De ‘verboden beschikkingen’ in het erfrecht

De 'verboden beschikkingen' in het erfrecht

Hendrik de Jonge heeft voor zijn proefschrift onderzoek gedaan naar de ‘verboden beschikkingen’ in het erfrecht. Hij concludeert dat er mogelijkheden zijn om meer rechtsbescherming te bieden aan de kwetsbare testateur zonder dat dit ten koste van zijn testeervrijheid hoeft te gaan. Daarnaast zou het goed zijn om een uiterste wilsbeschikking vernietigbaar te maken wegens misbruik van omstandigheden.

De verboden beschikkingen zijn geregeld in artikel 4:57-62 BW. Op grond van deze bepalingen zijn enkele specifieke groepen van personen bij voorbaat uitgesloten om voordeel uit een bepaalde nalatenschap te mogen genieten. Primair zijn de verboden beschikkingen gericht op de bescherming van de kwetsbare testateur. Daarnaast beogen zij het nadeel te ecarteren dat voor de erfgenamen uit de ongeoorloofde beïnvloeding van de testateur voortvloeit. De verboden beschikkingen moet men zien tegen de achtergrond dat een uiterste wilsbeschikking niet vernietigbaar is wegens misbruik van omstandigheden (artikel 4:43 lid 1 BW).

In zijn proefschrift heeft De Jonge onderzocht of de verboden beschikkingen in de huidige vorm en opzet toereikend zijn om de doelen die zij nastreven te bereiken. Daarnaast staat de vraag centraal of het niet beter zou zijn om een uiterste wilsbeschikking wél vatbaar voor vernietiging te maken wegens misbruik van omstandigheden (in plaats van of naast het uitsluiten van specifieke groepen van personen). Deze vragen heeft hij beantwoord op basis van literatuurstudie, rechtspraak, rechtsvergelijking met België en Curaçao en de resultaten van het door hem gehouden veldonderzoek onder advocaten en notarissen, hoewel hij uit de resultaten van het veldonderzoek geen harde conclusies heeft getrokken.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/fda239d7-178f-4dde-97d2-1b794586bb06