Europese Unie financiert baanbrekend onderzoek naar therapie met psychedelica

Een Europees samenwerkingsverband van 19 organisaties ontvangt ruim €6,5 miljoen van de Europese Unie om onderzoek te doen naar de toepassing van psilocybine als behandeling voor psychologische nood bij mensen die lijden aan een ongeneeslijke, progressieve ziekte. Dit is de eerste keer dat de EU een klinische studie naar psychedelica-ondersteunde therapie financiert. Het klinisch onderzoeksprogramma PsyPal wordt gecoördineerd door het Universitair Medisch Centrum Groningen. De studie onderzoekt of psilocybine (de werkzame stof in psychedelische of ‘magische’ paddestoelen) kan helpen bij het verlichten van psychologische en existentiële nood bij patiënten die lijden aan de chronische longaandoening COPD, multiple sclerose (MS), amyotrofische laterale sclerose (ALS), of de ziekte van Parkinson (APD). Vanuit onze faculteit is prof. dr. Hanneke Muthert aan deze studie verbonden en wordt er nog een post-doc aangesteld.

De PsyPal-studie gaat begin 2024 van start. Meer dan honderd patiënten worden behandeld op vier verschillende klinische ondezoekslocaties in Europa, elk gericht op een specifieke aandoening: COPD in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), APD door de Champalimaud Foundation in Lissabon (Portugal), MS aan het National Institute of Mental Health in Praag (Tsjechië), en ALS door de Universiteit van Kopenhagen (in samenwerking met het Bispebjerg ziekenhuis). Deelnemers ondergaan twee therapiesessies waarin zij, willekeurig, psilocybine of een placebo toegediend krijgen. Eerdere pilotstudies hebben een aanzienlijke vermindering van depressieve stemmingen en angsten aangetoond bij mensen met een terminale kankerdiagnose, met soms langdurige positieve effecten.

PsyPal is de eerste klinische studie waarin de veiligheid en effecten op lange termijn van psilocybine worden bestudeert bij patiënten die palliatieve zorg ontvangen voor diagnosen anders dan kanker. "We zijn benieuwd of we het lijden van deze patiënten kunnen verlichten. Tegelijkertijd willen we de langetermijnresultaten van deze behandeling onderzoeken, iets dat vaak over het hoofd wordt gezien maar van enorm belang is”, zegt Robert Schoevers, hoogleraar en hoofd psychiatrie aan het UMCG en hoofdonderzoeker van PsyPal Europese financiering De studie wordt volledig gefinancierd door Horizon Europe, het belangrijkste financieringsprogramma van de Europese Unie voor onderzoek en innovatie. Horizon Europe heeft als doel samenwerking te bevorderen, de impact van onderzoek en innovatie te versterken en wereldwijde uitdagingen aan te pakken door de facilitering van EU-beleid. Schoevers zegt: "We zijn zeer verheugd dat de EU dit ambitieuze onderzoek en samenwerkingsverband mogelijk maakt. Er is steeds meer erkenning dat behandelingen met geestverruimende middelen patiënten voor wie alternatieven niet effectief zijn kunnen helpen, en ik ben erg blij dat we steun krijgen van dit zeer prestigieuze financieringsprogramma. De internationale samenstelling van het onderzoeksprogramma versterkt de samenwerking tussen wetenschappers en zorgprofessionals uit verschillende landen en van verschillende disciplines, gericht op potentieel transformerende interventies voor ernstige, momenteel moeilijk te behandelen psychische aandoeningen.”

Psychologische en existentiële nood

Ongeneeslijke ziekten als COPD, MS, ALS en Parkinson hebben een ingrijpende invloed op het leven van patiënten. Regelmatig leidt een diagnose tot verlies van autonomie en ernstige psychologische nood. Uit eerder onderzoek blijkt dat depressie en angst bij deze progressieve ziekten bij 34% tot 80% van de patiënten voor komt. De impact van levensbeperkende of levensbedreigende ziekten op het fysieke, emotionele, sociale én spirituele welzijn is diepgaand. Een enkeling is in staat om een dergelijke diagnose om te zetten in persoonlijke groei, maar het overgrote deel van de patiënten wordt geconfronteerd met tal van existentiële worstelingen, zoals het verlies van hoop en betekenis. Ook zien hulpverleners regelmatig veranderingen in familieverhoudingen en maatschappelijke rollen, en hebben patiënten vaak het gevoel schuldig te zijn aan verdriet of stress bij dierbaren. Als gevolg hiervan komen depressie, angst, demoralisatie en een verminderde kwaliteit van leven zeer regelmatig voor bij deze patiënten. Bestaande behandelmethoden schieten vaak tekort voor deze palliatieve patiënten. Dit benadrukt de noodzaak van het vinden van nieuwe, effectieve behandelingen zoals psilocybinetherapie.

Innovatieve therapeutische benadering

Recent onderzoek naar de therapeutische toepassing van psychedelica heeft veelbelovende resultaten opgeleverd bij mensen die worstelen met depressie en spirituele nood bij kanker. De combinatie van professionele psychotherapie met de toediening van een psychedelisch middel in een veilige omgeving, introduceert een nieuwe, innovatieve therapeutische benadering die niet alleen symptomen van depressie en angst aanpakt, maar ook spiritueel welzijn en de kwaliteit van leven bij palliatieve patiënten bevordert. Het onderzoeksprogramma combineert psychotherapie en farmacotherapie om te voorzien in diepgewortelde menselijke behoeften binnen de context van een terminale ziekte. Naast directe klinische effecten richt het onderzoek zich ook op het langdurig welzijn van patiënten én hun families na het behandeltraject. Met behulp van naastenzorg en de inzet van online tools beoogt het project copingsmechanismen te verbeteren en psychologische nood te verlichten naarmate mensen het einde van hun leven naderen.

Samenwerkend en interdisciplinair consortium

Deze baanbrekende aanpak resulteert niet alleen in klinische onderzoek, maar ook in een interdisciplinaire samenwerking tussen 19 Europese organisaties uit 9 verschillende landen. Het consortium brengt een breed scala aan specialisten samen, waaronder psychiaters, palliatieve zorg artsen, psychologen en experts in psilocybinetherapie, maar ook deskundigen in spirituele zorg en vertegenwoordigers van religieuze instellingen.

Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Health and Digital Executive Agency (HADEA). Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.