Erin Wilson benoemd tot hoogleraar Politics and Religion

Erin Wilson is per 1 mei 2022 benoemd tot hoogleraar Politics and Religion aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Deze nieuwe leerstoel is een erkenning van het belang van dit onderwerp: het snijvlak van politiek en religie wereldwijd,’ aldus Wilson. Zij gaat daarnaast door met haar werk voor het faculteitsbestuur als vice-decaan en onderwijsdirecteur.

Renaissance van de interesse voor de relatie tussen religie en politiek

Prof. dr. Erin Wilson licht toe waarom dit zo’n belangrijk en relevant thema is: ‘De interesse voor de relatie tussen religie en politiek maakt de afgelopen decennia een soort renaissance door. Aan het eind van de 20ste eeuw, na de Koude Oorlog, begonnen wetenschappers in Europa en Amerika actief aandacht te besteden aan het feit dat religie niet verdwenen was, zoals was voorspeld door de secularisatietheorie, maar dat het net zo relevant bleef voor maatschappij en politiek als altijd – alleen dan op andere manieren en in andere vormen. De focus hierop werd pas echt sterk aan het begin van de 21^ste eeuw; we zagen in sommige kringen zelfs een haast obsessieve focus op religie in relatie tot conflict en veiligheid.’

Nadruk op religie en religieuze identiteit

‘Deze overdreven nadruk op religie was echter net zo problematisch als de neiging om religie te negeren, die we daarvoor zagen,’ vervolgt professor Wilson. ‘De beklemtoning droeg bij aan meer discriminatie jegens mensen op basis van hun veronderstelde religieuze identiteit, evenals fouten op het gebied van veiligheid, conflicten en wetten die ernstige gevolgen hebben gehad voor de veiligheid en mensenrechten van mensen in bijvoorbeeld Afghanistan, Irak, Europa en Myanmar. De expliciete en grotere nadruk op religie en religieuze identiteit heeft ook een grote rol gespeeld bij de opkomst van rechts-extremisme in Europa en Noord-Amerika. Ook staan religieuze geschiedenis, identiteiten en narratieven centraal in de discoursen rond de Russische invasie van Oekraïne. Religieuze dynamieken zijn overal, ingebed in identiteit, historie, normen en waarden die ten grondslag liggen aan recht, politiek en samenleving. Dat betekent niet dat alles om religie draait, maar wél dat we niet ten volle kunnen begrijpen wat er in onze wereld gebeurt en wat daarvan de consequenties zijn voor de levens van mensen, als we geen genuanceerde, gedetailleerde analyse meenemen van hoe religie, in zijn verschillende verschijningsvormen en interpretaties, met die gebeurtenissen interacteert en er deel van uitmaakt.’

Strategisch belang voor de faculteit

Prof. dr. Mladen Popović, decaan van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, beschouwt de nieuwe leerstoel Politics and Religion van strategisch belang voor de faculteit, omdat deze de sterke en leidende rol van de Rijksuniversiteit Groningen op dit vakgebied verder zal verstevigen: ‘Religie als cultureel fenomeen en maatschappelijke factor is in de vroege 21ste eeuw weer een bepalend element geworden van het nationale en internationale politieke landschap. In Nederland bestond echter nog geen leerstoel voor het belangrijke veld van religie en politiek, met oog voor geopolitieke vraagstukken maar ook voor bijvoorbeeld mensenrechten en grensoverschrijdende discussies betreffende extremisme, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloof.’ Popović voegt daar enthousiast aan toe waarom prof. dr. Erin Wilson de aangewezen persoon is voor deze leerstoel: ‘Dr. Wilson is in 2012 naar onze faculteit gekomen om het Centre for Religion, Conflict and Globalization op te zetten en is daarin zeer succesvol geweest. Ze heeft uitstekende onderzoekskwaliteiten (onder andere blijkend uit belangrijke publicaties en subsidies zoals de Aspasia-grant en haar lidmaatschap van De Jonge Akademie van de KNAW) en is een uitstekende docent: in 2015 werd ze gekozen tot Docent van het Jaar en dit jaar won ze de Best Practice in Teaching & Learning Award van de RUG.’

Unieke mogelijkheden

Erin Wilson beaamt het belang van de leerstoel in Politics and Religion: ‘Deze nieuwe leerstoel is een erkenning van het belang van dit onderwerp, voor de faculteit, de universiteit, de bredere politiek en maatschappij, zowel in Nederland als daarbuiten. Het is de eerste leerstoel op dit gebied in Nederland en een van slechts een handjevol leerstoelen wereldwijd die expliciet focussen op het snijvlak van politiek en religie.’ Ze vertelt dat het hoogleraarschap Politics and Religion haar nederig en opgewonden tegelijk maakt: ‘Voor mij persoonlijk is het een erkenning van het harde werk van het team in Groningen gedurende het afgelopen decennium om dit onderwerp echt op de kaart te zetten, door middel van het Centre for Religion, Conflict and Globalization en het gelijknamige masterprogramma. Dat ik deze leerstoel nu mag bekleden biedt unieke mogelijkheden om voort te bouwen op het sterke fundament dat we al hebben en onze netwerken verder uit te breiden, meer conferenties en evenementen te organiseren en verder te gaan met de samenwerking met beleidsgemeenschappen en het maatschappelijke middenveld.’