tien in maart 2006 deel aan de gemeenteraadsverkiezingen; in drie gemeenten werden bij elkaar vijf zetels behaald.

Nederland Transparant stelde zich in zijn verkiezingsprogramma vooral ten doel de bestuurscultuur in Nederland te vernieuwen en de integriteit en transparantie van het openbaar bestuur te bevorderen, naast een krachtiger aanpak van fraude en corruptie en bestrijding van vriendjespolitiek. Burgemeesters en de minister-president zouden direct door het volk gekozen moeten worden.

Met het verwante Ad Bos Collectie (ABC) waren wel contacten – onder meer via de Stichting Moreel Besef –, maar samenwerking kwam niet tot stand. Voor Nederland Transparant was een lijstverbinding met een formatie die niet in alle kieskringen kandidaten stelde juridisch niet mogelijk (e-mail partijsecretaris A. Brom, 31 oktober en 8 november 2006). Nederland Transparant kende behalve haar lokale Transparante verenigingen geen directe leden. Men kon alleen lid worden van de elf lokale partijen. Voor de verkiezingscampagne werd slechts 4000 euro uitgegeven (e-mail partijsecretaris Brom, 8 november 2006).

Het aantal kiezers bleef bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006 met ruim 2400 nogal bescheiden; Nederland Transparant kwam niet in de buurt van een Kamerzetel.