'En wie ben ik volgens jullie?'

In juni en juli staan maar liefst vier promoties aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap op het programma; zie het tweede deel van dit bericht voor een totaaloverzicht. Een van de proefschriften dat meteen de aandacht trekt, is dat van Geurt Roffel over antwoorden op de vraag of Jezus de Zoon van God is . Geurt Roffel zal zijn proefschrift verdedigen op 28 juni 2018 om 14.30 uur.

Dit onderzoek begon op het moment dat Geurt Roffel in zijn praktijk als predikant constateerde dat christenen de uitspraak ‘Jezus is de Zoon van God’ op verschillende manieren interpreteren en dat de verschillen soms zo groot zijn, dat interpretaties onverenigbaar lijken. Geurt: ‘De kracht van deze situatie is dat de bestaande pluraliteit aan visies veel kansen biedt om in gesprekken tot de verwoording van je eigen visie te komen. Maar hoe verloopt zo’n proces? En hoe werkt dit als interpretaties die elkaar lijken tegen te spreken, elementen bevatten die je ook aanspreken? Die vragen wilde ik in mijn onderzoek beantwoorden.’

Hij koos voor de hoofdtitel ‘En wie ben ik volgens jullie?’ omdat daarmee het uitgangspunt een persoonlijke vraag van Jezus aan een gemeenschap van mensen is; Jezus stelde deze vraag immers aan zijn leerlingen. Geurt: ‘Dat vraagt zowel om een individueel antwoord, als om verbinding van dat antwoord met anderen die ook antwoorden op de vraag.’

Aan de hand van Gadamer en Derrida

Geurt Roffel stelt dat wie in de diversiteit aan interpretaties tot een eigen antwoord wil komen op de vraag of Jezus de Zoon van God is, in gesprek moet gaan met anderen. In zijn onderzoek gaat Geurt dit gesprek aan door de interpretaties te onderzoeken die zes internationaal toonaangevende christologen (Kasper, Pannenberg, Dalferth, Crisp, Henriksen en Welker) geven van de uitspraak ‘Jezus is de Zoon van God’. Dat doet hij op twee elkaar aanvullende manieren, die hij ontleent aan de filosofen Hans-Georg Gadamer en Jacques Derrida.

Bij elk van de zes christologen geeft Roffel weer hoe hij hun interpretaties van de uitspraak ‘Jezus is de Zoon van God’ aan de hand van Gadamer ofwel Derrida heeft geanalyseerd, en wat zijn kanttekeningen daarbij zijn. De manieren waarop beide filosofen teksten interpreteren, hebben volgens Roffel hun sterke en zwakke punten – die komen in zijn proefschrift aan de orde – maar helpen hem om in het slothoofdstuk resultaten uit de eerdere hoofdstukken bijeen te brengen en te structureren tot een coherente eigen visie op de uitspraak ‘Jezus is de Zoon van God’.

Eigen visie ontwikkelt zich in het debat

Geurt Roffel legt uit waarom hij voor deze vorm van onderzoek koos: ‘De basisovertuiging hieronder is dat theologie niet mogelijk is zonder gesprek en discussie. Juist in debat met anderen ontwikkelen mensen die zich verbonden voelen met Jezus Christus hun eigen visie op wie hij is. Zo ook in mijn proefschrift: toen ik, Derrida’s werkwijze navolgend, met veel afstand naar de verschillende visies keek, zag ik waar ik me te gemakkelijk door elk van de christologen had laten overtuigen. Ik bekeek welke alternatieven zichtbaar werden als ik er met meer afstand over nadacht en moest mezelf dwingen om mijn voorbehoud onder woorden te brengen en te beargumenteren, en tegen de theologen in te denken. Zo ontstaat ruimte voor een eigen visie, die ik in het slothoofdstuk uitwerk. Het mooie aan het hele proces vind ik dat juist pluraliteit kans biedt op verbinding, omdat iedereen in gesprek eigen visies kan ontwikkelen.’

Promotie

Op 28 juni zal Geurt zijn proefschrift verdedigen in het bijzijn van zijn drie promotoren, prof. dr. Rick Benjamins, universitair docent Dogmatiek aan de PThU en bijzonder hoogleraar Vrijzinnige Theologie vanwege de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de RUG; prof. dr. Wouter Slob, bijzonder hoogleraar vanwege de Stichting Bijzondere Leerstoel Protestantse Theologie, eveneens aan de FGGW; en prof. dr. Renée van Riessen, universitair hoofddocent Filosofie aan de PThU en bijzonder hoogleraar Christelijke filosofie aan de Universiteit Leiden.

• Wanneer:       Donderdag 28 juni 2018
• Aanvang:       14:30
• Waar:           Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Overige promoties faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap

• 21 juni 2018 - Christoph Krasemann - Die “Biblia Sacra – Derekh ha-Kodesh” des Elias Hutter. Eine sprachdidaktische, kultur- und editionsgeschichtliche Analyse.
• 25 juni 2018 - Adriaan Schlebusch - Strategic narratives. Groen van Prinsterer as nineteenth-century statesman-historian.
• 5 juli 2018 - Jaco van der Knijff - Heilige gezangen. Herkomst, ontwikkeling en receptie van de lofzangen in het psalmboek van Dathenus en de “Eenige Gezangen” in de Staatsberijming van 1773.