Nationale Roadmap: subsidies voor Groningse onderzoeksfaciliteiten

Het Bestuur van NWO heeft tien aanvragen in de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur gehonoreerd, voor een totaalbedrag van €138 miljoen. Projecten waarbij de RUG betrokken is - ATHENA, KM3Net, NEMI, Ruisdael Observatorium en X-omics Initiative - ontvangen miljoenen aan subsidies.

Op 12 april reikte minister Van Engelshoven de tien Roadmap-certificaten uit. De middelen voor de Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur maken de bouw of vernieuwing mogelijk van toponderzoeksfaciliteiten met een internationale uitstraling.

ATHENA

Ruimtetelescoop Athena is de volgende grote missie van ESA (2028). Athena gaat een revolutie teweegbrengen in ons begrip van hoe het heelal is geëvolueerd van een nagenoeg homogene materiesoep tot het zeer gestructureerde heelal dat we vandaag de dag waarnemen. Bovendien kunnen we met de röntgenruimtetelescoop eindelijk bepalen hoe superzware zwarte gaten het heelal mede vormgeven en beïnvloeden. Nederland levert belangrijke bijdragen, zoals een uiterst gevoelige röntgencamera annex spectrograaf. Voor het eerst beschikken astronomen over een instrument waarmee scherpe 2D-beelden gevormd kunnen worden en tegelijkertijd de eigenschappen van gassen tot 10 miljoen graden Kelvin in kaart gebracht kunnen worden.

• Meer informatie

KM3Net

KM3NeT zal bestaan uit een reusachtige onderwaterneutrinodetector om bronnen van hoog-energetische neutrino's in het heelal te ontdekken. Deze bronnen worden bestudeerd om ze eventueel te kunnen identificeren als de deeltjesversnellers waardoor kosmische stralen ontstaan. Door de interacties van kosmische stralen met de aardatmosfeer ontstaan er neutrino's, en deze kunnen door KM3NeT gebruikt worden voor het bestuderen van de deeltjesfysica van de neutrino's zelf. Het multidisciplinaire onderzoek wordt aangevuld met temperatuursensoren voor oceanografisch onderzoek en een nieuwe op een glasvezelnetwerk gebaseerde hydrofoon-matrix.

• Meer informatie

NEMI

Onder een elektronenmicroscoop kan een object tot 10 miljoen keer worden vergroot. Met deze gigantische vergrotingsfactor worden de kleinste onderdelen van biologische en materiële monsters en door de mens gemaakte structuren bestudeerd. In het initiatief Nederlandse Elektronenmicroscopie-infrastructuur (Netherlands Electron Microscopy Infrastructure, NEMI) zijn de belangrijkste Nederlandse elektronenmicroscopielaboratoria verenigd. NEMI investeert in innovatie om optimale voorwaarden te scheppen voor toonaangevend onderzoek dat relevant is voor de wetenschap, industrie en maatschappij

Ruisdael Oberservatorium

Door de langdurige emissies van broeikasgassen, luchtverontreiniging en fijnstof is de atmosfeer structureel veranderd. Het Ruisdael Observatorium gaat boven Nederland heel nauwkeurig deze veranderingen meten en modelleren. Een vast meetnetwerk, mobiele sensoren en uitgebreide grondstations leveren gegevens op over de fysische en chemische eigenschappen van de atmosfeer en zijn interactie met het aardoppervlak. Een nieuwe rekenfaciliteit verwerkt de geobserveerde gegevens real time in atmosfeermodellen. Hiermee brengt het Ruisdael Observatorium gedetailleerd de verandering van het lokale weer, klimaat en luchtkwaliteit in beeld.

• Meer informatie

X-omics Initiative (UMCG)

De schoonheid van de chemie van het leven is haar ongekende complexiteit. Anderzijds is het ook de grootste uitdaging van biologen en artsen om te begrijpen hoe ziektes ontstaan en hoe deze beter en vroegtijdiger ontdekt en behandeld kunnen worden. Dit project bundelt en verbetert een aantal moleculaire technologieën waardoor onderzoekers beter naar complexe en dynamische processen in cellen en weefsels kunnen kijken. Zo maakt dit project top-wetenschappelijke onderzoek mogelijk op het gebied van kanker, Alzheimer en vele andere ziektes.