Geen verband tussen koude winters en Arctische klimaatverandering

Recente studies naar de relatie tussen de afname van zee-ijs op de Noordpool en ijskoude winters op gematigde breedtes, zoals de Polar Vortex koudegolven in Noord-Amerika, lijken te suggereren dat er een verband is tussen koude winters en Arctische veranderingen. De mechanismen achter deze relatie waren tot nu toe echter onduidelijk, vooral vanwege de chaotische eigenschappen van het klimaatsysteem. Daarin is met de publicatie van een wetenschappelijk artikel in Nature Climate Change, door onder andere honorair hoogleraar Richard Bintanja van de RUG, verandering gekomen.

In dit artikel wordt voor het eerst gebruik gemaakt van een zeer uitgebreide set klimaatdata geproduceerd door twee gedetailleerde klimaatmodellen, waaronder het KNMI-klimaatmodel EC-Earth. Deze grote hoeveelheid klimaatgegevens maakt het mogelijk om statistische verbanden te leggen die voorheen in de ruis van het klimaatsysteem verborgen bleven.

Analyse van de modelgegevens laat zien dat relatief koude winters en Arctisch zee-ijsafname weliswaar tegelijkertijd voorkomen, maar dat het één niet het andere veroorzaakt. Beide veranderingen blijken namelijk het gevolg te zijn van een heel ander mechanisme, namelijk grootschalige afwijkingen in de atmosferische circulatie. Een belangrijk gegeven van deze studie is dat beide klimaatmodellen tot precies dezelfde conclusie komen. Ook leidt een in een klimaatmodel opgelegde zee-ijsafname helemaal niet tot koude winters.

Professor dr. Richard Bintanja: “De bevindingen in ons artikel laten dus zien dat een verdere afname van Arctisch zee-ijs in de nabije toekomst hoogstwaarschijnlijk niet zal leiden tot meer en intensere winterse koudegolven, omdat periodes met weinig Arctisch zee-ijs juist het gevolg zijn van ongewone atmosferische circulatiepatronen.”

Referentie:
Blackport, R. J. A. Screen, K. van der Wiel, R. Bintanja, 2019. Minimal influence of reduced Arctic sea ice on coincident cold winters in mid-latitudes. Nature Climate Change: https://www.nature.com/articles/s41558-019-0551-4