Lia Nunes krijgt PhD-graad voor anti-biografie van Gregorio Lopez

Op 29 juni krijgt Lia Nunes de doctorsgraad in Religiestudies voor haar proefschrift The anti-biography of Gregorio Lopez. Deconstructing a sixteenth-century vita aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. Het voornaamste doel van Lia’s PhD onderzoek en dissertatie is het betwisten van het traditionele discours – in dit geval de legende zoals opgeschreven in zijn Vita – over de zestiende-eeuwse heremiet Gregorio Lopez (1542-1596), door in de meest uiteenlopende contexten op zoek te gaan naar hem en zijn verhaal.

Monografie gewijd aan Gregorio Lopez

Lia legt enthousiast uit: ‘Ik stuitte op Gregorio Lopez tijdens een onderzoek voor mijn studie Geschiedenis in 2007. Het feit dat deze zestiende-eeuwse kluizenaar uit mijn geboorteplaats in Portugal zou kunnen komen, triggerde me om het nimmer sluitende werk dat andere onderzoekers in de vorige eeuw hebben gedaan erbij te pakken. Terwijl ik die onderzoeken in kaart bracht realiseerde ik me dat nog nooit iemand had geprobeerd een monografie over deze man en zijn verhaal samen te stellen. Zo groeide mijn onderzoek uit van anekdotes over Gregorio Lopez’ oorsprong en geloof naar een PhD-project met als doel de analyse van circa 400 jaar versnipperde informatie over één enkele bijzondere man.’ Lia verzamelde en verbond zoveel mogelijk informatie over Gregorio Lopez uit drie verschillende fases: zijn “post-leven” (te weten de receptie van zijn Vita), zijn leven (te weten de productie van de hagiografie van een levende heilige) en zijn “pre-leven” (te weten de historische feiten afgezet tegen de alternatieve geschiedschrijving en verhalen waarop een religieus discours werd opgebouwd).

Wetenschappelijke pelgrimage

In wat Lia een “wetenschappelijke pelgrimage” noemt gaat zij op zoek naar Gregorio Lopez: ‘Ik besprak zijn geschiedenis en mijn analyse van zijn levensverhaal met diverse wetenschappers, maar ook met lokale politici, lokale activisten en lokale experts, overheidsfunctionarissen en religieprofessionals, en ik werd verrast door de vragen die mij gesteld werden; dat zorgde voor een grote verrijking van mijn eigen onderzoeksproces. Het is moeilijk hem met andere figuren te vergelijken want mensen zoals hij gaan meestal verloren in de tijd en het maatschappelijk geheugen. Zijn Vita werd verlengd door geschreven en gedrukte bronnen en materialen en dat gaf hem een leven na zijn leven. In Mexico zijn er maar heel weinig mensen en gelovigen die iets van hem weten, in Spanje nog minder. De antropoloog Julio Glockner vertelde me in Puebla (Mexico) dat de vulkaan Popocatépetl die ook Don Goyo genoemd wordt mogelijk vermoemd is naar Gregorio Lopez. De Kerk verving zoveel mogelijk onderdelen van de inheemse cultussen van hun Nieuwe Wereld door katholieke figuren, en Glockner gelooft dat omdat Iztaccíhuatl de nieuwe naam Rosa kreeg vanwege Rosa de Lima, de andere vulkaan omgedoopt werd tot Don Goyo (afkorting van Gregorio). Dit omdat men verwachtte dat Lopez net zo snel heiligverklaard zou worden als Rosa. Gregorio Lopez kwam nooit verder dan de categorie “Zalige”, maar de naam bleef. Ik moet toegeven dat ik meer over dit Amerikaanse kolonisatieproces leerde van Glockners hypothese dan van de meeste teksten die Gregorio’s Vita bespreken.’

Wetenschappelijke communicatie naar een breder publiek

Lia Nunes werd in 1985 geboren in Portugal en vertelt ons dat ze opgroeide met de verhalen die haar overgrootmoeder vertelde, iemand die in staat was om de legende van Sint-Antonius in een superheldenverhaal te transformeren. Deze indruk bleef in Lia’s achterhoofd zitten toen ze Geschiedenis studeerde aan de Universiteit van Coimbra (2007) en tijdens haar master Digital Humanities (EuroMACHS – University of Turku en Universiteit van Coimbra, 2010). Haar werk in de historische archieven in diverse instituten vereiste een empirische zoektocht naar theoretische tools en praktische methodologieën waarmee ze zoveel mogelijk historisch-kritisch interpreterend te werk kon gaan. Haar PhD-project rond Gregorio Lopez maakte deze zoektocht compleet, met het heldere doel om wetenschappelijke communicatie naar een breder publiek dan alleen het academische te brengen. In wat Lia zelf beschouwt als een academisch proces dat nooit klaar is, identificeert ze zich steeds meer met een wetenschappelijk gedreven geschiedenis- en verhalenverteller: ‘Ik word volledig gedreven door de stelling dat de communicatie van wetenschap net zo belangrijk is als de productie ervan. De academische wereld en de samenleving moeten meer met elkaar communiceren en ik hoop manieren te vinden om een positieve input te leveren aan het slaan van bruggen tussen beide.’

Promotieceremonie

Op 29 juni zal Lia Nunes haar dissertatie The anti-biography of Gregorio Lopez. Deconstructing a sixteenth-century vita verdedigen om de doctorsgraad in Religiestudies te verkrijgen tijdens een promotieceremonie waarbij haar promotoren prof. dr. Mirjam de Baar, hoogleraar Cultuurgeschiedenis van het christendom in de vroegmoderne tijd, met bijzondere aandacht voor de Nederlandse religiegeschiedenis in haar internationale context aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap en prof. dr. J.P. Oliveira e Costa, alsmede co-promotoren dr. Mathilde van Dijk, universitair docent Geschiedenis van het christendom en genderstudies aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap en dr. T. Hillerkuss aanwezig zullen zijn.

• Wanneer: Maandag 29 juni 2020
• Aanvang: 16:15
• Waar: Academiegebouw, ook te volgen via een livestream