NWO/NWA-IDG financiering voor onderzoeksproject dr. Joram Tarusarira

Dr. Joram Tarusarira , universitair docent ‘Religion, Conflict and Peacebuilding’ aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen, krijgt een prestigieuze NWA-Ideeëngenerator-beurs van NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) toegekend voor zijn onderzoeksproject Invoking the Sacred: Towards Alternative Strategies Against Climate Conflicts (‘Het heilige erbij betrekken: naar alternatieve strategieën tegen klimaatconflicten’). Tarusarira gaat onderzoek doen naar de invloed van morele, spirituele en religieuze logica op conflicten die veroorzaakt worden door klimaatverandering.

Nauwere band tussen maatschappij en wetenschappelijk onderzoek

Het project krijgt een financiering van 50.000 euro toegekend door de Nationale Wetenschapsagenda Ideeëngenerator (NWA-IDG) van de NWO om het idee gedurende een jaar verder te onderzoeken. De Nationale Wetenschapsagenda streeft naar een nauwere band tussen maatschappij en onderzoek en financiert daarom onderzoek met wetenschappelijke en maatschappelijke impact. ‘De ambitie van het NWA-IDG financieringsinstrument is het leveren van een positieve en structurele bijdrage aan de mondiale kennismaatschappij van morgen, waarbij nieuwe kennis gemakkelijk doorstroomt van onderzoeker naar gebruiker, een interactie die leidt tot verdere ontwikkeling van onderzoek. Het onderzoek dient zowel bij te dragen aan de kenniseconomie als aan de maatschappij in brede zin,’ vult dr. Tarusarira aan.

‘De rol van religie in de maatschappij is significant, maar wordt onderschat’

Hij is blij dat dit onderzoek de steun van de NWO krijgt: ‘Ik ben verheugd dat ik de support krijg voor het ontwikkelen van dit soort onderzoek, waarvan ik geloof dat het hard nodig is. De rol van religie in de maatschappij is significant, maar wordt onderschat. Het is geweldig dat ik mij hiervoor kan inzetten door te onderzoeken hoe morele, spirituele en religieuze ideeën en logica beïnvloeden hoe wordt omgegaan met conflicten die veroorzaakt worden door klimaatverandering. Als iemand ooit in twijfel trok dat religie- en cultuurstudies en religiesociologie iets aan het klimaatveranderingsdiscours konden bijdragen, dan is dit project daarop het antwoord!’

Negeren van diepere religieus-spirituele mechanismen

Joram Tarusarira legt uit wat het onderzoeksproject behelst: ‘Klimaatverandering wakkert gewelddadige conflicten aan en ondermijnt de internationale vrede en veiligheid. De strijd om toegang tot en controle over weidegronden en water die door klimaatveranderingsgerelateerde schaarste veroorzaakt wordt, leidt in verschillende delen van de wereld tot bloedig geweld tussen gemeenschappen. Deze conflicten kunnen door economische armoede gedreven worden, maar de rol van geloofsovertuigingen en -praktijken blijft onderbelicht. Toch gaan mensen over tot drastische maatregelen – zoals bloedige intergenerationele conflicten en zelfs het opofferen van hun leven – om zaken die zij als heilig beschouwen, zoals land, water en vee, te beschermen. Dit onderzoek gaat over de positie die morele, spirituele en religieuze logica inneemt bij klimaatveranderingsgerelateerde conflicten. De moderne obsessie met wetenschappelijk, juridisch en economisch redeneren als het gaat om klimaatconflicten negeert de diepere religieus-spirituele mechanismen waardoor de conflicterende partijen gedreven worden en die deze conflicten kleuren.’

Vredelievende oplossingen vinden voor klimaatconflicten

Dr. Tarusarira vindt dit onderzoek om meerdere redenen belangrijk: ‘We worden geconfronteerd met klimaatveranderingsgerelateerde conflicten in contexten waar gemeenschappen voor hun overleven volledig afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen die zij als heilig beschouwen, alleen missen wij kennis over hoe deze geloofsovertuigingen en -praktijken deze conflicten framen en hoe dit de vredes- en verzoeningsstrategieën van beleidsmakers en NGO’s beïnvloedt. Regeringen en NGO’s die zich met deze conflicten bemoeien, focussen vooral op het leveren van voedsel aan de armen of op militaire interventies, zonder inachtneming van de wijze waarop conflicten ingebed zijn in sacrale geloofsovertuigingen. Ik wil laten zien dat voor het omgaan met klimaatconflicten meer nodig is dan een positivistische, technologische en statistische benadering. Daarmee hoop ik de aandacht van onderzoekers en beleidsmakers te vestigen op de veel diepere onderliggende morele, spirituele en religieuze logica die vaak genegeerd of verkeerd begrepen wordt.

De heilige band met het land en de religieuze zegening van conflicten leidt tot vragen of en hoe sacrale geloofsovertuigingen en -praktijken kunnen bijdragen aan het vinden van vredelievende oplossingen voor klimaatveranderingsgerelateerde conflicten; oplossingen die verder gaan dan voedsel en militaire actie. Dit onderzoek is cruciaal voor het begrijpen van de link tussen klimaatverandering en conflict en voor het ontwikkelen van duurzame vredes- en verzoeningsstrategieën die van binnenuit komen. Het combineren van wetenschappelijke en technische perspectieven met morele, spirituele en religieuze logica kan helpen voorkomen dat klimaatconflicten uit de hand lopen omdat ze onoplosbaar lijken en keer op keer weer oplaaien.’

Onderzoek in Kenia en Nederland

Tarusarira gaat onderzoek doen in Kenia en hier in Nederland. In beide landen zal hij werken met onderzoeksassistenten en maatschappelijke partners. In Kenia is die maatschappelijk partner Osotua Le Maa, een organisatie die zich inzet voor de bescherming van de traditionele ecosystemen in Oost-Afrika die bedreigd worden door onvoorspelbare weerspatronen en conflicten, en die ook zal samenwerken met Jorams collega dr. Damaris Parsitau van Egerton University (Kenia).