Grenzen aan testeervrijheid

Erfrechtelijke bescherming van naasten vanuit interdisciplinair perspectief

Beuker analyseert in dit proefschrift hoe familieleden juridisch en economisch beschermd kunnen worden wanneer het huidige erfrecht niet voldoende bescherming biedt. Zo heeft een ongehuwde samenwoner op grond van de wet vrijwel geen rechten. Erfrechtelijke conflicten ontstaan ook in andere, vaak niet-traditionele situaties, zoals na echtscheiding (eventueel gevolgd door een nieuwe relatie), bij aanwezigheid van kinderen uit meerdere relaties of bij meerouderschap.

Volgens Beuker is en blijft de hoofdregel dat mensen zelf kunnen beslissen over nalatenschap. In diverse gevallen moeten naasten echter iets kunnen opeisen, ook tegen de wens van de overledene in. Een voorbeeld is het jonge kind dat geld nodig heeft, maar onterfd is ten gunste van een nieuwe partner van de overledene. Momenteel is niet altijd duidelijk welke rechten in een concreet geval bestaan.

Aan de hand van zijn onderzoek ontwierp Beuker stappenplannen die in de praktijk gebruikt kunnen worden om te berekenen waar onterfde familieleden recht op hebben. Daarnaast geeft hij aanbevelingen ter verbetering van het huidige stelsel. Zo moet de positie van ongehuwd samenwonenden en ex-echtgenoten beschermd worden. Ook moet de legitieme portie (de vaste aanspraak voor kinderen) behouden blijven. Verder moet de rechter een voorziening op maat kunnen treffen in bijzondere gevallen.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/8f28c4dc-3c9a-4ce9-aea4-2797f0bc1c12