Prof.dr. Eric Bergshoeff Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

Prof.dr. Eric Bergshoeff is vrijdag benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Loco-burgemeester Ton Schroor van de gemeente Groningen decoreerde hem tijdens het symposium Scanning New Horizons.  

Eric Bergshoeff (Alphen aan de Rijn, 1955), hoogleraar in de Theoretische Hoge-energie Fysica aan de RUG, is al ruim dertig jaar wereldwijd bekend als briljante, toonaangevende wetenschapper op het gebied van de theoretische natuurkunde. Zijn vakgebied beslaat de studie van interacties tussen de allerkleinste deeltjes waaruit de natuur bestaat.

Baanbrekend fundamenteel onderzoek

Binnen de theoretische natuurkunde heeft Bergshoeff baanbrekende bijdragen geleverd aan de snaartheorie, een wiskundig model voor de elementaire bouwstenen van de natuur. Het doel van deze theorie is het samenbrengen van Einsteins relativiteitstheorie en de kwantumfysica. Deze theorieën bepalen op talloze manieren ons dagelijks leven, bijvoorbeeld op het gebied van elektronica en gps-navigatie. Bergshoeff heeft het onderzoek naar snaren - een soort trillende elastiekjes die te minuscuul zijn om waar te nemen - uitgebreid tot trillende membranen en is daarmee verantwoordelijk voor een enorme doorbraak in de ontwikkeling en richting van het vakgebied. In navolging van de befaamde Willem de Sitter, hoogleraar in Groningen in het begin van de twintigste eeuw, houdt ook hij zich intensief bezig met het samenbrengen van Einsteins relativiteitstheorieën en de kwantumfysica. De laatste jaren verricht hij vooral onderzoek naar de modificatie van zwaartekracht en supersymmetrie. Dankzij zijn invloedrijke reputatie en innemende persoonlijkheid fungeert hij in Groningen al vele jaren als magneet voor internationale topwetenschappers.

Academische benoemingen en vele publicaties

De statuur van Bergshoeff op academisch gebied blijkt ook uit het feit dat hij sinds 2009 de houder is van de Willem de Sitter-leerstoel aan de RUG en in 2010 is benoemd tot Akademiehoogleraar van de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen. Met het indrukwekkend aantal van 213 wetenschappelijke publicaties en ruim 12.000 citaties is hij een gerenommeerde naam in de internationale academische gemeenschap. Aan het begin van zijn loopbaan schreef hij samen met twee internationale topwetenschappers een invloedrijk artikel over supermembranen, dat hem meteen internationale erkenning bracht. Wetenschappers over de hele wereld baseren hun werk op zijn onderzoek en noemen hem niet alleen baanbrekend, maar ook ongelooflijk betrouwbaar. Hij staat bekend om zijn brede belangstelling en kennis en is daarom een veelgevraagd spreker op internationale congressen en symposia. Onderzoekers die met hem samenwerken roemen zowel zijn briljante bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek als zijn zorgvuldigheid, creativiteit, scherpzinnigheid, leergierigheid, gevoel voor humor en warme persoonlijkheid.

Bestuurlijke inzet

Bergshoeff heeft zijn academische werk altijd gecombineerd met een enorme bestuurlijke inzet. Op talloze manieren heeft hij nieuwe bruggen geslagen tussen verschillende onderzoeksrichtingen. Zo is hij een onvermoeibaar pleitbezorger geweest van fundamenteel onderzoek en stond hij aan de wieg van een nieuwe master op het grensvlak van wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde: de Master of the Quantum Universe. Hij is al vijftien jaar lang directeur en drijvende kracht van het onderzoeksinstituut waar hij deel van uitmaakt: eerst het Centre for Theoretical Physics en later het Van Swinderen Institute for Particle Physics and Gravity. Mede dankzij zijn vasthoudendheid is het gelukt om wereldwijd educatieve initiatieven op te zetten, onder andere op het gebied van fundamenteel onderzoek in Griekenland en Thailand. Daarnaast organiseert hij tal van internationale, wetenschappelijke conferenties en is hij nauw betrokken bij de Aegean Summer School in Griekenland als spreker en medeorganisator.

Inspiratiebron voor jongeren

Voor jongere generaties is Bergshoeff altijd al een inspiratiebron geweest. Hij heeft niet minder dan 22 promovendi begeleid. Zijn rol als mentor van jonge onderzoekers is van onschatbare waarde geweest voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie wetenschappers. Onderzoekers die door hem zijn opgeleid beoefenen allemaal een kenmerkende manier van onderzoek, waardoor er een typische 'Bergshoeff' school is ontstaan. Zij bestuderen een breed scala aan onderwerpen, variërend van formele aspecten van de snaartheorie tot meer kosmologische toepassingen, zoals de beschrijving van de Oerknal en de mogelijkheden om dit te meten aan de hand van kosmische straling. Het vernieuwende karakter van zijn onderzoek stimuleert anderen om de grenzen op te zoeken. Hij blijft zichzelf en anderen uitdagen en is voortdurend op zoek naar nieuwe onderzoeksrichtingen.

Breed publiek interesseren

Als geen ander is Bergshoeff in staat enthousiasme te kweken voor zijn vakgebied bij een breed publiek en daarom verzorgt hij al vele jaren openbare lezingen, presentaties en optredens. Hij beperkt zich niet tot de catacomben van de universiteit, maar nodigt heel Nederland uit in zijn collegezaal. Als geen ander weet hij een ingewikkeld verhaal over fundamenteel onderzoek op zo'n begrijpelijke en fantastische manier te brengen, dat het enthousiasmeert en inspireert. Zijn lezing over 'spookachtige neutrinodeeltjes die sneller dan het licht zouden reizen', is daar een sprekend voorbeeld van. Hij kan op een ongeëvenaarde wijze abstracte kennis overbrengen op een manier die scholieren begrijpen. Aan de Chulalongkorn University Bangkok werkt hij met plezier mee aan openbare colleges aan studenten en scholieren. Zijn inbreng is een stimulans geweest voor de universiteit in Bangkok om jaarlijks workshops te organiseren voor een breed publiek.

Gedreven en betrokken

Met zijn innemende persoonlijkheid en betrokkenheid bij de wereld om hem heen, beperkt Bergshoeff zich niet tot de wetenschap. Privé is hij net zo gedreven als in zijn werk. Zo organiseert hij al jaren een hardloopteam dat deelneemt aan de 4 Mijl wedstrijd van Haren naar Groningen en is hij vrijwilliger tijdens de Halve Marathon in Haren. Zijn motto 'altijd klaar staan' past hij niet alleen toe in zijn werk, maar bij alles wat hij onderneemt.

Meer informatie

• Prof.dr. Eric Bergshoeff
• Lees ook: Surfen door de natuurkunde