Ontdek je interne klok in het Universiteitsmuseum Groningen

Zelf ervaren hoe je tijd beleeft aan de hand van proefopstellingen: vanaf donderdag 14 april kan het in het Universiteitsmuseum Groningen tijdens de interactieve tentoonstelling TIME WILL TELL. De experimenten die bezoekers doen maken deel uit van echt wetenschappelijk onderzoek naar de interne klok in het menselijk brein. De tentoonstelling is ontwikkeld in samenwerking met de vakgroep experimentele psychologie van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Waarom lijkt de vakantie voorbij te vliegen, terwijl de tijd als je op de bus wacht juist langzaam gaat? Dit heeft te maken met de ‘interne klok’ in het menselijk brein. Professor Hedderik van Rijn en zijn collega’s aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken dit fenomeen. Hoe kan het dat ons hoofd altijd tijd waarneemt, zelfs als er verder helemaal niets gebeurt? Van Rijn: ‘Ik ben daar enorm door geïntrigeerd en wilde er graag onderzoek naar doen, want we weten nog steeds niet hoe onze hersenen korte tijdsintervallen waarnemen.’ Hij en zijn collega’s laten mensen kleine opdrachten doen, waarmee ze meten hoe mensen tijd registreren in hun brein. Dit onderzoek vormt de basis van de tentoonstelling TIME WILL TELL in het Universiteitsmuseum.

Leren door proefjes

Bezoekers ontdekken niet alleen op welke manier zij tijd ervaren, ze leren bijvoorbeeld ook waarom het moeilijk is om 60 seconden zonder tellen je ogen te sluiten. En ze komen erachter of zij hierin verschillen van de gemiddelde bezoeker. Met toestemming van de bezoeker worden de onderzoeksresultaten bovendien gebruikt voor het onderzoek van Van Rijn en collega’s. Van Rijn: ‘Het is voor ons als experimenteel psychologen belangrijk om data te verzamelen van zoveel mogelijk verschillende mensen. In het lab testen we vooral jong-volwassen. Maar in het museum komen mensen uit alle leeftijdsgroepen. Als we ook kinderen en oudere bezoekers de proefjes laten doen, kunnen we eindelijk uitvinden hoe de ‘interne klok’ gedurende de levensloop verandert.’

Uniek in Nederland

Het Universiteitsmuseum Groningen en de onderzoeksgroep Van Rijn slaan met de tentoonstelling een brug tussen wetenschappelijk onderzoek en het museumbezoek. Niet eerder werd in Nederland een tentoonstelling gemaakt waarbij bezoekers op deze schaal experimenten doen, zoals psychologen die ook doen in laboratoria. Het museum en de wetenschap gaan hiermee het gesprek aan met het publiek over het belang van onderzoek, maar krijgen ook toegang tot nieuwe gegevens. De data zal gebruikt worden voor nieuwe publicaties over het onderwerp van de tentoonstelling: de beleving van tijd.

Gerard Heymans

Daarnaast toont de tentoonstelling TIME WILL TELL ook een unieke collectie van wetenschapper Gerard Heymans (1857 - 1930). Heymans wordt gezien als pionier op het gebied van de psychologie in Nederland en legde de basis voor experimenteel onderzoek in Groningen. Zijn bijzondere negentiende-eeuwse proefopstellingen maken deel uit van de tentoonstelling en vertellen de geschiedenis van het onderzoek naar tijdsbeleving.

De tentoonstelling TIME WILL TELL wordt mede mogelijk gemaakt door de Rijksuniversiteit Groningen, de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Mondriaan Fonds.

Het Universiteitsmuseum Groningen is geopend van dinsdag t/m zondag tussen 12:00 en 17:00 uur. Tijdens schoolvakanties is het museum ook op maandag open. Bekijk voor meer informatie: rug.nl/museum.