‘Troostprofessor’ Christoph Jedan van adjunct- naar vast hoogleraarschap Ethiek en Godsdienstfilosofie

In maart 2017 hield prof. dr. Christoph Jedan zijn inaugurale rede voor de leerstoel Ethiek en Godsdienstfilosofie . Inmiddels is zijn adjunct-hoogleraarschap omgezet in een ‘gewoon’, permanent hoogleraarschap Ethiek en Godsdienstfilosofie.

Troostprofessor

Christoph Jedan is nuchter onder het nieuws over zijn bevordering: ‘Het is natuurlijk een leuke bevestiging voor wat je doet, maar verder is het business as usual en gaan mijn collega’s en ik gewoon door met wat we aan het doen waren.’ De afgelopen jaren heeft hij zich vooral beziggehouden met het thema troost; een collega uit Tilburg noemt hem daarom graag de ‘troostprofessor’. Jedan: ‘Zeker bij het onderwerp troost functioneert filosofie als een soort religie. Het is vrij ongebruikelijk voor een filosoof om zich bezig te houden met teksten die tegen religie aan zitten, die een beetje de functie van theologie en van geloof vervullen. Maar precies dat vind ik zo superboeiend: als filosofie de functies van religie overneemt. En ook omgekeerd: waar religie een sparringpartner kan zijn van de filosofie.’ Toen Jedans leerstoel in 2016 werd ingesteld, vertelde hij dan ook treffend: ‘Wat ik aan de orde wil stellen, is de intellectuele relevantie van religie. Religie zet ons aan het denken. Godsdiensten formuleren denkmogelijkheden die verhelderend en inspirerend zijn; ook, of eigenlijk júist, als je geen belijder bent van de desbetreffende religie.’

Ook in de antieke filosofie draaide het om ‘geleefde’ filosofie

‘Troost gaat over het kunnen zien van een continuïteit in je leven of in dat van je geliefden, ook als er dingen (finaal) misgaan. Dat je, bijvoorbeeld, als iemand sterft de blijvende waarde of “impact” van diens leven kunt zien,’ vervolgt hij. ‘Het thema troost kan een vrij theologisch en pastoraal onderwerp zijn, en het is ongewoon om je als filosoof met zo’n thema bezig te houden. Maar het interessante is dat er juist in de antieke filosofie heel veel naar dit soort geleefde filosofie werd gekeken: naar de levenspraktische betekenis en functie van de filosofie. Het draaide vooral om de vraag: Hoe kan ik jou helpen? Een therapeutische benadering bijna. Ook al is dat in de tegenwoordige filosofie wat ongewoon, ik wil mij niet blindstaren op vastomlijnde doctrines, maar kijken hoe filosofie en religie in het leven van concrete mensen functioneert. Die fluïditeit van ideeën, van geleefde religie en geleefde filosofie, die vind ik ongelooflijk boeiend.’

Cursussen, projecten en het hier en nu

Naast de acht cursussen die professor Jedan (co-)doceert, werkt hij aan een boek over troost, rouwpsychologie en -therapie in de antieke filosofie. Wat momenteel ook veel van zijn aandacht heeft is een groot Europees onderzoeksproject rond begraafplaatsen en migranten: ‘Daarbij draait het om de al dan niet toereikende voorzieningen die minderheden en migrantengroepen krijgen aangeboden als het gaat om begraafplaatsen. Heel gaaf vind ik het om hieraan met heel veel Europese collega’s mee te werken. In dit project komt mijn interesse in troost samen met empirisch werk, in het hier en nu; ook dat is voor een filosoof nogal ongewoon.’ In de nabije toekomst hoopt Christoph Jedan samen met GGW-collega Lautaro Roig Lanzillotta te werken aan een project omtrent de blijvende relevantie van de antieke religie en godsdienst voor het hier en nu.

Fijne mensen

Professor Jedan constateert dat zijn werk in Groningen eigenlijk steeds religiewetenschappelijker is geworden door het contact met zijn collega’s: ‘Hun manier van kijken en werken beïnvloedt mijn werk als filosoof. Daar heb je het weer: die fluïditeit, waar ik mij zo graag mee bezighoud.’

Klein nadeel van zijn bevordering vindt Christoph Jedan dat hij minder tijd voor onderzoek zal krijgen door de bijkomende werkzaamheden op bestuurlijk vlak. ‘Komende winter word ik opnieuw vakgroepvoorzitter van ons departement Christendom en Ideeëngeschiedenis, wat ik eerder ook al zes jaar was. De vraag naar bestuurlijke input zal nu ook weer dringender worden gesteld, maar dat hoort er gewoon bij. En dat zijn de fijne mensen met wie ik hier aan de Faculteit GGW mag werken ook waard. Fantastische collega’s, met wie ik zulke leuke contacten heb, die heel veel weten en zich zó enorm inzetten om het allerbeste werk te leveren en een optimale setting te creëren voor de studenten en daarbij niet op hun tijd letten. Dan wil ik zelf natuurlijk niet achterblijven!’