Partijgeschiedenis

Eind oktober verliet IJsbrand van der Krieke, voorzitter van de regio Noord-Holland van de Lijst Pim Fortuyn (LPF), deze partij naar aanleiding van de verkiezing van de vastgoedmagnaat Ed Maas en de advocaat Oscar  Hammerstein in het LPF-bestuur (als voorzitter respectievelijk secretaris). Van der Krieke achtte die verkiezing ondemocratisch en in strijd met het gedachtegoed van Fortuyn. Maas wilde alleen met een team verkozen worden en had de namen van zijn teamgenoten (Hammerstein, Ruud  Both en Ton van Dillen) in grote letters op het stembiljet laten drukken, de overige 39 namen in kleinere letters.

De registratie van de Alliantie voor Vernieuwing en Democratie (AVD) bij de Kiesraad vond plaats op 28 oktober 2002. Omstreeks 1 januari 2003 telde zij ongeveer twintig leden, grotendeels maar niet uitsluitend afkomstig uit de LPF. De Alliantie vond de LPF een ‘voorbeeld hoe het niet moet’, vooral vanwege haar ondemocratische functioneren., aldus haar verkiezingsprogramma. Politieke vernieuwing stond hierin centraal: de overheid moest transparanter worden en de burger diende meer zeggenschap te krijgen door middel van wetgevende referenda of volksinitiatieven, verkiezing van de minister-president, commissarissen van de koningin en burgemeesters, en de mogelijkheid slecht functionerende volksvertegenwoordigers terug te roepen. Burgers zouden bovendien zelf toezicht moeten houden op de uitvoering van overheidsbeleid – een opvatting die kenmerkend voor het democratisch radicalisme genoemd mag worden.Daarnaast sloot de AVD ook bij het gedachtegoed van Fortuyn aan in haar nadruk op schaalverkleining van gemeenten en meer zelfredzaamheid en minder subsidies voor immigranten.

De AVD voerde een zeer bescheiden campagne (budget ‘bijna niets’,aldus de voorzitter) en nam slechts in dertien van de negentien kieskringen deel aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 januari 2003, zodat ze geen recht op zendtijd had. De Alliantie kreeg dan ook niet meer dan 990 stemmen (0,01%).