CD jaaroverzicht 1992

Uit: P. Lucardie, I. Noomen en G. Voerman, 'Kroniek 1992. Overzicht van de partijpolitieke gebeurte­nissen van het jaar 1992' in: G.Voerman (red.), Jaarboek 1992 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1993), 13-52, aldaar 16-18.

Inleiding

Afgaande op opiniepeilingen versterkte de CD haar positie in 1992 aanzienlijk. De partij die geleid wordt door J.G.H. Jan­maat beschikt sinds 1989 over één zetel in de Tweede Kamer. In de verkiezingsenquêtes van februari stond de CD op drie ze­tels. Tegen het einde van het jaar was dat aantal ge­stegen tot vijf. Vooral de PvdA moest volgens deze onder­zoe­ken bloe­den: uit een NIPO-enquête bleek dat 42% van de nieuwe kiezers op de CD voordien op de sociaal-democraten had ge­stemd.

Fusiebesprekingen onder leiding van het Vlaams Blok

In februari kondigde de fusiecommissie van de CD aan geen stap­pen meer te ondernemen om met de CP'86 in gesprek te komen. Pas als de laatste het initiatief zou nemen, zou de CD reageren. Politiek leider Janmaat zette de deur wel open voor individuele leden van de CP'86 die zich niet langer bij hun partij thuis­voelden.

In de zomer poogde het Vlaams Blok - een in België electoraal zeer succesvolle extreem-rechtse partij - onder lei­ding van partij­leider F. Dewin­ter de hereniging van de 'vader­lands­lievende' par­tijen in Nederland te bevorde­ren. Zijn oog­merk was om de kansen van ex­treem-rechts in Nederland op een zetel in het Europees Parle­ment te vergroten. De rechts-radi­cale frac­tie in Straats­burg zou hier dan weer wel bij va­ren. De CD was weinig enthousi­ast maar deed toch mee aan de besprekingen in België en Nederland, mede om het fusie-tempo te drukken, zoals later in het jaarverslag over 1992 werd medegedeeld (CD-info, januari 1993). Fusie was in de optiek van de CD slechts moge­lijk op voorwaarde dat haar par­tij­struc­tuur niet zou wor­den gewijzigd en dat degenen die naar haar mening de CP in 1984 hadden vernietigd, niet mee mochten doen.

Op 28 septem­ber werd een afslui­tende verga­dering in Ant­wer­pen gehou­den. Op deze bijeen­komst waren, naast de CD met haar voor­zitter Janmaat, aanwezig het Democra­tisch Alternatief Nederland (DAN) - geleid door twee gewezen bestuursleden van de CP'86 -, de Stich­ting Autoch­toon Nederland (SAN) van W.J. Bruyn - onaf­han­ke­lijk lid van de Amsterdamse gemeen­teraad nadat hij uit de CD was gestapt -, en het Nederlands Blok - op 17 augus­tus op­ge­­richt door onder anderen de ex-CD-er A. Vier­ling. Op de fu­sie­ver­gadering sprak Vierling mede namens Rea­listen Neder­land. Op aandringen van de CD-delegatie kreeg Bruyn geen spreekrecht toegekend. Op de bijeenkomst bleek dat nauwe samen­werking tus­sen de betrokken partijen niet haalbaar was. Wel kwam men overeen om bij de Europese Verkie­zingen van 1994 een lijst­com­bi­natie aan te gaan zodat geen restze­tels ver­loren zouden gaan. Vóór de ge­meenteraads­ver­kiezin­gen in dat­zelfde jaar zou overleg worden gevoerd om elkaar niet voor de voe­ten te lopen. Ten slotte werd afgespro­ken om een 'over­leg­plat­form' in te stel­len. De CD maakte met succes bezwaar tegen het voor­ne­men van het Vlaams Blok om deze bij­eenkomsten te gaan voor­zit­ten.

De Centrumdemocra­tische delegatie was tevreden met dit result­taat. Naar de mening van hoofdbe­stuurs­lid C. Zonneveld was het akkoord vooral een papieren zaak. Hij ging ervan uit dat de an­dere partijen zichzelf buiten spel zouden zet­ten. 'Als ze straks een paar keer moeten dokken voor de ver­kiezingen, gaan ze failliet. En dan komen hun kiezers wel naar ons' (NRC-Han­dels­blad, 29 september 1992).

Reglementen

In april kondigde het dagelijks bestuur van de CD wijzigingen aan van de reglementen op de kandidaatstelling voor bestuurs­or­ga­nen binnen de partij. Het bestuur wilde zo voorkomen 'dat er een wildgroei ontstaat van leden, die zich op goed geluk in de race om een positie willen werpen' (CD-info, april 1992).

Amsterdam

De op 19 november in een hotel gehouden ledenvergadering van de kring Am­sterdam van de CD werd verstoord door leden van de 'Anti-Fascisti­sche Aktie Amsterdam'. Deze groepe­ring had lucht gekre­gen van de bijeenkomst. Met hun actie poogden de demon­stranten aan­dacht te vragen voor hun opvatting dat de CD ver­boden diende te wor­den. Hotelpersoneel voorkwam dat het op een treffen uitliep tussen actievoer­ders en CD-leden.

Congres

In december werd het jaarlijkse congres gehouden. Partijse­cre­taris mevr. W.B. Schuurman presenteerde het verslag over 1992. Naar haar zeggen zouden zo'n tweeduizend personen het lidmaat­schap hebben aange­vraagd. Hieronder zouden enkele honderden 'valse aanvra­gen' zitten. Onder de nieuwe leden zouden zich vooral jongeren bevinden.

Verwante instellingen

Aan het begin van het jaar maakte de CD bekend dat het weten­schappe­lijk bureau van de partij voortaan 'Thomas Hobbes Stich­ting' zou heten. Voor de naam van de Engelse filosoof was gekozen omdat deze 'een sterke voorstander (is) van de Natio­nale Staat' (CD-actueel, maart 1992). Met deze keuze wilde het Curatorium van het wetenschappelijk bureau de politieke op­stelling van de CD verdui­delijken. Aangekondigd werd verder dat onder andere het rapport over het minderhe­denbeleid uit 1986 zou worden geactuali­seerd.

Op 10 februari vond het Gemeenschappelijk Overleg Ambtsdragers Openbare Lichamen (GOAL-overleg) plaats. CD-vertegenwoordigers in de verschillende parlementaire organen spraken onder andere over sociale vernieuwing en de oprichting van islamitische scho­len.