CD jaaroverzicht 1997

Uit: B. de Boer, P. Lucardie, I. Noomen en G. Voer­man, 'Kroniek 1997. Overzicht van de partijpolitieke gebeurte­nissen van het jaar 1997' in: G. Voerman (red.), Jaarboek 1997, Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1998), 13-90, aldaar 22-24.

Inleiding

In mei vierde de CD in stilte haar twaalfeneen­halfjarig be­staan. Het bleef ook verder een vrij rustig jaar voor de partij. Haar belangrijkste periodiek, uitgegeven door de Stichting Politieke Kadervorming (Stipolka), verander­de aan het begin van het jaar van naam: in plaats van CD-Info ging het nu CD-Nieuws­brief heten.

Relatie met de CP'86

In 1996 had de voorzitter van de Centrumpartij'86 (CP'86), H. Rui­ten­berg, deze partij verlaten en zich aangemeld bij de CD, toen zijn voorstel voor fusie tussen de twee partijen verwor­pen was door de ledenvergadering van de CP'86 (zie Jaarboek 1996 DNPP, blz. 26). De kring Overijs­sel van de CD koos hem tot voorzitter. In januari 1997 werd Ruitenberg echter als CD-lid geschorst vanwege zijn contacten met de Afrikaner Weer­stands­bewe­ging - in de ogen van de CD-partijtop een te extreme organi­satie. Op de achtergrond speel­de wellicht een ander conflict in de kring Overijssel van de CD mee. Ruiten­berg hield de eer aan zichzelf en zei in maart zijn lid­maat­schap van de CD op om zich later aan te sluiten bij de Volks­nationa­listen Nederland (VNN), een partij die in 1996 opge­richt was door andere, meer gema­tigde (oud-)leden van de CP'86.

De relatie tussen CD en CP'86 bleef hierna enigszins gespan­nen. Zo kraakte een aanhanger van de CP'86 in oktober de website van de CD en plaatste daarin een foto van CD-voorzitter J.G.H. Janmaat met een aantal Surina­mers en de tekst 'Stem vooral geen CD uit zelf­verdediging, maar stem op CP'86'. Janmaat kondigde daarop aan om juridische stappen tegen de 'kraker' te zullen onderne­men. Op de internet-pagina van de CD stond oorspronkelijk de tekst 'Grijp in. Stop de waanzin. Stem CD uit zelfverdedi­ging'.

Verkiezingsprogramma Tweede-Kamerverkiezingen

In februari ving een nieuw benoemde programcommissie onder leiding van het Haarlemse raadslid W. Elsthout haar werkzaam­heden aan, die in septem­ber zouden resulteren in een ontwerpprogram voor de Tweede-Kamerverkie­zingen van 1998. In december stelde het par­tijcongres het programma defini­tief vast. Het ontwerpprogram, getiteld Trouw aan rood wit blauw!, week weinig af van het program uit 1994. Het vreemde­lingenbe­leid kreeg op­nieuw veel aandacht, terwijl daarnaast enkele staat­kundige hervormingen werden voorge­steld - vermin­dering van het aantal zetels van Eerste en Tweede Kamer, partijloze voorzit­ters voor beide Kamers, her­stel van de opkomst­plicht bij verkiezingen. Nieuw was het - overigens nog weinig concrete - voorstel dat 'een overkoepe­lende cultuur gevormd [wordt] door amalgamatie van diverse cultuurelementen'. Echtschei­ding zou moeilijker moeten worden voor Nederlanders, maar juist gemak­kelijker voor 'multi-cultu­rele huwelij­ken'. Het minimumloon zou met 10% mogen stijgen. Alle werknemers in de WAO zouden opnieuw gekeurd moeten wor­den, door anoniem blijvende artsen in een landelijk centrum.

Gemeenteraadsverkiezingen

Terwijl de CD in 1994 in 45 gemeenten aan de raads­verkiezingen deelnam, diende ze voor de verkiezingen van 1998 slechts in 22 gemeenten kandida­tenlijsten in.

Juridische verwikkelingen

Op 28 maart werd Janmaat, de politiek leider van de CD, door de Zwolse rechtbank veroordeeld tot twee weken voorwaar­delijke en twee weken onvoorwaardelijke gevangenisstraf wegens discri­mineren­de uitlatingen gedaan tijdens een demonstratie in Zwolle op 24 februari 1996. De onvoor­waardelijke straf had de partijvoor­zitter te wijten aan het feit dat hij al eerder voor soortge­lijke vergrijpen ver­oordeeld was. Jan­maat sprak van een poli­tiek vonnis en tekende hoger beroep aan. Op 29 december ver­oordeelde het gerechtshof in Arnhem hem tot twee maanden voorwaardelijke gevange­nisstraf en een boete van 7500 gulden. Hierbij speelde de overweging mee, dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf Janmaat teveel de status van martelaar zou kunnen verlenen.

Ook de penningmeester van de partij, het Dordtse raadslid M. Koning, moest in 1997 voor de rechter verschijnen. In mei werd hij veroordeeld tot twee weken voorwaardelijk en een boete wegens verspreiding van racisti­sche propaganda. Hij had een in de raad gehouden toespraak vervolgens op straat uitgedeeld. In december werd Koning en een tweede raadslid in Dordrecht beschuldigd van verspreiding van folders onder scholieren die zouden aan­zetten tot haat en discrimina­tie. De rechter sprak hen kort daarna echter vrij.

Interne ontwikkelingen

Interne conflicten bleven de partij ook dit jaar niet geheel bespaard. Het Delftse raadslid G.J.A. van der Spek werd ge­schorst en niet opnieuw kandidaat gesteld voor de raad omdat hij 'jarenlang instabili­serend gewerkt en voortdurend demo­ralise­rend op leden ingesproken' zou hebben en contacten onderhield met dissi­dente (ex-)leden van de CD als het (gewe­zen) Zuid-Hollandse Staten­lid M.T. Giesen (CD-Nieuwsbrief, 10 juni 1997). Het kring­bestuur van Amsterdam werd door het dagelijks bestuur van de partij 'om haar moverende redenen' ontbonden - wat vermoedelijk ook verband hield met interne me­ningsver­schillen.

Acties

Leden van de CD speelden in de loop van 1997 ook in op proble­men rond vreemdelingen en asielzoekers. Zo stuurden zij brie­ven aan de buurtgenoten van de illegaal in Nederland ver­blij­vende Turkse familie Gümüs. Bovendien verspreidden zij folders in een buurt in Den Bosch waar verzet tegen de komst van een Somalisch gezin leefde en rond het asielzoekerscentrum in Ter Apel.

Verwante instellingen

De jongerenorganisatie van de CD, al jaren aangekondigd, leek in 1997 op initiatief van Elsthout toch echt van de grond te komen. In juli kwamen jongeren bijeen in Delft, waar ze samen met leden van de VNN een her­denkingsplechtigheid bij het graf van Prins Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk hielden. De politie maakte een einde hieraan toen VNN-leider W. Beaux het woord ging voeren.

Personalia

Op 13 december overleed het Tweede-Kamerlid C. Zonneveld, te­vens vice-voorzitter van de partij. Hij werd als kamerlid op­gevolgd door Elsthout.