Contemplating an uneven landscape: the authority of international law
| Promotie: | K.V. (Kostia) Gorobets, PhD |
| Wanneer: | 21 februari 2022 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. P.C. (Pauline) Westerman, prof. dr. M.M.T.A. (Marcel) Brus |
| Copromotor: | dr. mr. A.J.J. (André) de Hoogh |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Rechtsgeleerdheid |
Het gezag van het internationale recht
Waarop berust het gezag van het internationale recht? Gangbare rechtsfilosofische veronderstellingen schieten tekort om deze vraag te beantwoorden. Het gezag van internationaal recht berust niet of nauwelijks op het gezag van gezagdragers, zoals formele instellingen en bevoegde ambtenaren. Formele hiërarchieën zijn schaars. In vergelijking tot nationale rechtsstelsels, zou je het gezag van het internationale recht als een onbemiddelde vorm van gezag kunnen zien, één die zich rechtstreeks doet gelden zonder tussenkomst van actoren.
Het gezag van het internationale recht uit zich in het vermogen om bepaalde normen die worden gehanteerd door rechtspersonen en organisaties overbodig te maken: de zogenaamde pre-emptieve functie. Het internationale recht zet sommige normen als het ware buiten spel: het is dan normatief ongepast of onaanvaardbaar om deze redenen aan te voeren teneinde handelingen te rechtvaardigen. Dit onbemiddelde gezag van het internationale recht is zelfs in die contexten zichtbaar waar formele instellingen zoals internationale rechtbanken opereren. Het feitelijke gezag van internationale rechtbanken is zeer vluchtig want hun oordelen slagen er niet altijd in om praktische redenen overbodig maken. Internationaal gewoonterecht is het paradigmatische voorbeeld van het onbemiddelde gezag van normen die de uitkomst vormen van een afweging van verschillende – vaak tegengestelde – praktische redenen. Het bestaan en inhoud van de normen van het gewoonterecht worden bepaald door de functie die deze normen vervullen bij de praktische beraadslagingen en waarbij sommige redenen worden uitgesloten. De interpretatie van het internationaal gewoonterecht bestaat dan ook in een reconstructie van deze pr-emptieve functie. Deze functie is vooral zichtbaar in de context van waarden en principes die door het internationale recht worden belichaamd, zoals solidariteit. In feite worden dergelijke waarden buiten spel gezet en vervangen door de normen van het internationaal recht. Het onbemiddelde gezag van internationaal recht impliceert de gedachte dat in het ideaal van de internationale Rule of Law) de formele en substantieve deugden van de internationale rechtsorde worden gecombineerd.