Noem moslimradicalisme in conflicten bij naam

De religieuze duiding van sommige conflicten in de wereld dringt zich als vanzelf op, reageert drs. Bas Belder op Simon Polinder (RD van maandag).

Polinder keert zich tegen de lichtvaardige toevoeging van een religieuze dimensie aan een conflict. De SGP gaat in de religieuze fout bij het Arabisch-Israëlisch conflict en ik val in herhaling als het gaat om teugelloos geweld in Nigeria.

De promovendus legt de lat voor de duiding van conflicten door politici heel hoog. Terecht, gelet op hun publieke verantwoordelijkheid. Dat vergt van politici voortdurende toetsing van hun bronnen. Academische accuratesse is hier op haar plaats.

Helaas mis ik deze elementaire voorwaarde voor een zinnige discussie in de weergave van mijn Nigeriaspeech in het Europees Parlement (donderdag 6 mei) door Polinder. Ik riep daarin de internationale gemeenschap op het gevaar van moslimextremisme te onderkennen als een belangrijke verklaring voor de explosieve Nigeriaanse situatie. Deze nuancering, die etnische, sociaaleconomische en machtspolitieke factoren allesbehalve buiten beschouwing laat, heeft Polinder blijkbaar over het hoofd gezien. Want hij dicht mij een bijkans monocausale religieuze duiding toe van de Nigeriaanse conflictsituatie rond de stad Jos.

Ernstiger acht ik echter de lichtvaardigheid waarmee Polinder christenen in het algemeen, en politici onder hen in het bijzonder, de neiging aanwrijft conflicten als religieus te bestempelen. Die kritiek wil ik graag weerleggen aan de hand van de door Polinder zelf gekozen voorbeelden: Nigeria en het Midden-Oosten.

Om te beginnen Nigeria. Wanneer diverse bronnen, onafhankelijk van elkaar, mij informeren over religieus geïnspireerde terreur van jeugdige moslimextremisten jegens christelijke medeburgers, dan voegen noch de slachtoffers, noch ik in mijn politieke stellingname een religieuze dimensie toe aan endemisch religieus geweld.

Dat brengt mij als vanzelf bij een curieuze passage in het betoog van Polinder, die ons tegelijk bij het ook al endemische Midden-Oostenconflict brengt. Polinder verwijst naar het spreken van islamitische landen over het christelijke Westen. Een dubieuze duiding, aldus Polinder. Het seculiere kamp zal hem daarin ongetwijfeld van harte bijvallen. Bedroevende zelfverloochening. Alsof ons christelijk erfgoed in de contacten tussen de westerse en islamitische wereld niet in het geding is.

Intussen zal de Groningse wetenschapper samen met mij niet betwisten dat voor een vreedzaam vergelijk in het Arabisch-Israëlisch conflict, de politiek spreekwoordelijke tweestatenoplossing, wederzijdse erkenning door de strijdende partijen een minimale voorwaarde is. De huidige islamistische machthebbers in Gaza, de leidslieden van Hamas, piekeren daar niet over. Hun oplossing voor het Palestijnse vraagstuk luidt onveranderlijk de vernietiging van de Joodse staat. En wel op puur religieuze gronden.

Hamas vormt, kortom, een geweldig obstakel voor een vredesregeling in het Midden-Oosten. Temeer omdat de terreurorganisatie zich moreel en materieel gesteund weet door de Islamitische Republiek Iran en haar bondgenoot Syrië. Desalniettemin zetten te veel westerse politici en andere waarnemers hun hoop op de ”gematigde vleugel” binnen Hamas, onder volledige veronachtzaming van haar intrinsiek religieuze uitgangspunten en doelstellingen.

De SGP doet aan dit gevaarvolle westerse wensdenken niet mee. Met de burgers van de staat Israël, allen toch slachtoffers in spe van Hamas, neemt zij de Palestijnse salafisten terdege serieus.

Te serieus soms? Een insider mailde me onlangs: „Binnen Hamas heerst er unanimiteit over de langetermijnstrategie: eliminatie van Israël, vestiging van een Palestijnse Islamitische Staat op het gehele territorium van het voormalige Britse Mandaatsgebied Palestina.” Tijdelijke terughoudendheid van Hamas, bijvoorbeeld onderbreking van de raketbeschietingen op Israël, is als tactische manoeuvre daarmee niet in strijd.

Het moet onderzoeker Polinder interesseren dat naar de ideologie van Hamas recent grondig wetenschappelijk onderzoek is verricht. Die studie van de Israëlische dr. Litvak laat geen enkele twijfel bestaan. In de optiek van Hamas is het Palestijns-Israëlische conflict niet slechts een territoriaal geschil: het is eerst en vooral een „godsdienst- en geloofsoorlog” tussen islam en jodendom, tussen moslims en joden. Vandaar de sacralisering van die beslissende tweestrijd in het concept van de ”jihad van het zwaard” omwille van onopgeefbaar ”heilig moslimland” onder de leuze van ”martelaarschap is leven”. Over de religieuze lading van het Midden-Oostenconflict gesproken.

De auteur is lid van het Europees Parlement voor de SGP.

©  Reformatorisch Dagblad 2010