Jan Brouwer benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau

Woensdag 26 april is prof. mr. dr. J.G. (Jan) Brouwer tijdens de jaarlijkse lintjesregen benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Hij werd gedecoreerd door burgemeester P.E.J. den Oudsten van de gemeente Groningen in het Stadhuis in Groningen.

Als hoogleraar Algemene Rechtswetenschap richt Jan Brouwer (Oosterbeek, 1951) zich op het internationale publiekrecht, grondrechten en openbare orde. Naast het wetenschappelijke deel van dit vak heeft hij zich altijd bijzonder ingezet om, vanuit een sterk gevoel voor verantwoordelijkheid, de (rechts)wetenschap ten dienste te stellen van het maatschappelijk belang. Als expert op het gebied van openbare orde en veiligheid wordt hij zeer regelmatig door de media benaderd om commentaar te geven op bepaalde ontwikkelingen of gebeurtenissen. Hij mengt zich daarmee nadrukkelijk in het maatschappelijk debat over onderwerpen als voetbalvandalisme, drugsoverlast en schade die ontstaat door gaswinning in Groningen.

Brouwer was de initiator van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, uniek in de wereld, waar een grote groep onderzoekers de handhaving van de openbare orde bestudeert. Het centrum dient als vraagbaak voor wetenschappers en praktijkjuristen die zich bezighouden met kwesties op het gebied van openbare orde, rampen en zware ongevallen. Het verricht onderzoek voor ministeries en gemeenten, maar doet ook internationaal rechtsvergelijkend onderzoek. Juristen van de Rijksuniversiteit Groningen en de Vrije Universiteit Amsterdam werken hierin samen.

Openbare orde en veiligheid

Met zijn annotaties bij rechterlijke uitspraken speelt hij een belangrijke rol bij de rechtsvorming. Vanwege zijn deskundigheid treedt hij regelmatig op als spreker op conferenties die het onderwerp openbare orde en veiligheid raken. Ook internationaal gezien geldt hij als autoriteit op dit vakgebied. Hij is directeur van het International Research Network on Law and Anti-Social Behaviour, een samenwerkingsverband van internationale onderzoekers.

De problematiek rond de gaswinning in Groningen is een onderwerp waar Brouwer zich de laatste jaren nadrukkelijk mee heeft beziggehouden: niet alleen richtte hij daarbij de focus op het wetenschappelijk onderzoek, maar had hij ook aandacht voor de inwoners van het gaswinningsgebied. Hij wordt regelmatig benaderd door mensen die door de aardbevingen schade aan hun woning hebben opgelopen, is gemakkelijk benaderbaar voor juridisch advies en in staat op begrijpelijke wijze uitleg te geven. In het kader van de procedure die onder meer door gedupeerde inwoners bij de Raad van State werd gevoerd, heeft hij een belangrijke rol voor hen gespeeld. Het vervullen van deze adviserende rol doet hij geheel belangeloos, naast zijn aanstelling als hoogleraar.

Studentenrechtbank

Ook als docent is Brouwer bevlogen. Hij is als geen ander in staat om bij zijn colleges aan eerstejaarsstudenten de interesse voor de rechtswetenschap te wekken. Enthousiast brengt hij uiteenlopende onderwerpen van diverse rechtsterreinen voor het voetlicht, waarbij hij ze meteen van een maatschappelijke context voorziet. Daardoor krijgen studenten een concreet beeld van de behandelde problematiek en worden tevens gestimuleerd om na te denken over de functie van het recht. Zijn onderwijs wordt door de studenten als ‘uitstekend’ gewaardeerd.

Behalve het geven van grote hoorcolleges heeft Brouwer zonder meer een leidende rol gespeeld bij de ontwikkeling en coördinatie van het vaardighedenonderwijs, waaronder de studentenrechtbank, als afsluiting van de bachelor. Studenten nemen de rol van advocaat of rechter op zich in een ‘rechtszaak’ en trainen bij dit onderdeel hun schrijf- en spreekvaardigheid. Tijdens de ‘rechtszitting’ zijn advocaten, rechters en docenten jurylid. Daarmee heeft hij op een bijzonder zinvolle manier de samenwerking tussen theorie en praktijk tot stand gebracht. Het succes van dit onderdeel moet voor een groot deel op zijn conto worden geschreven. Hij zette zich op onvermoeibare wijze in voor de organisatie ervan en schakelde hiervoor ook zijn grote netwerk binnen de rechterlijke macht en de advocatuur in. Met recht kan deze studentenrechtbank een ‘paradepaardje’ van het onderwijs binnen de rechtenfaculteit worden genoemd. Inmiddels hebben diverse rechtenfaculteiten van andere universiteiten het idee van de studentenrechtbank overgenomen.

Dat Brouwer zich als docent meer dan gemiddeld inzet, blijkt ook uit het feit dat hij studenten die vast zijn gelopen met hun scriptie en daardoor dreigen niet af te studeren, zelfs in zijn vrije tijd nog benadert om hen te stimuleren de draad weer op te pakken. Verder is hij altijd bereid extra tijd te steken in groepen studenten die behoefte hebben om de stof nader uitgelegd te krijgen, ook in zijn vrije tijd. Op eigen initiatief organiseert Brouwer, naast de reguliere colleges, responsiecolleges voor studenten die zich nog extra willen voorbereiden op de tentamens.

Adviseur burgemeesters

Ook naast zijn werk heeft Brouwer zich maatschappelijk dienstbaar gemaakt. Zo was hij honorair consul voor Frankrijk in Groningen en commissielid bezwaarschriften AWB bij het ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Thans is hij lid van de Raad van Advies van de Stichting Drugsbeleid Haarlem en lid van het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds in Groningen. Dat hij gevraagd werd bij de Stichting Drugsbeleid wekt geen verbazing: hij heeft herhaaldelijk over drugsoverlast gepubliceerd. Bovendien verrichtte hij in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoek naar het bestuurlijk juridisch instrumentarium in geval van drugsoverlast, wat resulteerde in het boek ‘Wapenen tegen drugsoverlast’.

Brouwer is redacteur van het gezaghebbende handboek ‘Tekst en Commentaar Openbare Orde en Veiligheid’, waarin handhaving van openbare orde, rampenbestrijding, crisisbeheersing en terrorismebestrijding aan de orde komen. Ook door bestuurders wordt veelvuldig gebruikt gemaakt van zijn kennis op dit gebied. Zo adviseert hij onder meer de burgemeesters van Rotterdam, Eindhoven, Emmen en Groningen over de openbare orde, bijvoorbeeld over de aanpak van voetbalvandalisme.